Ocena składu chemicznego nasion i cech fenotypowych w materiałach kolekcyjnych lędźwianu siewnego (Lathyrus sativus L.)

• Autorzy: Starzycki M. , Rybinski W.

Warianty tytułu

EN

Estimation of chemical composition of seeds and chosen phenotypic traits in accession material of grasspea (Lathyrus sativus L.)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W wyniku zastosowania chemomutagenów uzyskano mutanty lędźwianu siewnego (Lathyrus sativus L.) pochodzącymi z dwóch krajowych odmian: Krab i Derek. Wykazano, że zastosowane mutageny i ich dawki okazały się efektywnym środkiem poszerzenia zmienności genetycznej analizowanych cech w porównaniu z ich odmianami wyjściowymi (kontrola). Efektem indukowania mutacji było uzyskanie mutantów o poprawionych cechach użytkowych. Mutanty charakteryzowały się także poszerzonym spektrum zawartości białka, a zwłaszcza tłuszczu. Szeroki zakres zmian obserwowano w składzie kwasów tłuszczowych, w którym dominującym okazał się kwas linolowy i oleinowy, a w dalszej kolejności kwas linolenowy, palmitynowy, stearynowy i eikozynowy. Na uwagę zasługują mutanty o wyższej zawartości kwasu oleinowego hamującego w diecie człowieka odkładanie cholesterolu w naczyniach krwionośnych.

EN

As a result of using chemomutagenes mutants of grasspea (Lathyrus sativus L.) were obtained. They were derived from two Polish cultivars Krab and Derek. It was demonstrated that the applied mutants and their doses proved to be an effective tool for increasing genetic variability of the analyzed traits as compared with their initial cultivars (control). The effect of including mutations was obtaining mutants with improved usable traits. Mutants were also characterized with broadening the spectrum of protein content and especially fat. Wide range of changes was observed in the composition of fatty acid among which the domineering are the linoleic and oleic acids and then linoleic, palmitic, stearic and eicosenic acids. Attention should be paid to mutants of a higher content of oleic acid, which in human died inhibits the accumulation of cholesterol in blood vessels.

Słowa kluczowe

PL

bialko; cechy fenotypowe; cechy plonotworcze; kwasy tluszczowe; Lathyrus sativus; ledzwian siewny; mutanty; nasiona; sklad chemiczny; tluszcz; wspolczynnik korelacji; zawartosc bialka; zawartosc tluszczu; zmiennosc cech; zmiennosc genetyczna

EN

protein; phenotypic trait; yielding trait; fatty acid; Lathyrus sativus; chickling vetch; mutant; seed; chemical composition; fat; correlation coefficient; protein content; fat content; trait variability; genetic variability

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2010
• Tom: 555
• Opis fizyczny: s.399-407,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Starzycki M.

• Zakład Roślin Oleistych, Oddział Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Poznaniu, ul.Strzeszyńska 36, 60-479 Poznań

autor

Rybinski W.

