Artykuł zawiera przegląd artykułów poświęconych planowaniu przestrzennemu, zawartych w 100 numerach kwartalnika „Człowiek i Środowisko", w podziale na: metody planowania przestrzennego, politykę przestrzenną, osadnictwo oraz współpracę transgraniczną. W świetle artykułów metody planowania przestrzennego kształtowały się pod wpływem zmian: przepisów prawnych, kierunków rozwoju społecznego i gospodarczego kraju oraz uwarunkowań zewnętrznych, co spowodowało ich przejście od planowania dyrektywnego do zintegrowanego planowania strategicznego. Postęp w metodach planowania pokazywały kolejno organizowane ogólnopolskie konferencje planowania przestrzennego zwane Arsenałami (Arsenał VII, VIII i IX). Polityka przestrzenna prowadzona była na poziomie krajowym w formie planowania ma- kroregionalnego w oparciu o instrument, jakim był uprzednio plan perspektywicznego zagospodarowania kraju (1988 r.), a obecnie - koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju (1999 r.). Podstawą polityki przestrzennej na poziomie regionalnym były plany (lata 80.), studia (lata 90.) a obecnie (po reformie administracji publicznej z 1999 r.) strategie i plany zagospodarowania przestrzennego województw. Na poziomie gminnym instrumentami polityki przestrzennej były - podobnie jak na poziomie regionalnym - plany zagospodarowania przestrzennego gmin, a obecnie (lata 90.) studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz plany miejscowe gmin. Stan sieci osadniczej decyduje o warunkach życia ludności. Jego zmiany uwarunkowane historycznie kształtują się pod wpływem współczesnych wymagań rozwoju społeczno- gospodarczego, globalizacji i integracji Polski z Unią Europejską. W artykułach zwrócono uwagę na szczególną rolę aglomeracji miejskich w rozwoju kraju oraz na znaczenie miast średnich - byłych stolic województw, a także na wpływ korytarzy komunikacyjnych na rozwój osadnictwa. Po zmianach ustrojowych Polski wzrosło zainteresowanie współpracą transgraniczną pomiędzy Polską a Niemcami, Czechami, Słowacją, Ukrainą i Białorusią, co znalazło odzwierciedlenie w cyklu artykułów zamieszczonych w kwartalniku. Na zakończenie zwrócono uwagę na przyszłą problematykę badawczą, która powinna dotyczyć: rozwoju metod planowania przestrzennego w dostosowaniu do przygotowanej nowej ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, rozwinięcia problematyki planów (konkurencyjność, społeczeństwo informatyczne, ład przestrzenny), pogłębienia podstaw prowadzenia polityki przestrzennej, przejścia z ilościowego na jakościowy rozwój osadnictwa oraz wpływu wielkich korytarzy transportowych na rozwój kraju.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.