The Upper Cretaceous Ostreidae from the Middle Vistula Region (Poland)

• Autorzy: Pugaczewska H.

Warianty tytułu

PL

Ostrygi górnokredowe z przełomu środkowej Wisły (Polska)

RU

Ustricy verkhnego mela iz rajjona Central’nojj Visly (Pol’sha)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Twelve species of pelecypods representing the subfamilies: Pycnodonteinae, Exogyrinae and Ostreinae are described. The growth changes in Pycnodonte (Phygraea) vesicularis and in Gryphaeostrea vomer are reported. The "fingerprint shell structure"', has been found on the shell of. P. (Phygraea) vesicularis, and it is interpretrd as the remain of conchiolihe membrane in the subnacreous layer. In earlier stages of the Upper Cretaceous in, the Middle Vistula region the ostreids dominate, while in the later ones brachiopods and belemnites are more aboundant.

PL

Ostrygi z osadów górnokredowych przełomu środkowej Wisły (fig. 1) są bogate ilościowo i zróżnicowane gatunkowo. Opisano 12 gatunków należących do 8 rodzajów i 3 podrodzin: Pycnodonteinae, Exogyrinae i Ostreinae (pls 11-16). Pycnodonteinae reprezentowane są najliczniej (7 gatunków). Najbogatsza ilościowo fauna pochodzi z kampanu w Nasiłowie, stanowiąc 80% całego materiału. Obejmuje ona głównie dwa gatunki: Pycnodonte (Phygraea) vesicularis (Lamarck, 1806) i Gryphaeostrea vomer Stephenson, 1941, na których przeprowadzono obserwacje dotyczące zmian wzrostowych. Na wewnętrznej powierzchni skorupki Pycnodonte (Phygraea) vesicularis zidentyfikowano brunatny ślad przypominający linie papilarne (fingerprint shell structure) jako ślad błonki konchiolinowej w warstwie perłowatej (subnacrée — według Ransona 1966). Z analizy fauny towarzyszącej w omawianych utworach wynika, że w starszych poziomach górnej kredy dominowały Ostreidae, zaś w młodszych ramienionogi i belemnity. Praca wykonana w ramach problemu MR. II/3.

RU

В районе Центральной Вислы (фиг. 1) встречаются в большом многообразии и в большом количестве устрицы отложений верхнего мела. Было описано 12 видов, которые принадлежат к 8 родам и 3 подсемействам: Pycnodonteinae, Exogyrinae и Ostreinae (табл. 11-16). Самое многочисленное подсемейство Pycnodonteinae (7 видов). Большая часть фауны, которая составляет 80% всей коллекции, относится к кампану из Насилова. Она состоит, главным образом, из двух видов: Pycnodonte (Phygraea) vesicularis (Lamarck, 1806) и Gryphaeostrea vomer Stephenson, 1941, на которых были проведены наблюдения изменения роста раковины. На внутренней поверхности раковины Pycnodonte (Phygraea) vesicularis обнаружен коричневый след, похожий на папиларные линии (fingerprint shell structure), который является следом конхиолиновой плёнки в перламутровом слое (subnacrée - по Рансону 1966). Из анализа фауны, сопутствующей устрицам следует, что в древних толщах верхнего мела преобладали Ostreidae, в то время как в более молодых - плеченогие и белемниты.

Słowa kluczowe

EN

paleontology; Cretaceous; Upper Cretaceous; Ostreidae; ostreid; shell; Vistula River; Poland

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1977
• Tom: 22
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.187-204,fig.,ref.

Twórcy

autor

Pugaczewska H.

• Department of Paleobiology, Polish Academy of Sciences, Al.Zwirki i Wigury 93, 02-089 Warsaw, Poland

Bibliografia

• BOBKOVA, N. N. (БОБКОВА H. Н.). 1961. Позднемеловые устрицы Таджикской депресии. - Тр. ВСЕГЕИ, н.с., 50, 7, 1-140, Ленинград.
• CIEŚLIŃSKI, S. & POŻARYSKI, W. 1970. Stratygrafia mezozoiku obrzeżenia Gór Świętokrzyskich. Kreda. (The stratigraphy of the Mesozoic in the margin of the Góry Świętokrzyskie. Cretaceous). - Prace I. G., 56, 185-231.
• COQUAND, H. 1869. Monographie de genre Ostrea. Terrain crétacé. 1-215. Marseille.
• GOLDFUSS, A. 1834-1840. Petrefacta Germaniae, 2, 1-312. Düsseldorf.
• KONGIEL, R. 1962. One belemnites from Maastrichtian, Campanian and Santonian sediments in the Middle Vistula valley (Central Poland). O belemnitach z osadów mastrychtu, kampanu i santonu w dolinie środkowej Wisły). - Prace M. Z. 5, 1-148.
• MIRKAMALOV, H. H. (МИРКАМАЛОВ, X. X.). 1966. Экзогиры, их систематика и значение для стратиграфии меловых отложений юго-западных отрогов Гиссарского Хребта. - Издат. „ФАН” УзССР, 1-133, Ташкент.
• MÜLLER, A. H. 1970. Zur funktionellen Morphologie, Taxiologie und Ökologie von Pycnodonta (Ostreina, Lamellibranchiata). - Mtsber. deutsch. Akad. Wiss., 11/12, 1, 902-923; 2, 936-950.
• MÜLLER G. 1898. Die Molluskenfauna des Untersenon von Braunschweig und Ilsede. I. Lamellibranchiaten und Glossophoren. - Abh. k. preuss. geol. Landesanst., N. F., 25, 1-142.
• NESTLER, H. 1965. Entwicklung und Schalenstruktur von Pycnodonta vesicularis (Lam.) und Dimyodon nilssoni (v. Hag.) aus der Oberkreide. - Geologie, 1, 14, 64-77.
• POPIEL-BARCZYK, E. 1968. Upper Cretaceous Terebratulida (Brachiopoda) from the Middle Vistula Gorge (Górnokredowe Terebratulida (Brachiopoda) z przełomu Wisły środkowej). - Prace M. Z., 12, 1-86.
• PUGACZEWSKA, H. 1971. Jurassic Ostreidae of Poland (Małże ostrygowate z jury Polski). - Acta Palaeont. Pol., 16, 3, 195-311.
• - 1975. Neocomian Oysters from Central Poland (Neokomskie Ostrygi z Polski Centralnej). -Ibidem, 20, 1,47-72.
• RANSON, G. 1966. Les huitres et le calcaire. - Bull. Inst. Sci. nat. Belgique, 42, 26, 1-48.
• RENGARTEN, W. P. (РЕНГАРТЕН, В. П.) 1964. Представители семейства устричных в меловых отложениях Малого Кавказа. - Тр. Геол. Лист. АН СССР, 96, 1-88.
• SPEDEN, I. G. 1970. The Type Fox Hills Formation, Cretaceous (Maestrichtian), South Dakota, pt. 2. Systematics of the Bivalvia. - Peabody Mus. nat. Hist., Yale University, 33, 1-222.
• STENZEL, H. B. 1971. Bivalvia. Oysters In: Treatise on Invertebrate, Paleontology, pt. N. 3, 953-1224, Kansas.
• TSCHELZOVA, N. А. (ЧЕЛЬЦОВА, H. A.) 1969. Значение микроструктуры раковины меловых устриц для их систематики. - Издат. ,,Наука”, 1-87, Москва.