Artykuł zawiera omówienie wyników badań wpływu budowy i użytkowania projektowanej autostrady A-2 na obszary turystyczne położone od niej w odległości nie większej niż 25 km. Badania prowadzone były w latach 1998 i 1999 w Instytucie Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, w ramach Programu Badań Zamawianych „Wpływ budowy i eksploatacji autostrad na przemiany systemu zagospodarowania przestrzennego Polski", koordynowanego przez Instytut Badawczy Dróg i Mostów. W artykule przedstawiono: diagnozę stanu obszarów turystycznych położonych w pobliżu autostrady A-2, ich typologię pod względem podatności na potencjalne oddziaływania autostrady, prognozę skutków oddziaływania oraz wynikające z tego: cele, kierunki i instrumenty polityki zagospodarowania przestrzennego. W badanej strefie znajduje się 41 obszarów turystycznych o różnej kategorii walorów wypoczynkowych i krajoznawczych. Obszary o najwyższych walorach i dość dobrym zagospodarowaniu turystycznym położone są na Pojezierzu Lubuskim w sąsiedztwie zachodniego odcinka autostrady. Duże walory krajoznawcze i relatywnie najlepszą bazę hotelową posiadają wielkie ośrodki miejskie - Poznań, Lódź i Warszawa, które w przyszłości połączy autostrada. Autostrada ułatwi dojazd z wymienionych miast oraz z Berlina i Frankfurtu/O do obszarów o dużych walorach wypoczynkowych, położonych w jej pobliżu. Dzięki wybudowaniu autostrady największe miasta polskie staną się też łatwiej dostępne dla turystów zagranicznych. Przyczyni się to niewątpliwie do wzrostu ruchu i rozwoju bazy na najbardziej atrakcyjnych obszarach turystycznych położonych wokół autostrady. W sąsiedztwie autostrady powstawać będą przede wszystkim liczne obiekty hotelarskie i gastronomiczne, służące obsłudze podróżnych. Będą się one koncentrować przy węzłach położonych w pobliżu największych miast i dróg dojazdowych do ich centrów, a także przed przejściami granicznym w Świecku i Terespolu. Szczególnie atrakcyjnym miejscem lokalizacji nowych obiektów turystycznych stanie się otoczenie węzła autostrad A-l i A-2 w Strykowie pod Łodzią, gdzie w przyszłości powstanie zapewne wielkie regionalne centrum handlowe, rozrywkowe i rekreacyjne. Budowa i użytkowanie autostrady A-2 - obok wspomnianych korzyści - stwarzać będzie także zagrożenia dla położonych w jej sąsiedztwie obszarów turystycznych. Na terenach znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie autostrady w odległości do 300-1000 m, warunki wypoczynku ulegną radykalnemu pogorszeniu. Przyczyną tego będzie duża emisja zanieczyszczeń powietrza i hałasu przez pojazdy samochodowe, których ilość będzie systematycznie rosnąć. Uciążliwości te wystąpią m.in. na obrzeżach Łagowskiego Parku Krajobrazowego - jednego z najbardziej atrakcyjnych obszarów turystycznych znajdujących się w pobliżu autostrady A-2. Autostrada A-2, poprawiająca dostępność komunikacyjną najatrakcyjniejszych obszarów turystycznych położonych na Pojezierzu Lubuskim, może być pośrednią przyczyną degradacji ich walorów przyrodniczych oraz pogorszenia warunków wypoczynku. Spowodować to może zbyt intensywne zagospodarowanie i nadmierny rozwój ruchu turystycznego, przekraczającego naturalną chłonność tych obszarów. Najbardziej atrakcyjne miejsca lokalizacji obiektów turystycznych mogą też zostać zabudowane w sposób chaotyczny pod względem sposobu zagospodarowania terenu i formy architektonicznej powstających obiektów. Utrudni to w przyszłości obsługę ruchu turystycznego i realizację innych funkcji korzystających z bliskości autostrady oraz spowoduje degradację krajobrazu. Dla właściwego wykorzystania szans rozwoju i zapobieżenia potencjalnym zagrożeniom niezbędne będzie wyprzedzające opracowanie nowych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz programów wojewódzkich, powiatowych i gminnych uwzględniających przewidywane skutki budowy i użytkowania autostrady A-2.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.