Uwarunkowania jakości wody małych zbiorników na obszarach wiejskich

• Autorzy: Koc J. , Skwierawski A.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badaniami objęto 3 małe zbiorniki wodne, położone na Pojezierzu Olsztyń­skim - w zlewniach rolniczych (405) i powiązanych z obszarami zabudowy wiejskiej (471, 472). Cechowały się one zróżnicowanym stopniem nasilenia czynników antropogenicznych: zbiornik śródpolny określono jako umiarkowanie zagrożony, zaś zbiorniki 471 i 472 jako bardzo silnie zagrożone. Trzyletnie badania fizyko­chemiczne wody wykazały, że nasilenie czynników zewnętrznych korespondowało z jakością wody małych zbiorników. Jakość wody małych zbiorników była nieza­dowalająca - cechowały ją pozaklasowe wartości chemicznego zapotrzebowania tlenu, koncentracji tlenu rozpuszczonego i barwy, a w zbiornikach położonych na terenach zabudowanych także fosforu ogółem i fosforanów. Zbiorniki zdegrado­wane cechowały się wielokrotnie wyższymi koncentracjami większości składników, w szczególności fosforu ogółem (zbiornik 405 - 0,169 mg P·dm⁻³; 471 - 0,80 mg P·dm⁻³; 472 - 2,42 mg P·dm⁻³) i fosforanów (405 - 0,043 mg P-PO₄·dm⁻³; 471 - 0,42 mg P-P04·dm⁻³ ; 472 - 2,03 mg P-P04·dm⁻³ ), a także potasu (405 - 1,5 mg·dm⁻³; 471 - 33,7 mg·dm⁻³; 472 - 15,8 mg·dm⁻³) i sodu (405 - 2,7 mg·dm⁻³; 471 - 9,1 mg·dm⁻³; 472 - 22,7 mg·dm⁻³). Wyniki pozwoliły stwierdzić, że w obecnym stanie badane stawy wiejskie nie mogą spełniać funkcji przyrodniczych przypisy­wanych tego typu zbiornikom, co świadczy o konieczności wprowadzania rozwią­zań mających na celu ich ochronę i rekultywację.

EN

Badaniami objęto 3 małe zbiorniki wodne, położone na Pojezierzu Olsztyń­skim - w zlewniach rolniczych (405) i powiązanych z obszarami zabudowy wiejskiej (471, 472). Cechowały się one zróżnicowanym stopniem nasilenia czynników antropogenicznych: zbiornik śródpolny określono jako umiarkowanie zagrożony, zaś zbiorniki 471 i 472 jako bardzo silnie zagrożone. Trzyletnie badania fizyko­chemiczne wody wykazały, że nasilenie czynników zewnętrznych korespondowało z jakością wody małych zbiorników. Jakość wody małych zbiorników była nieza­dowalająca - cechowały ją pozaklasowe wartości chemicznego zapotrzebowania tlenu, koncentracji tlenu rozpuszczonego i barwy, a w zbiornikach położonych na terenach zabudowanych także fosforu ogółem i fosforanów. Zbiorniki zdegrado­wane cechowały się wielokrotnie wyższymi koncentracjami większości składników, w szczególności fosforu ogółem (zbiornik 405 - 0,169 mg P·dm⁻³; 471 - 0,80 mg P·dm⁻³; 472 - 2,42 mg P·dm⁻³) i fosforanów (405 - 0,043 mg P-PO₄·dm⁻³; 471 - 0,42 mg P-P04·dm⁻³ ; 472 - 2,03 mg P-P04·dm⁻³ ), a także potasu (405 - 1,5 mg·dm⁻³; 471 - 33,7 mg·dm⁻³; 472 - 15,8 mg·dm⁻³) i sodu (405 - 2,7 mg·dm⁻³; 471 - 9,1 mg·dm⁻³; 472 - 22,7 mg·dm⁻³). Wyniki pozwoliły stwierdzić, że w obecnym stanie badane stawy wiejskie nie mogą spełniać funkcji przyrodniczych przypisy­wanych tego typu zbiornikom, co świadczy o konieczności wprowadzania rozwią­zań mających na celu ich ochronę i rekultywację.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2004
• Tom: 499
• Opis fizyczny: s.121-128,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Koc J.

• Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Warmińsko- Mazurski w Olsztynie

autor

Skwierawski A.

• Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Warmińsko- Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• Bennion, H., Harriman R., Battarbee W. 1997. A chemical survey of standing waters in south-east England, with reference to acidification and eutrophication. Freshwat. Forum 8: 28-44.
• Cholewiński A., Błaułciak R. 1995. Oczka wodne Pomorza Zachodniego i ocena zawartości wybranych składników chemicznych w ich wodach. Wszechświat 96(5): 124-127.
• Durkowski Т., Woroniecki T. 2001. Jakość wód powieizchniowych obszarów wiejs­kich Pomorza Zachodniego. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 476: 365-371.
• Hermanowicz W., Dojlido J., Dożańska W., Koziorowski В., Zerbe J. 1999. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. Arkady, Warszawa: 556 ss.
• Koc J. 1998. Wpływ intensywności użytkowania terenu na wielkość odpływu biogenów z obszarów rolniczych. Rocz. AR w Poznaniu 307, Roln. 52: 101-106.
• Koc J., Cymes i., Skwierawski A., Szyperek U. 2001. Znaczenie ochrony małych zbiorników wodnych w krajobrazie rolniczym. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 476: 397-407.
• Koc J., Nowicki z. 1997. Czynniki kształtujące chemizm wód oczek w środowisku rolniczym. II Ogólopol. Konf. Nauk. „Przyrodnicze i techniczne problemy ochro­ny i kształtowania środowiska rolniczego". Poznań, 21-23 IX 1997: 91-97.
• Kudelska D., Cydzik D., Soszka H. 1994. Wytyczne monitoringu podstawowego je­zior. PIOŚ, Bibl. Monitoringu Środowiska, Warszawa: 52 ss.
• Rozporządzenie 2004. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 i: w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziem­nych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i pre­zentacji stanu tych wód. Dz.U. 2004, nr 32, poz. 284.
• Stachowicz K. 1995. Migracja wodna składników pokarmowych ze zlewni rolniczych. Człow. i Środ. 19(1): 125-141.
• Surmacki A. 1998. Zagrożenia małych zbiorników śródpolnych na Pomorzu Zachod­nim. Chroń. Przyr. Ojcz. 54(6): 61-69.
• Urząd Statystyczny W Olsztynie 2002. Rocznik statystyczny województwa war­mińsko-mazurskiego 2002. Wyd. US Olsztyn: 514 ss.
• Vollenweider R. A. 1968. Scientific fundamentals of the eutrophication of lakes and flowing waters, with particular reference to nitrogen and phosphorus as factors in eutrophication. DAS/CSIO/68.27, OECD, Paris: 192 ss.