Bibliografia

• Adsule R.N., Kadam S.S., Salunkhe D.K. 1989. Lathyrus bean, w: Handbook of world food legumes: Nutritional chemistry. Processing technology, and utilization. Salunkhe D.K., Kadam S.S. (red.). CRC Vol. 2 CRC Press, Boca Raton, FL: 115-130.
• Ahloowalia B.S., Małuszyński M. 2001. Induced mutations - A new paradigm in plant breeding. Euphytica 118: 167-173.
• Ahloowalia B.S., Małuszyński M., Nichterlein K. 2004. Global impact of mutationderived varieties. Euphytica 135: 187-204.
• Benková M., Žáková M. 2001. Evaluation of selected traits in grasspea (Lathyrus sativus L.) genetic resources. Lathyrus Lathyrism Newsletter 2: 27-30.
• Campbell C.G. 1997. Grass pea (Lathyrus sativus L.). Promoting the conservation and use of underutilized and neglected crops. 18. Institute of Plant Genetics and Crop Plant Research. Gatersleben/International Plant Genetic Resources Institute, Rome, Italy: 92 ss.
• Campbell S.G., Mehra R.B., Agraval S.K., Chen Y.Z., Abd El Moneim A.M., Khawaja H.I.T., Yadow C.R., Tay J.U., Araya W.A. 1994. Current status and future strategy in breeding grasspea (Lathyrus sativus L.). Euphytica 73: 167-175.
• Chandna M., Matta N.K. 1994. Studies on changing protein levels in developing and germination seeds of Lathyrus sativus L. J. Plant Biochem. Biotechnol. 3: 59-61.
• Duke J.A. 1981. Handbook of legumes of world economic importance. Plenum Press, New York: 199-265.
• Dziamba S. 1997. Biologia i agrotechnika lędźwianu siewnego. Międzynarodowe sympozjum naukowe „Lędźwian siewny - agrotechnika i wykorzystanie w żywieniu zwierząt i ludzi”, Radom, 9-10 czerwca 1997: 27-33.
• Gatel F. 1994. Protein quality of legume seeds for non-ruminal animals: a literature review. Anim. Feed Sci. Technol. 45: 317-348.
• Grela E.R., Winiarska A. 1997. Skład chemiczny i wartość pokarmowa nasion lędźwianu siewnego (Lathyrus sativus L.). Międzynarodowe sympozjum naukowe: „Lędźwian siewny - agrotechnika i wykorzystanie w żywieniu zwierząt i ludzi”, Radom, 9-10 VI 1997: 49-55.
• Hanbury C.D., Sarker A., Siddique K.H.M., Perry M.W. 1995. Evaluation of Lathyrusm germplasm in a Mediterranean type environment in south-western Australia. CLIMA Occasional Publication No. 8, Perth.
• Hanbury C.D., White C.L., Mullan B.P., Siddique K.H.M. 2000. A review of the potential of Lathyrus sativus L. and L. cicera L. grain for use an animal feed. Animal Feed Science and Technology 87: 1-27.
• Infascelli F., Di Lella T., Piccolo V. 1995. Dry matter, organic matter and crude protein degradability of high protein feeds in buffaloes and sheep. Zoot. Nutr. Anim. 21: 89-94.
• Kuo Y.H., Bau H.M., Quemener B., Khan J.K., Lambein F. 1995. Solid-state fermentation of Lathyrus sativus seeds using Aspergillus oryzae sp. T-3 to eliminate the neurotoxin ODAP without loss of nutritional value. J. Sci. Food Agric. 60: 81-89.
• Latif M.A., Morris T.R., Jayne-Williams D.J. 1975. Use of khesari (Lathyrus sativus) in chick diets. Br. Poult. Sci. 17: 539-546.
• Milczak M., Pędziński M., Mnichowski H., Szwed-Urbaś K., Rybiński W. 2001. Creative breeding of graspea (Lathyrus sativus L.) in Poland. Lathyrus Lathyrism Newsletter 2: 85-88.
• Petterson D.S., Sipsas S., Macintosh J.B. 1997. The chemical composition and nutritive value of Australian pulses. Grain Research and Development Corporation. Canberra.
• Piotrowicz-Cieślak A.I., Rybiński W., Michalczyk D.J. 2008. Mutations modulates carbohydrates composition in seeds of Lathyrus sativus L. Acta Societatis Botanicorum Poloniae 77(4): 281-287.
• Ravindran V., Blair R. 1992. Feed resources for poultry production in Asia and the Pacific. II. Plant protein sources. World Poult. Sci. J. 48: 205-231.
• Robertson L.D., Abd El Moneim A.M. 1995. Lathyrus germplasm collection, conservation and utilization. Proceedings of a Regional Workshop „Lathyrus genetic resources in Asia”. 27-29 XII 1995, Indira Gandhi Agricultural University, Raipur, India: 97-111.
• Rybiński W., Szot B., Rusinek R. 2008. Estimation of morphological and mechanical properties of grsspea seeds (Lathyrus sativus L.) originating from EU countries. Int. Agrophysics 22: 261-275.
• Sarwar C.D.M., Sarkar A., Murshed A.N.M.M., Malik M.A. 1995. Variation in natural population of grass pea, w: Lathyrus sativus and human lathyrism: Progress and prospects. Yusuf H.K.M., Lambein F. (red.). Proc. 2nd Int. Colloq. Lathyrus lathyrism. Dhaka, 10-12 XII 1993. University of Dhaka, Bangladesh: 161-164.
• Sawicka E. 1993. Induced mutations in Andean lupine (Lupinus mutabilis Sweet). Prace Ogrodu Botanicznego, Seria: Monografie i Rozprawy 3: 1-101.
• Shobhana S., Sangawan P.S., Nainwatee H.S., Lal B.M. 1976. Chemical composition of some improved varieties of pulses. J. Food Sci. Technol. 13: 49-51.
• Smulikowska S., Rybiński W., Czerwiński J., Taciak M., Mieczkowska A. 2008. Evaluation of selected mutant of grasspea (Lathyrus sativus L.) var. Krab as an ingredient in broiler chicken diet. Journal of Animal and Feed Sciences 17: 75-87.
• Tavoletti S., Capitani E. 2000. Field evaluation of grass pea population collected in the Marche region (Italy). Lathyrus Lathyrism Newsletter 1: 17-20.
• Waghmare V.N., Mehra R.B. 2000. Induced mutations in grasspea (Lathyrus sativus L.). Lathyrus Lathyrism Newsletter 1: 21-24.
• Williams P.C., Bhatty R.S., Desphande S.S., Hussein L.A., Savage G.P. 1994. Improving nutritional quality of cool season food legumes, w: Expanding the production and use of cool season food egumes. Muehlbauer F.J., W.J. Kaiser (red.). Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, Netherlands: 113-129.