W pracy przedstawiono płodozmian jako element postępu w organizacji gospodarstw i produkcji rolniczej. W schemacie przedstawiono system powiązań płodozmianu z czynnikami wewnętrznymi i zewnętrznymi gospodarstwa. Uwzględniono warunki przyrodnicze, technologiczne, organizacyjne, ekonomiczne oraz czynnik ludzki. Płodozmian został przedstawiony także jako element integracji wiedzy z różnych dyscyplin naukowych. Wykazano różnice w podejściu do układania płodozmianu w zależności od agrotechniki oraz organizacji i ekonomiki gospodarstw rolniczych. Podstawową częścią artykułu stanowi prezentacja sposobów oceny przydatności płodozmianów w różnych sytuacjach gospodarczych. W obliczeniach dotyczących określenia walorów płodozmianów wykorzystano kilka metod oceny z różnych punktów widzenia, a wiec: przyrodniczego, organizacyjnego, ekonomicznego. Na zakończenie przedstawiono przykłady zastosowania przedstawionych metod do oceny przydatności płodozmianów stosowanych w praktyce rolniczej.