Praca jest próbą zastosowania analitycznego procesu hierarchicznego do oceny zadań strategicznych oraz wyboru scenariusza rozwoju w gminie wiejskiej. Proponowana metoda polega na budowie hierarchicznego schematu decyzyjnego, który składa się z celu głównego, celów podrzędnych, zadań strategicznych oraz rozważanych scenariuszy rozwoju. Poszczególne elementy schematu decyzyjnego zostają ocenione przez ekspertów i na tej podstawie oblicza się ich wagi ważności. Proponowana procedura została zilustrowana przykładem dotyczącym wyboru scenariusza rozwoju dla gminy Rokietnica w województwie wielkopolskim.
Na treść artykułu - opartego na literaturze przedmiotu i analizie 4 strategii rozwoju gmin wiejskich - składają się następujące zagadnienia: istota systemu zarządzania rozwojem turystyki w gminie, oddziaływanie na rozwój turystyki przez gminę oraz kierunki i uwarunkowania rozwoju turystyki w świetle wybranych strategii gmin wiejskich. Celem artykułu było wskazanie, że strategie gmin wiejskich nie zawsze są dostatecznym narzędziem rozwoju działań turystycznych, gdyż nie w pełni uwzględniają instrumenty i uwarunkowania ich realizacji.
Słabe rezultaty wpływu władz samorządowych na rozwój lokalny biorą się między innymi z braku strategicznego planu rozwoju. Pozostaje zatem konieczność opracowania koncepcji aktywizacji dla poszczególnych gmin, których praktyczna realizacja mogłaby przezwyciężyć dotychczasowe niekorzystne tendencje ich rozwoju. W prowadzonych badaniach podjeto próbę identyfikacji czynników wykorzystywanych przez gminne jednostki samorządowe w ramach zarządzania strategicznego rozwojem obszarów wiejskich.
W opracowaniu zostały przedstawione postawy przedstawicieli samorządów gminnych objętych siecią Natura 2000 wobec problemów ochrony środowiska oraz rangi problemów środowiskowych w procesie zarządzania rozwojem gminy ze szczególnym uwzględnieniem opinii na temat oddziaływania sieci Natura 2000 na rozwój lokalnych gospodarek. Badani przedstawiciele samorządu wyrazili niejednoznaczne opinie (zarówno negatywne jak i pozytywne) dotyczące konsekwencji objęcia terenu gminy siecią Natura 2000. Jak się wydaje, źródłem negatywnego postrzegania Natury 2000 w dużej mierze jest brak informacji oraz przedmiotowe potraktowanie samorządów w procesie wyznaczania obszarów „naturowych”. Podkreślić należy, że przedstawiciele samorządów terytorialnych dostrzegają potencjalną rolę zasobów i walorów środowiska przyrodniczego w kreowaniu rozwoju gminy, jednak na obecnym etapie funkcjonowania sieć Natura 2000 budzi istotne zastrzeżenia, które przesłaniają potencjalne korzyści.