PL
Celem pracy było scharakteryzowanie składu ilościowego związków próchnicznych gleb wybranych siedlisk leśnych występujących na terenie Parku Krajobrazowego „Dolina Baryczy". W zabranym materiale glebowym oznaczono właściwości chemiczne i fizykochemiczne oraz skład frakcyjny związków próchnicznych metodą Tiurina. Badane czarne ziemie charakteryzują się mullowym typem ściółki, bardzo lekkim i lekkim składem granulometrycznym z wyraźnymi cechami oglejenia i odwapnienia. Zgodnie z klasyfikacją zasobów glebowych świata (WRB 2006) można zaliczyć je do jednostek Mollic Phaeozems Arenic i Gleyic Phaeozems Arenic. Cechą ba¬danych czarnych ziem jest znacznej miąższości poziom próchniczny o wysokiej zawartości węgla organicznego. Właściwości sorpcyjne są zróżnicowane i warunkowane zawartością C org., N og., pH^Cl oraz udziałem frakcji ilastej. W składzie frakcyjnym związków próchnicznych największy udział stanowi frakcja I, w której kwasy huminowe wyraźnie dominują nad kwasami fulwowy- mi, a stosunek Ckh/Ckf przyjmuje wartości przeważnie powyżej jedności. Wysoki udział kwasów huminowych związanych z wapniem, jak również silne uwilgotnienie badanych gleb, decydują o odporności próchnicy na procesy utleniania, a tym samym sprzyjają stabilizacji materii organicznej mimo lekkiego składu granulometrycznego.
EN
This work describes the fractional composition of acid formed soil humus in achosen forest biotope. The investigated profiles include Mollic Phaeozems Arenic and Mollic Gleysols Arenic. In terms of texture decalcified sand and sandy loam dominate. Reactions of the investigated soils are in the range from strong to light acidic to alkaline. The organic O horizon and humic A horizon are very rich in their C total. In sorptive complexes alkaline character cations dominate, mainly calcium and magnesium. As regards the fractional composition a small part is represented by fraction Ia. Within humic matter fraction I humic acid dominates. The CHA-Ca (humic acid bonded with Ca) part is very high both in the organic O horizion and humic A horizon. In turn, the part non-hydro- lyzed C total is major in the organic O horizion then compared with the humic A horizon. High levels of humic acids bonded with Ca (CHA-Ca) taken together with significant levels of moisture encourage the stabilization of the organic soil matter despite its light texture.