Uwarunkowania i kierunki rozwoju nawodnień w regionie kujawsko-pomorskim

• Autorzy: Labedzki L. , Zlonkiewicz M.

Warianty tytułu

EN

Conditioning and trends in irrigation development in the Kujawy-Pomerania region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Warunki agroklimatyczne, glebowe, zagrożenie suszami, poziom agrotechniki i produkcji rolniczej w regionie kujawsko-pomorskim wskazują na nawodnienia jako bardzo istotny i potrzebny zabieg. Nawodnienia, mające charakter interwencyjny i uzupełniają okresowy niedobór opadów, powinny spełniać następujące funkcje: łagodzenie skutków susz w rolnictwie, zapewnienie stabilności plonów o dobrej jakości, podnoszenie wydajności produkcji roślinnej, podnoszenie konkurencyjności gospodarstw, ochrona gleb organicznych i siedlisk trwałych użytków zielonych w dolinach rzek przed degradacją. Rozwój nawodnień powinien być ukierunkowany na poprawę gospodarowania wodą poprzez regulowanie odpływu na ciekach i urządzeniach melioracji podstawowych i szczegółowych, na inwestycyjną odbudowę istniejących obiektów nawadniających oraz na powstawanie nowych obiektów nawadniających. Ocenę zasadności realizacji nowych obiektów dokonano uwzględniając położenie obiektu w jednej ze stref celowości stosowania nawodnień, stopień zabezpieczenia w wodę i efektywność ekonomiczną upraw przewidzianych do nawodnień. Działania w zakresie zabezpieczenia odpowiednich ilości wody winny obejmować opracowania koncepcyjne przerzutów z Wisły i z Warty oraz zbiorczych systemów zaopatrzenia w wodę, dalszą realizację „Programu małej retencji województwa kujawsko-pomorskiego” z ukierunkowaniem go na retencję użytkową dla potrzeb obiektów nawadnianych. Należy stosować wodooszczędne technologie nawodnień: w nawodnieniach grawitacyjnych w miejsce podsiąku ze zmiennym zwierciadłem wody, stosowanie tzw. regulowanego odpływu; w nawodnieniach ciśnieniowych w miejsce deszczowni stosowanie nawodnień kroplowych lub mikrodeszczowni.

EN

Agroclimatic and soil conditions, drought hazard, intensity of agriculture and crop production in the Kujawy-Pomerania region show that irrigation is a very important and necessary measure. The following functions of irrigation can be distinguished: drought mitigation in agriculture, stabilization good quality crop yielding, increasing effectiveness of crop production, increasing farm competitiveness, protection of organic soils against their degradation. Irrigation development in the region should comprise the improvement of water management on the basic and specific melioration devices, modernization and reconstruction of existing irrigation devices, construction of new irrigation devices and systems. The necessity of new devices and systems are evaluated taking into consideration their location, availability of water resources and economic efficiency of irrigated crops. To fulfill water requirements, conceptual studies on water transfer from Wisła and Warta rivers and collective water supplying systems should be undertaken. Further realization of the small-scale water retention program towards the useful water retention for irrigation is recommended. Water-saving irrigation technologies are preferred and regulated controlled out-flow instead of subirrigation with a constant water level in gravitational irrigation and micro-irrigation in pressure irrigation systems should be used.

Słowa kluczowe

PL

rejon kujawsko-pomorski; nawodnienia; gospodarka wodna; kierunki rozwoju; warunki przyrodnicze; produkcja rolna; uwarunkowania ekonomiczne

EN

Kujawy region; Pomeranian region; irrigation; water management; development direction; natural condition; agricultural production; economic condition

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2008
• Tom: 532
• Opis fizyczny: s.153-162,bibliogr.

Twórcy

autor

Labedzki L.

• Instytut Melioracji i Użytków Zielonych, Wielkopolsko-Pomorski Ośrodek Badawczy, ul.Glinki 60, 85-174 Bydgoszcz

autor

Zlonkiewicz M.

• Kujawsko-Pomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych we Włocławku

Bibliografia

• ATLAS HYDROLOGICZNY POLSKI 1987. IMGW Warszawa.
• ATLAS KLIMATU POLSKI 2005. IMGW Warszawa.
• GRUSZKA J. 2004. Efektywność systemów produkcji roślinnej w gospodarstwach rolnych stosujących nawodnienia deszczowniane. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 4, 2b(12): 69-80.
• GUS 2006. Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów oraz pogłowie zwierząt gospodarskich w województwie kujawsko-pomorskim w 2006 roku. Urząd Statystyczny w
• Bydgoszczy. Informacje i opracowania statystyczne.
• ŁABĘDZKI L. 1997. Potrzeby nawadniania użytków zielonych - uwarunkowania przyrodnicze i prognozowanie. Rozp. habil. Wyd. IMUZ Falenty: 121 ss.
• ŁABĘDZKI L. 2000. Ocena zagrożenia suszą w regionie bydgosko-kujawskim przy użyciu wskaźnika standaryzowanego opadu (SPI). Wiad. Mel. i Łąk. 43(3): 102-103.
• ŁABĘDZKI L. 2004. Problematyka susz w Polsce. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 4(1): 47-66.
• ŁABĘDZKI L. 2006. Susze rolnicze - zarys problematyki oraz metody monitorowania i klasyfikacji. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Rozpr. Nauk. i Monografie 17: 107 ss.
• ŁABĘDZKI L. 2007. Estimation of local drought frequency in central Poland using the standardized precipitation index SPI. Irrigation and Drainage 56(1): 67-77. DOI: 0.1002/ird.285
• ŁABĘDZKI L., KANECKA-GESZKE E., BĄK B., KASPERSKA-WOŁOWICZ W., SMARZYŃSKA K. 2008. Związek między suszą meteorologiczną i rolniczą w różnych regionach agroklimatycznych Polski. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Rozpr. Nauk. i Monografie (w druku).
• ROJEK M. 1987. Rozkład czasowy i przestrzenny klimatycznych i rolniczo-klimatycznych bilansów wodnych na terenie Polski. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, Rozprawy 62: 67 ss.
• WITEK T. (red.) 1981. Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski według gmin. Puławy IUNG.
• ZŁONKIEWICZ M., ŁABĘDZKI L., GRUSZKA J. 2007. Program rozwoju nawodnień w województwie kujawsko-pomorskim do 2013 r. Maszyn. Kujawsko-Pomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych we Włocławku.