Pelecypods from the Upper Eocene of East Poland

• Autorzy: Wozny E.

Warianty tytułu

PL

Małże górnoeocenskie wschodniej Polski

RU

Dvustvorchatye verchnego ehocena Vostochnojj Pol’shi

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The pelecypod assemblage from Upper Eocene sandy deposits of the vicinity of Siemień and Luszawa (eastern part of the Polish Lowlands) consists of 23 species. The majority of the species are typical of the Bartonian.

PL

W okolicy Siemienia i w wierceniu Luszawa n/Wieprzem występują górnoeoceńskie piaski kwarcowe z glaukonitem, otoczakami kwarcu i lidytu, konkrecjami fosforytowymi i bogatą fauną (Szczechura 1969, 1977; Pożaryska & Locker 1971; Pożaryska 1977). Ku górze utwory te przechodzą w mulki margliste i gezy odwapnione z bursztynami. Makrofauna obejmuje: koralowce, mszywioły, ramienionogi, mięczaki, szkarłupnie i kręgowce. Skład gatunkowy tego zespołu, który jest pierwszym dotychczas zbadanym zespołem górnoeoceńskim z Niżu Polskiego pozwala na określenie wieku osadu na barton. Zespół ten ma najwięcej wspólnych gatunków z górnoeoceńskim utworami Ukrainy (Mandrikowka) Sambii, Niemiec, Anglii, Belgii, oraz Francji północnej i zachodniej. Pokrewieństwo fauny oraz rozmieszczenie osadów glaukonitowo-fosforytowych pozwalają wnioskować, że morze górnoeoceńskie z terenu E Polski stanowiło część zbiornika, który sięgał od rejonu Morza Czarnego przez Ukrainę i tereny sąsiednie, Niż Polski do Europy zachodniej. Charakter makrofauny z utworów glaukonitowych północnej Lubelszczyzny, której większość rodzajów żyje do dziś, wskazuje, że osady powstały w płytkiej, ciepłej wodzie morskiej o zasoleniu normalnym.

RU

В окрестностях Семеня, а также при бурениях в Лушаве над Вепшем встречаются кварцовые пески с глауконитом, галечником лидита и кварца, фосфоритовыми конкрециями и с богатой фауной (Щехура 1969, 1977; Пожарыска и Локкер 1971; Пожарыска 1977). В верхней части эти отложения переходят в мергелистые илы и декальцированные гезы с янтарём. Макрофауну представляют: кораллы, мшанки, плеченогие, двустворчатые, иголкожие и позвоночные (список видов см. стр. 98). Такой состав фауны, которая является до сего времени первой изученной макрофауной верхнего эоцена Польской низменности, позволяет определить возраст отложений - бартонский. По сеоим видам эта ассоциация подобная верхне эоценским ассоциациям Украины (Мандриковка), Калининградской Области РСФСР (Земляндия), Германии, Англии, Бельгии, а также северной и западной Франции. Родство фауны, залегание глауконито-фосфоритовых отложений позволяют сделать вывод о том, что верхне эоценское море на территории Восточной Польши являлось частью бассейна, который простирался от районов Чёрного моря, включая Украину, Польскую низменность и окружающие её территории, до Западной Европы. Характер макрофауны глауконитовых отложений северной части Люблинского воеводства, представители большей части которой живут и в настоящее время, указывает на то, что эти отложения образовались на мелководье, в тёплой морской воде нормальной солёности.

Słowa kluczowe

EN

paleontology; pelecypod; sand deposit; macrofauna; species list; Upper Eocene; Eocene; Eastern Poland; Poland

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1977
• Tom: 22
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.93-112,fig.,ref.

Twórcy

autor

Wozny E.

• Department of Stratigraphy, Insitute of Geology, Rakowiecka 4, 00-975 Warsaw, Poland

