Czy rozlewające się miasto odmładza podmiejską wieś? Studium podolsztyńskich gmin wiejskich

• Autorzy: Zrobek-Rozanska A. , Zysk E.

Warianty tytułu

EN

Does urban sprawl rejuvenate the suburban village? A study of rural communities neighbouring Olsztyn

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu było odnalezienie odpowiedzi na pytanie, czy współczesny proces suburbanizacji, nazywany również rozlewaniem się miast (urban sprawl), poza zmianami w układzie przestrzeni powoduje również inne skutki, a mianowicie zmianę struktury wieku mieszkańców podmiejskich obszarów wiejskich? W tym celu opisano tendencje migracji wewnętrznych w Polsce, a następnie przedstawiono ten proces na przykładzie gmin okalających stolicę woj. warmińsko-mazurskiego – miasto Olsztyn. Do powyższych badań wykorzystano przede wszystkim dane GUS oraz CBOS. Aby dopełnić obraz zjawiska i naszkicować perspektywy na najbliższe lata, badania uzupełniono wynikami badań ankietowych, dzięki którym poznano opinie na temat wsi i plany wobec zmiany miejsca zamieszkania osób zaliczonych do dwóch grup wiekowych: „juniorów” oraz „seniorów”.

EN

This article addresses the question of whether urban sprawl, apart from changing the spatial conditions, rejuvenate the Polish suburban village This has involved the analysis of internal migration tendencies in Poland followed by an in-depth analysis of communities (gminas) in the neighbourhood of Olsztyn, the provincial capital of Warmia and Mazury. For this study the data sources were used mainly from the Main Statistical Office (GUS) and the Public Opinion Research Centre (CBOS). This data was supplemented by information gathered in a questionnaires in order to complete a full overview of the described process and to provide precisely expectations in the nearest future. The results have been presented to show the opinions and residential plans of people divided into two age groups: “juniors” and “seniors”.

Słowa kluczowe

PL

obszary wiejskie; migracje; miasta; wiek; Polska; wies; liczba ludnosci; Olsztyn; wyksztalcenie; gminy wiejskie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2015
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.123-137,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Zrobek-Rozanska A.

• Katedra Polityki Gospodarczej i Regionalnej, Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn

autor

Zysk E.

• Katedra Gospodarki Nieruchomościami i Rozwoju Regionalnego, Wydział Geodezji, Inżynierii Przestrzennej i Budownictwa, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn

