The reclamation of land consists of restoring the land’s functional or natural qualities by means of carrying out the necessary procedures such as: correcting the land profile, improvement of physical and chemical qualities of soil and regulation of water regime. Ecologically speaking, the reclamation is a process of the reconstruction of the ecosystem to fulfill required production and no-production functions of the land. The author points out the main types of reclamation: agricultural, forest, water and special one. The first part of the article deals with the history of reclamation, some of its legal and general aspects in Poland.
W 2010 r. w siedzibie krakowskiego Oddziału Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych przy ul. Lipowej 3, na terenie dawnej huty szkła powstałej jeszcze przed II wojną światową rozpoczęto prace zmierzające do otwarcia w tym miejscu Centrum Szkła i Ceramiki. W skład Centrum wchodzić będzie galeria szkła i ceramiki, prezentująca prace współczesnych artystów, stała ekspozycja szkła zabytkowego i nowoczesnego oraz pokaz ręcznego formowania szkła. Ponadto Centrum prowadzić będzie prace badawcze nad materiałami do konserwacji zabytków oraz ich niewielką produkcję, a także zajęcia dydaktyczne dla uczniów i studentów. Działalność ta wpłynie na zwiększenie atrakcyjności poprzemysłowego krajobrazu Zabłocia.
Przemysły kreatywne są jednym z najbardziej dynamicznych sektorów gospodarki. Komisja Europejska w Strategii lizbońskiej przemysły kreatywne uznaje za najbardziej konkurencyjną i dynamiczną gospodarkę opartą na wiedzy, zdolną do podtrzymania wzrostu gospodarczego oraz zapewnienia miejsc pracy i spójności społecznej. Potencjał tego sektora gospodarki jest coraz częściej wykorzystywany w procesie rewitalizacji zespołów poprzemysłowych. Fabryki, dzielnice i całe fragmenty miast, w erze przemysłowej stanowiące infrastrukturę przemysłową, dziś stają się centrami kreatywności, generującymi rozwój gospodarczy, społeczny i kulturowy. Dziś zamiast zasobów naturalnych, jak węgiel czy gaz, ludzka kreatywność jest nowym źródłem rozwoju europejskich miast. Artykuł prezentuje cztery europejskie studia przypadków rewitalizacji zespołów poprzemysłowych związanych z rozwojem przemysłów kreatywnych. Zaprezentowane przykłady pokazują, że holistyczne podejście do rozwoju, wykorzystujące potencjał przemysłów kreatywnych, może przywrócić harmonię ekonomii, kultury, społeczności i miejsca, torując drogę do zrównoważonego rozwoju.
W pracy przedstawiona została problematyka rewitalizacji obszarów poprzemysłowych na cele mieszkaniowe, zwrócono uwagę na możliwości i potrzeby podejmowania takich przedsięwzięć a także na bariery rozwoju mieszkalnictwa na omawianych obszarach. Zaprezentowano polskie i zagraniczne przykłady adaptacji obiektów poprzemysłowych na osiedla mieszkaniowe, w tym także lofty. Świadczą one o wyraźnej tendencji do wykorzystywania istniejących zasobów miast, popularnej zwłaszcza w krajach Europy Zachodniej. Mieszkanie w dawnym zakładzie przemysłowym, fabryce czy budynku magazynowym staje się ciekawą alternatywą tradycyjnej zabudowy. Zindywidualizowana forma i specyficzny charakter lokalu mieszkaniowego podkreślony zostaje poprzez połączenie ocalałych elementów przemysłowych i nowych uzupełnień. Obszar i obiekt zostają ponownie włączone do współczesnego życia i tym samym uratowane od dewastacji. Funkcjonalność miasta i jego wizerunek poprawiają się.
Rewitalizacja przestrzeni miejskich może przywrócić znaczne powierzchnie terenów poprzemysłowych, które były wyłączone z użytkowania do ponownego zagospodarowania. Działania te są możliwe dzięki tworzonym programom rewitalizacji, w ramach których określa się obszar i zakres prac dla danych rejonów, wraz ze wskazaniem ich późniejszego zagospodarowania zgodnego z potrzebami społeczności i planami zagospodarowania miast. W pracy przestawiono przykłady działań rewitalizacyjnych prowadzonych na terenach poprzemysłowych m.st. Warszawy, zlokalizowanych na Powiślu i obejmujących zabiegi, których następstwem może być powstanie miejskich przestrzeni publicznych wykorzystujących walory krajobrazowe terenów przyległych do Wisły.