Bibliografia

• ALBRECHT, J. C. H. & VALK, W. 1943. Oligocöne Invertebraten von Süd-Limburg. - Med. Geol. Sticht., Ser. C. IV-i, 3, 5-163.
• ALEKSEEV, A. K. 1963. Paleogenovaja fauna molluskov Severnogo Priaralja. 7-176, Erewan.
• ARAMBOURG, C. 1952. Les Vertébrés fossiles des gisements de phospohates (Maroc-Algérie-Tunisie). - Notes Mém. Div. Mines Géol., 92, 1-372.
• ARCHIAC, M. A. d’ 1846. Description des fossiles recueillis par M. Thorent dans les couches à nummulites des environs de Bayonne. - Mém. Soc. Géol. France, ser. 2, 1, 189-217.
• - 1847. L’extrait d’un mémoire sur les fossiles des couches à Numulites des environs de Bayonne et de Dax. - Bull. Soc. Géol. France, ser. 2, 4, 1006-1013.
• BAGDASAEIAN, K. G., TATISCHVILI, K. G., KAZAKHASHVILI, Z. R. et al. 1966. Spravočnik po ekologii morskich dvustvorok, 5-349, Moscow.
• BOUSSAC, J. 1911. Etudes stratigraphiques et paléontologiques sur le Nummulitique de Biarritz. - Annales Hebert (Ann. Strat. Paléont. Lab. Géol. Fac. Science. l’Univ., Paris) T. V., 1-95, Paris.
• BRAGA, G. 1963. I Briozoi del Terziaro veneto. - Boll. Soc. Paleont. Italy, 2, 1, 16-56.
• BRANDER, G. 1766. Fossilia hantoniensia (Hampshire fossils), 1-43, Londini.
• BURTON, E. S. J. 1933. Faunal Horizons of the Barton Beds in Hampshire. - Proc. Geol. Assoc., 44, 131-167.
• CIMASZEWSKI, L. 1964. Uwagi o utworach trzeciorzędowych Polski. Geofizyka i geologia naftowa. - Biul. Inf. 6-7, 171-175.
• CIUK, E. 1970a. Schematy litostratygraficzne trzeciorzędu Niżu Polskiego. - Kwart. Geol., 14, 4.
• - 1970b. Geologia i surowce mineralne Polski. - Biul. Inst. Geol., 251, 636-647.
• CLARC, M. & FAURE, J. 1918. Catalogue illustré de la collection Lamarck. 1. Fossiles. Mus. Hist. Natur. Genève, 7-10, Genève.
• COSSMANN, M & PISSARRO, G. 1904-1913. Iconographie complète des coquilles fossiles de l’Éocène des environs de Paris. 1-45, Paris.
• DESHAYES, G. P. 1824. Description des Coquilles Fossiles des environs de Paris. - 4. Conchifères, 1-393, 2. Mollusques, 1-814.
• - 1860-1866. Description des Animaux sans Vertébres du Bassin de Paris. - 1, 3- 909, 2, 1-968, 3, 1-667.
• - 1866. A la suite de la communication précédente expose les considérations suivantes.- Bull. Soc. Géol. France, ser. 2, 23, 327-339.
• GIEBEL, C. 1864. Die Fauna der Braunkohlenformation von Latdorf bei Bernburg. - Abh. Natur. Ges. Halle, 8, 3-93.
• GOLDFUSS, G. 1826-1833. Petrefacta Germaniae, 2, 1-312.
• KARAGIULEVA, J. 1964. Fosilite na Bylgarija, 6a, Paleogen, Moluski, 11-270. Sofia.
• KATINAS, V. 1971. Pietu Pabaltijo gintaras ir gintaringos nuogulos. 3-151. Vilnius.
• KLUSCHNIKOV, M. N. 1958. Stratigrafia i fauna nižnetretičnych otloženij Ukrainy.- Tr. Inst. Geol. Nauk Akad. Nauk USSR, ser. Strat.-Paleont., 13, 5-453.
• KOENEN, A. 1865. Die Fauna der unter-oligocänen Tertiärschichten von Helmstädt bei Braunschweig. - Ztschr. Deutsch, geol. Ges., 17, 459-534.
• - 1889-1894. Das norddeutsche Unter-Oligocän und seine Mollusken-Fauna. - Abb. Geol. Specialkarte Preus. Thüring. Staaten, 10, 1-7, 1-1457.
• KOROBKOV, I. A. 1962. Molluski butshakskoj i kijevskoj svit južnoj Ukrainy. - Izd. Leningr. Univ., 3-76.
• KRACH, W. & LISZKA, S. 1961. Górnoeoceńska fauna z Bukowca. - Roczn. Pol. Tow. Geol., 31, 1, 146-158.
• KURDIN, L. N. 1966. Stratigrafija. Facii i ekologičeskij analiz fauny paleogenovych i neogenovych otloženij Predkarpatija. 7-173, Lwów.
