Próchnica gleb leśnych występujących na terenie Parku Krajobrazowego "Dolina Baryczy"

• Autorzy: Labaz B. , Bogacz A. , Marczak M.

Warianty tytułu

EN

Humus of forest soils of the Landscape Park "Dolina Baryczy"

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było scharakteryzowanie składu ilościowego związków próchnicznych gleb wybranych siedlisk leśnych występujących na terenie Parku Krajobrazowego „Dolina Baryczy". W zabranym materiale glebowym oznaczono właściwości chemiczne i fizykochemiczne oraz skład frakcyjny związków próchnicznych metodą Tiurina. Badane czarne ziemie charakteryzują się mullowym typem ściółki, bardzo lekkim i lekkim składem granulometrycznym z wyraźnymi cechami oglejenia i odwapnienia. Zgodnie z klasyfikacją zasobów glebowych świata (WRB 2006) można zaliczyć je do jednostek Mollic Phaeozems Arenic i Gleyic Phaeozems Arenic. Cechą ba¬danych czarnych ziem jest znacznej miąższości poziom próchniczny o wysokiej zawartości węgla organicznego. Właściwości sorpcyjne są zróżnicowane i warunkowane zawartością C org., N og., pH^Cl oraz udziałem frakcji ilastej. W składzie frakcyjnym związków próchnicznych największy udział stanowi frakcja I, w której kwasy huminowe wyraźnie dominują nad kwasami fulwowy- mi, a stosunek Ckh/Ckf przyjmuje wartości przeważnie powyżej jedności. Wysoki udział kwasów huminowych związanych z wapniem, jak również silne uwilgotnienie badanych gleb, decydują o odporności próchnicy na procesy utleniania, a tym samym sprzyjają stabilizacji materii organicznej mimo lekkiego składu granulometrycznego.

EN

This work describes the fractional composition of acid formed soil humus in achosen forest biotope. The investigated profiles include Mollic Phaeozems Arenic and Mollic Gleysols Arenic. In terms of texture decalcified sand and sandy loam dominate. Reactions of the investigated soils are in the range from strong to light acidic to alkaline. The organic O horizon and humic A horizon are very rich in their C total. In sorptive complexes alkaline character cations dominate, mainly calcium and magnesium. As regards the fractional composition a small part is represented by fraction Ia. Within humic matter fraction I humic acid dominates. The CHA-Ca (humic acid bonded with Ca) part is very high both in the organic O horizion and humic A horizon. In turn, the part non-hydro- lyzed C total is major in the organic O horizion then compared with the humic A horizon. High levels of humic acids bonded with Ca (CHA-Ca) taken together with significant levels of moisture encourage the stabilization of the organic soil matter despite its light texture.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Rolnictwo
• Rocznik: 2010
• Tom: 97
• Opis fizyczny: s.59-73,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Labaz B.

• Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław

autor

Bogacz A.

autor

Marczak M.

