Szczególne znaczenie parków narodowych w kontekście zadań, jakie one spełniają ma ochrona walorów naturalnego krajobrazu danego parku. Mimo stosowania różnych form sterowania ruchem turystycznym, intensywność eksploatacji szlaków turystycznych, nierzadko przekracza możliwości samoregeneracji zarówno niszczonej szaty roślinnej jak i jej naturalnych siedlisk życiowych. Należy podkreślić, iż szlak turystyczny – intensywnie i permanentnie uczęszczany stanowi obraz trwałego odkształcenia niegdyś istniejącej w strefie jego aktualnego przebiegu, naturalnej przyrody. Stanowi otwartą promenadę, po której swobodnie przemieszczają się ekspansywne gatunki synantropijne rodzimego pochodzenia (apofity). Stanowią one zasadniczo podstawowy skład fitocenoz dywanowych ŚPN w skład, których wchodzą min.: życica trwała Lolium perenne, babka zwyczajna Plantago major i często także lancetowata P. lanceolata, wiechlina roczna Poa annua, rdest ptasi Polygonum aviculare. Na trasie szlaków i w ich strefach wlotowych w otoczeniu leśnym dość często obserwujemy agregacyjny zespół panującej w płatach wiechliny rocznej Poetum annuae. Miarą intensywności odkształceń cech naturalnych, zwłaszcza ekosystemów leśnych i zaroślowych jest przede wszystkim obecność gatunków obcego pochodzenia (antropofitów), a zwłaszcza inwazyjnych nowych przybyszów (kenofitów). Bardzo liczna ich grupa jest obecnie całkowicie zadomowiana w polskiej florze. Należą tu m. in. takie rośliny zielne jak: nawłocie – Solidago – kanadyjska S. canadensis i olbrzymia S. gigantea, konyza kanadyjska Conyza canadensis, tasznik pospolity Capsella bursa-pastoris, a z drzew: robinia akacjowa Robinia pseudacacia, kasztanowiec zwyczajny Aesculus hippocastanus, klon jesionolistny Acer negundo i wiele innych gatunków. Roślinność towarzysząca szlakom turystycznym w znacznej części związana jest ze zbiorowiskami borowymi, przez które biegną szlaki na leśnym terenie ŚPN. Do najczęstszych zbiorowisk należy tu zaliczyć: wyżynny jodłowy bór mieszany wariant z jeżyną gruczołowatą Rubus hirtus, wyżynny jodłowy bór mieszany wariant typowy, środkowopolski bór mieszany wariant z jodła pospolitą Abies alba, środkowopolski bór mieszany wariant z modrzewiem europejskim polskim Larix decidua subsp. polonica. Na takich obszarach widoczna jest ekspansja na szlaki turystyczne światłolubnych gatunków runa z otaczających je fitocenoz leśnych. Proces migracji takich roślin zaznacza się wyraźnie, zwłaszcza na miejscach świetlistych bez okapu koron drzew, nieco trawiastych, zajętych głównie przez fitocenozy wydeptywane. W związku z bardzo dużym natężeniem turystycznym bezpośrednie otoczenie szlaków i sama powierzchnia duktów odznacza się obfitszym występowaniem niektórych antropofitów tj.: niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora, grusza pospolita Pyrus communis, a także obecnością uciekinierów z upraw: owies zwyczajny Avena sativa czy rzepak Brassica napus var. oleifera, pszenica zwyczajna Triticum aestivum, pszenżyto x Triticale rimpaui. Poczynione obserwacje pozwalają stwierdzić, że istnieje wyraźna korelacja między intensywnością permanentnego ruchu turystycznego a zakresem i specyfiką zmian degradacyjnych zachodzących w płatach naturalnej roślinności leśnej i jej siedliskach życiowych, zwłaszcza w strefach przylegających do szlaków.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.