• LAMARCK, J. B. 1806-1809. Mémoires sur les fossiles des environs de Paris. - Ann. Mus., 8, 1-553.
• LEWIŃSKI, J. & SAMSONOWICZ, J. 1918. Ukształtowanie powierzchni, skał i struktura podłoża dyluwium wschodniej części Niżu Północno-Europejskiego. - Prace Warsz. Tow. Nauk., 31, 1-172.
• MAŁECKI, J. 1963. Mszywioły z eocenu Karpat środkowych między Grybowem a Duklą. - Prace Geol. Kom. Nauk Geol. PAN Oddz. w Krakowie, 16, 7-158, Warszawa.
• MESZAROS, N. 1957. Fauna de Moluste a Depositelor Paleogene din Nord Vestul Transilvaniei. - Mon. Geol. Paleont., 1, 5-174.
• NYST, P. H. 1843. Description des coquilles et des fossiles des terrains tertiaires de la Belgique. - Mém. Acad. Roy. Sc. Bruxelles, 17, 3-675.
• ODRZYWOLSKA-BIEŃKOWA, E. 1967. Utwory trzeciorzędowe z otworu Szczecin I.G.I w świetle badań mikropaleontologicznych. - Kwart. Geol., 11, 1, 118-130.
• - 1972a. Wyniki badań mikropaleontologicznych starszego trzeciorzędu w wierceniu Koszalin IG-1. - Przegl. Geol. 11, (235), 527.
• - 1972b. Wstępne wyniki badań mikrofaunistycznych starszego trzeciorzędu rejonu Zatoki Puckiej. - Ibidem, 12 (236), 570-572.
• - 1972c. Wyniki badań mikropaleontologicznych w wierceniu Mikaszówka.
• OPPENHEIM, P. 1900-1901. Die Priabonaschichten und ihre Fauna im Zusammenhange mit gleichalterigen und analogen Ablagerungen. - Palaeontographica, 27, 1-348.
• - 1903-1906. Zur Kenntnis alttertiärer Faunen in Ägypten. - Ibidem, 30, 3, 1-348.
• PHILIPPI, R. A. 1846-1851. Verzeichnis der in der Gegend von Magdeburg auf gefundenen Tertiärversteinerungen. - Paleontographica, 1, 42-90.
• POŻARYSKA, K. 1977. Upper Eocene benthic foraminifera and their palaeogeographical meaning. - Acta Palaeont. Pol., 22, 1, 3-54.
• - & LOCKER, S. 1971. Les organismes de l’Eocène supérieur de Siemień, Pologne Orientale. - Rev. Micropaléont., 14, 5, Spec. Num., 57-72.
• ROGER, J. 1939. Le genre Chlamys dans les formations néogènes de l’Europe. 5-294, Paris.
• RÜHLE, E. 1955. Przegląd wiadomości o podłożu czwartorzędu północno-wschodniej części Niżu Polskiego. - Biul. Inst. Geol., 70, 159-173.
• - & ZWIERZ, S. 1961. Przekrój geologiczny doliny Bugu na Podlasiu w okolicy Mielnika. Z badań czwartorzędu w Polsce. - Ibidem, 10, 169, 213-240.
• SANDBERGER, C. L. F. 1863. Die Conchylien des Mainzer Tertiärbeckens. 1-458, Wiesbaden.
• SOKOLOV, N. A. 1905. Fauna molluskov Mandrikovki. - Tr. Geol. Kom., nov. ser., 18, 1-82.
• SOWERBY, J. 1812-1845. The Mineral Conchology of Great Britain. 1-648, London.
• SZCZECHURA, J. 1969. Problematic microfossils from the Upper Eocene of Poland. - Rev. Espan. Micropal., 1, 1, 81-94.
• - 1977. Ostracods from the Upper Eocene of E Poland. - Acta Palaeont. Pol., 22, 1, 55-94.
• VJALOV, O. S. 1930. Opisanije tretičnych pelecypod iz nekotorych mest Turgajskoj oblasti. - Izv. Geol. Rozv. Upr., 49, 3, 347-372.
• WOOD, S. V. 1861-1871. A monograph of the Eocene mollusca, or descriptions of the shells from the older Tertiaries of England. - Paleoontogr. Soc., 1-3, 1-182.
• WOŹNY, E. 1966a. Eocen z Siemienia koło Parczewa. - Kwart. Geol., 10, 3, 843-850.
• - 1966b. Fosforyty i bursztyny z Siemienia koło Parczewa. - Przegl. Geol., 6 (159), 277-278.
• - 1967. Występowanie numulitów w bartonie z Siemienia koło Parczewa. - Ibidem, 9, (174), 419-420.