Bibliografia

• Bittner Ch., Sofer M., 2013: Land use changes in the rural-urban fringe: An Israeli case study. Land Use Policy, Nr 33.
• Bryant C.R., Russwurm L.H., McLellan A.G., 1982: The city’s countryside. Land and its management in the rural-urban fringe. Longman, London and New York.
• Bryant C.R., 1995: The role of local actors in transforming the urban fringe. Journal of Rural Studies, nr 11 (3).
• Bukraba-Rylska I., 2010: Migracje zarobkowe ludności wiejskiej: oceny i wyceny zjawiska. [w:] Drogi i rozdroża: Migracje Polaków w Unii Europejskiej po 1 maja 2004 roku – analiza psychologiczno-socjologiczna. H. Grzymała-Moszczyńska i in.(red.). Nomos, Kraków.
• Czyżewski A., 1986: Próba rejonizacji procesów urbanizacji wsi w Polsce, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny Nr 48 (92).
• Dojazdy do pracy. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, 2014: GUS, Warszawa
• Fedyszak-Radziejowska B., 1995: Wieś i jej mieszkańcy – zróżnicowania, postawy i strategie zachowań. Seria Problemy Rozwoju Wsi i Rolnictwa, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Warszawa.
• Frenkel I., 2011: Przemiany demograficzne na wsi w latach 2006–2009. Wieś i Rolnictwo nr 1 (150).
• Gant R.L., Robinson G.M., Fazal S., 2011: Land-use change in the “edgelands”: Policies and pressures in London’s rural-urban fringe. Land Use Policy, nr 28.
• Gordon P., Richardson H.W., 1997: Alternative Views of Sprawl: Point; are Compact Cities a Desirable Planning Goal? Journal of the American planning Association Nr 63.
• Górny A., Kaczmarczyk P., 2003: Uwarunkowania i mechanizmy migracji zarobkowych w świetle wybranych koncepcji teoretycznych. CMR Working Papers, nr 49, Warszawa.
• Herer W., Sadowski W., 1975: Migracja z rolnictwa: efekty i koszty. PWE, Warszawa.
• Hopfer A., Źróbek S., Źróbek R., 1987: Planistyczne i urządzenioworolne aspekty rozwoju wsi. Wydawnictwo ART, Olsztyn
• Iglicka K. 2010: Powroty Polaków po 2004 roku. W pętli pułapki migracji. Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa.
• Jagielski A., 1977: Geografia ludności. PWN, Warszawa.
• Jałowiecki B. 2005: Polskie miasta w procesie metropolizacji. Studia Regionalne i Lokalne, nr 1 (19).
• Jałowiecki B., 1972: Miasto i społeczne procesy urbanizacji. PWN, Warszawa–Kraków.
• Jażdżewska I. (red.), 2003: Funkcje metropolitalne i ich rola w organizacji przestrzeni: XVI Konwersatorium Wiedzy o Mieście. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Koomen E., Dekkers J.E.C., Van Dijk T., 2007: Open Space Preservation in the Netherlands: Planning, Practice and Prospects. Land Use Policy, Nr 25.
• Kusiński W., 1978: Pojęcie i mierniki urbanizacji. Czasopismo Geograficzne nr 4.
• Lesińska M., Okólski M. (red.), 2013: Współczesne polskie migracje: strategie – skutki społeczne – reakcja państwa. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Maik W., 2009: Aglomeracje miejskie w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. Problemy rozwoju, przekształceń strukturalnych i funkcjonowania. Zbiór rozpraw.Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki, Bydgoszcz.
• Miasta w liczbach 2012. GUS, Warszawa 2014.
• Michniewska-Szczepkowska B., 1982: Wpływ miasta Olsztyna na jego zaplecze wiejskie. Kształtowanie się strefy żywicielskiej. Wydawnictwo Pojezierze, Olsztyn.
• Migracje wewnętrzne ludności. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań, 2014: GUS, Warszawa
• Mikołajewicz Z., 1972: Urbanizacja wsi w województwie opolskim. Miasto, nr 22 (3).
• Mobilność i preferencje migracyjne Polaków, 2011: Fundacja CBOS, Warszawa.
• Nelson A.C., 1999: Comparing States with and without Growth Management: Analysis based on Indicators with policy implications. Land Use Policy, nr 16.
• Obszary wiejskie w Polsce. 2011: GUS. Warszawa, Olsztyn.
• Osterhammel J., 2013: Historia XIX wieku. Przeobrażenia świata.Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• Pietraszek E., 1978: Uwagi o aspektach i wskaźnikach urbanizacji wsi. [w:] Procesy urbanizacji kraju w okresie XXX-lecia polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, J. Turowski (red.). Zakład Narodowy Ossolińskich, Wrocław.
• Pohoski M., 1963: Migracje ze wsi do miast: studium wychodźstwa w latach 1945–1957 oparte na wynikach ankiety Instytutu Ekonomiki Rolnej. PWE, Warszawa.
• Raport o ekonomicznych stratach i społecznych kosztach niekontrolowanej urbanizacji w Polsce. 2013: Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, IGiPZ PAN, Warszawa (http://www.frdl.org.pl, dostęp: 2.07.2015).
• Ravenstein E.G., 1885: The Laws of Migration. Journal of the Royal Statistical Society, nr 48.
• Rondinelli D.A., 1986: The Urban Transition and Agricultural Development: Implications for International Assistance Policy. Development and Change, vol. 17, nr 2.
• Rosner A. (red.), 2007: Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich a zróżnicowanie dynamiki przemian. IRWiR PAN, Warszawa.
• Rosner A., 2014: Migracje wewnętrzne i ich związek z przestrzennym zróżnicowaniem rozwoju społeczno-gospodarczego wsi. Wieś i Rolnictwo nr 1 (162).
• Saraceno E., 1994: Recent trend in rural development and their conceptualization. Journal of Rural Studies nr 10 (4).
• Servillo L., Lingua V., 2012: The Innovation of the Italian Planning System: Actors, Path Dependencies, Cultural Contradictions and a Missing Epilogue. European Planning Studies nr 22 (2).
• Solga B., 2002: Migracje polsko-niemieckie i ich konsekwencje społeczno-ekonomiczne na obszarach wiejskich Śląska Opolskiego. Stowarzyszenie Instytut Śląski w Opolu, Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, Opole.
• Stan i struktura ludności w województwie warmińsko-mazurskim w 2014 r. (raport), http://olsztyn.stat.gov.pl (dostęp: 1.07.2015).
• Stasiak A. (red.), 1990: Migracje ze wsi do miast, ze szczególnym uwzględnieniem lat 1979–1985. PWE, Warszawa.
• Stockdale A., Catney G., 2014: A Life Course Perspective on Urban-Rural Migration: the Importance of the Local Context. Population, Space and Place nr 20 (1).
• Stola D., 2010: Kraj bez wyjścia? Migracje z Polski 1949–1989. IPN i ISP PAN. Warszawa.
• Sulima R., 2014: Społeczne wyobrażenia wsi na przełomie XX i XXI wieku. Wieś i Rolnictwo nr 2 (163).
• Zysk E., 2013: Funkcja mieszkaniowa na obszarach wiejskich na przykładzie gminy Stawiguda – aspekty społeczne i rynku nieruchomości. [w:] Planowanie rozwoju przestrzeni wiejskiej, K. Kurowska (red.). Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
• Źróbek S., Źróbek R., 1985: Specyfika działalności urządzenioworolnej na terenach obrzeżnych miast. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, Zeszyt 26.
• Źróbek S., 1994: Metodyka wyboru funkcji użytkowania terenów obrzeżnych miast. Acta Academiae Agriculturae Ac Technicae Olstenensis, Zeszyt nr 24.
• Źróbek-Różańska A., Źróbek S., Źróbek R., 2014: Urban Sprawl and the Problems of Changes of Land Use on the Fringe Areas of Towns. International Conference on Environmental Engineering (ICEE) Selected Papers, online Publisher: Vilnius Gediminas Technical University Press Technika, Wilno.
• Żechowski Z. 1968: Problemy urbanizacji i miasta na Konferencji Socjologicznej w Wiśle. [w:] Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny: poświęcony nauce i życiu prawnemu i gospodarczemu Rzeczpospolitej Polskiej, Vol. 30.