EN
By maintaining proper moisture and reducing daily temperaturę fluctuations, mulching improves soil conditions for plant growth and development, resulting in a positive effect on the vegetable yield. The Chemical composition of vegetables is genetically determined as well as being modified by factors affecting the plant during growth, and particularly climatic conditions and agro-technology practices. The effects of soil mulching with rye, corn, rape and buckwheat straw at a dose of 10 and 20 t ha'1 on the yield and changes of selected components of nutritive value in ‘Milady’ Fj broccoli and ‘Polfast’ F tomato were investigated. The effect of straw was compared to a control plot without mulch. The yield of the vegetables and their Chemical composition depended to a higher degree on weather conditions in the years of study. 2010 was the most favourable for broccoli yielding and 2011 for tomato. Morę nutrients components in heads and fruits were found in 2011 and 2012, which were characterised by favourable rainfall distribution. Ali straws applied in the experiment, irrespective of dosage, caused an increase in broccoli yield. However, soil mulching with straw at a dose of 10 t ha"1 was better for tomato yielding. Soil mulching with rye, corn and buckwheat straw increased the share of marketable yield in the total yield of broccoli and rye straw as well as the share of marketable yield of tomato. Mulching with rape and buckwheat straw decreased dry matter content in the edible parts of the vegetables. Mulch with rye straw contributed to a decreased content of ascorbic acid in heads and fruits and also caused a slight reduction in tomato flesh acidity. However, soil mulching with corn and rape straw caused an increase in total sugars and monosaccharide content in broccoli and tomato.
PL
Mulcze poprzez utrzymanie właściwej wilgotności oraz zmniejszenie dobowych wahań temperatury gleby poprawiają warunki wzrostu i rozwoju roślin, a w rezultacie korzystnie wpływają na plonowanie warzyw. Skład chemiczny warzyw jest uwarunkowany genetycznie, jak również kształtowany jest poprzez czynniki oddziaływujące na roślinę w czasie wzrostu, a przede wszystkim warunki klimatyczne i zabiegi agrotechniczne. W doświadczeniu badano wpływ ściółkowania gleby słomą żytnią, kukurydzianą, rzepakową i gryczaną w dawce 10 i 20 t ha'1 na wielkość plonu oraz zmiany zawartości wybranych składników odżywczych w różach brokułu ‘Milady’ Fj i owocach pomidora ‘Polfast’ Fr Efekty działania mulczu ze słomy porównano z obiektem kontrolnym bez ściółkowania. Plon warzyw oraz ich skład chemiczny w dużym stopniu zależały od warunków pogodowych w latach badań. Najbardziej korzystny dla plonowania brokułu okazał się rok 2010, a dla pomidora 2011. Więcej składników odżywczych w różach i owocach stwierdzono w la¬tach 2011 i 2012, charakteryzujących się korzystnym rozkładem opadów. Wszystkie stosowane w badaniach słomy, niezależnie od dawki powodowały wzrost plonu brokułu. Natomiast lepsze dla plonowania pomidora okazało się stosowanie mulczu ze słomy w dawce 10 t ha-1. Mulczowanie słomą żytnią, kukurydzianą i grycza¬ną zwiększało udział plonu handlowego w plonie ogółem brokułu, a słomą żytnią także udział plonu handlowego pomidora. Mulczowanie gleby słomą rzepakową i gry¬czaną obniżało zawartość suchej masy w częściach jadanych warzyw. Mulcz ze słomy żytniej przyczynił się do obniżenia zawartości kwasu askorbinowego w różach i owocach, a także nieznacznie obniżał kwasowość miąższu pomidora. Natomiast mulczowanie słomą kukurydzianą i gryczaną spowodowało zwiększenie zawartości cukrów ogółem i redukujących w różach brokułu i owocach pomidora.