Bibliografia

• Bartmiński P., Klimowicz Z., 2008. Właściwości sorpcyjne czarnych ziem Kotliny Sandomierskiej wytworzonych z różnych skał macierzystych. Rocz. Glebozn., 59, 3, 7-16.
• Borowiec S., 1986a. Podobieństwo próchnicy poziomów akumulacyjnych gleb uprawnych i leśnych na podstawie wybranych cech diagnostycznych. Rocz. Glebozn., 37, 2-3, 91-99.
• Borowiec S., 1986b. Przestrzenne zróżnicowanie zawartości próchnicy w glebach uprawnych północno-zachodniej Polski. Rocz. Glebozn., 37, 2-3, 101-165.
• Borowiec S., Wybieralska A., 1969. Zróżnicowanie składu próchnicy w zależności od typu gleb i ich użytkowania. Rocz. Glebozn., 20, 1, 67-79.
• Ciarkowska K., Niemyska-Łukaszuk J., 1998. Wpływ sposobu użytkowania na zawartość i jakość połączeń próchnicznych rędzin gipsowych Niecki Nidziańskiej. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 460, 113-120.
• Drozd J., 1973. Związki próchniczne niektórych gleb na tle ich fizykochemicznych właściwości. Rocz. Glebozn. 24, 1, 3-55.
• Drozd J., Kowaliński S., Licznar M., Licznar S., 1987. Mikromorfologiczna interpretacja procesów fizykochemicznych w glebach pobagiennych. Rocz. Glebozn., 38, 3, 121-137.
• Drozd J., Jezierski J., Licznar M., Licznar S., 2000. IR spectra and analisys of humic acids iso- latet form municipal composts in different stages of maturity. Humic substances in the Environment. An Inter Jurnal., 2, 11-15.
• Dziadowiec H., 1992. Ekologiczna rola próchnicy glebowej. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 411, 268-282.
• Dziadowiec H., 1997. Badania nad rozkładem gałązek grabu, dębu i sosny w rezerwacie Las Piwnicki k/Torunia. Humic Subst. Environ., 1(97), 93-98.
• Dziadowiec H., Gonet S., 1999. Przewodnik metodyczny do badań materii organicznej gleb. Prace Komisji Naukowych PTG, 120, 66.
• Gądor J., 1966. Badania nad zależnością budowy i właściwościami czarnych ziem od niektórych czynników glebotwórczych. Pam. Puł., 22, 245-259.
• Gonet S., Dębska B., Zaujec A., Banach-Szott M., Szombathowa N., 2007. Wpływ gatunku drzew i warunków glebowo-klimatycznych na właściwości próchnicy gleb leśnych - Rola materii organicznej w środowisku. PTSH, Wrocław, 61-98.
• Konecka-Betley K., Czępińska-Kamińska D., Janowska E., 1996. Czarne ziemie w staroaluwial- nym krajobrazie Puszczy Kampinoskiej. Rocz. Glebozn., 47, 3, 145-158.
• Konecka-Betley K., Czępińska-Kamińska D., Jankowska E., 1999. Przemiany pokrywy glebowej w Kampinoskim Parku Narodowym. Rocz. Glebozn., 50, 4, 5-29.
• Klimowicz Z., 1980. Czarne ziemie Równiny Tarnobrzeskiej na tle zmian stosunków wodnych tego obszaru. Rocz. Glebozn., 31, 1, 163-207.
• Licznar M., Drozd J., 1996. Wpływ stosunków wodnych na urodzajność czarnych ziem. Rocz. Glebozn., 47, 3/4, 9-22.
• Łabaz B., 2007. Skład frakcyjny próchnicy czarnych ziem okolic Wrocławia. Rocz. Glebozn., 58, 1-2, 69-83.
• Łabaz B., Bogacz A., Cybula M., 2008. Właściwości substancji humusowych czarnych ziem w Parku Krajobrazowym „Dolina Baryczy", Rocz. Glebozn., 59, 3-4,175-184.
• Mazurek R., Niemyska-Łukaszuk J., 2003. Zawartość i skład frakcyjny próchnicy różnie użytkowanych czarnych ziem Płaskowyżu Proszowickiego i Wyżyny Miechowieckiej. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 493, 659-666.
• Musierowicz A., Skorupska T., 1966. Frakcje związków humusowych czarnoziemu, czarnych ziem i rędzin. Rocz. Nauk Roln., 91-A-1, 1-50.
• Operat glebowo-siedliskowy, 1995. Operat glebowo siedliskowy Nadleśnictwa Milicz obręb Kubryk i obręb Cieszków na stan 1 stycznia 1995 roku. Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych.
• Puchalski T., Prusinkiewicz Z., 1990. Ekologiczne podstawy siedliskoznawstwa leśnego. PWRiL, Warszawa, 619.
• Ranoszek E., Ranoszek W., 2004. Park Krajobrazowy Dolina Baryczy, Przewodnik przyrodniczy. Wyd. Gottwald.
• Schnitzer M., Kahn S.U., 1978. Humic substances in the environment. New York.
• Turski R., 1986a. Związki próchniczne gleb Polski. Rocz. Glebozn., 37, 2-3, 75-89.
• Turski R., 1986b. Kwasy huminowe gleb czarnoziemnych. Rocz. Glebozn., 37, 2-3, 107-126.
• Turski R., 1988. Charakterystyka związków próchnicznych w glebach Polski. Rocz. Nauk Rol., Seria- Monografie, 212, 69.
• Wilk K., Nowak W., 1977. Skład frakcyjny związków próchnicznych niektórych typów gleb uprawnych. Rocz. Glebozn., 23, 2, 33-47.
• Word Reference Base for Soil Resources, 2006. Food and Agriculture Organization of the United Nations. World Soil Resources Reports 103. Rome.

Uwagi

PL