Konkurencja pomiędzy jęczmieniem jarym a grochem siewnym w zróżnicowanych warunkach glebowych. Cz. II. Intensywność oddziaływań konkurencyjnych

• Autorzy: Michalska M. , Wanic M. , Jastrzebska M.

Warianty tytułu

EN

Competition between spring barley and field peas under diversified soil conditions. Part II. intensity of competitive interactions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W doświadczeniu wazonowym realizowanym w trzech seriach w latach 2003-2005 na podłożu gleby lekkiej i ciężkiej badano konkurencję pomiędzy jęczmieniem jarym a grochem siewnym w pięciu okresach wyznaczonych przez rytm rozwojowy jęczmienia w siewie czystym, tj. w fazach: wschodów (10-13 – według Zadoksa), krzewienia (25), strzelania w źdźbło (32), kłoszenia (55) i dojrzewania (87-91). W oparciu o wydajność suchej masy obu gatunków (części nadziemnej i korzeni) dokonano obliczeń plonów względnych (RY), całkowitego plonu względnego (RYT) i współczynnika konkurencji (CR). Wykazano, że konkurencja pomiędzy jęczmieniem a grochem rozpoczęła się na glebie ciężkiej w fazie wschodów, a na lekkiej – w fazie krzewienia jęczmienia. Jej siła narastała na podłożu gleby ciężkiej do fazy kłoszenia, a na lekkiej – do końca wegetacji. W siedlisku gleby lekkiej jęczmień dominował nad grochem w czasie wschodów, a groch nad jęczmieniem podczas strzelania w źdźbło i kłoszenia. W pozostałych okresach wspólnej wegetacji wzajemne oddziaływania były wyrównane. Na glebie ciężkiej jęczmień uzyskał przewagę nad grochem podczas wschodów i kłoszenia, zaś groch nad jęczmieniem – w fazach krzewienia i strzelania w źdźbło jęczmienia. Podczas dojrzewania oba gatunki oddziaływały na siebie podobnie. Intensywniejsze oddziaływania pomiędzy roślinami stwierdzono na glebie ciężkiej.

EN

During a pot experiment run in three series over 2002-2005 on light and heavy soils, the process of competition between spring barley and field peas was investigated for three periods determined by the development rhythm of barley as a single crop, i.e. during the stages of: seedling growth (Zadoks 10-13), tillering (25), stem elongation (32), heading (55) and ripening (87-91). Dry mass yield of both species (overground parts and roots) was used for computation of relative yields (RY), relative yield total (RYT), and competition ratio (CR). It was found that the competence between barley and peas on light soil began during the stage of seedling growth and on heavy soil during the tillering of barley. Its intensity increased until heading on heavy soil, and until the end of vegetation period on light soil. On light soil barley predominated over peas during seedling growth, and peas predominated over barley during stem elongation and heading. The interactions were balanced in the other periods of joint vegetation. On heavy soil barley predominated over peas during seedling growth and heading, while peas predominated over barley at stages of barley tillering and stem elongation. At the ripening stage both species interacted similarly. More intense interactions between the plants were recorded on heavy soil.

Słowa kluczowe

PL

gleby ciezkie; gleby lekkie; groch siewny; jeczmien jary; konkurencja roslin; uprawa roslin; uprawa wspolrzedna; warunki glebowe; wskazniki konkurencji

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura
• Rocznik: 2008
• Tom: 07
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.87-99,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Michalska M.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn

autor

Wanic M.

autor

Jastrzebska M.

Bibliografia

• Bulson H.A.J., Snaydon R.W., Stopes C.E., 1997. Effects of plant density on intercropped wheat and field beans in an organic farming system. J. Agric. Sci. Camb. 128, 59-71.
• Ceglarek F., Buraczyńska D., Płaza A., 1997. Wpływ wybranych czynników agrotechnicznych na plonowanie mieszanek pszenżyta jarego z roślinami strączkowymi. Zesz. Nauk. AR w Szczecinie, Rolnictwo 65, 55-60.
• Fukai S., Trenbath B.R., 1993. Processes determining intercrop productivity and yields of component crops. Field Crop Res. 34, 247-271.
• Jaskulski D., Tomalak S., 2000. Wpływ sposobu umieszczania biomasy różnych gatunków roślin w glebie na wschody i masę siewki jęczmienia jarego. Mat. Konf. Biochemiczne interakcje w oddziaływaniach środowiskowych, Puławy, 61-62.
• Jokinen K., 1991. Competition and yield performance in mixtures of oats and barley - nitrogen fertilization, density and proportion of the components. J. Agric. Sci. Fin. 63, 321-340.
• Keddy P.A., 1989. Competition. Chapman and Hall London, New York.
• Keddy P.A., Shipley B., 1989. Competitive hierarchies in herbaceous plant communities. Oikos. 54, 234-241.
• Lamb E.G., Shore B.H., Cahill J.F., 2007. Water and nitrogen addition differentially impact plant competition in a native rough fescue grassland. Plant Ecol. 192(1), 21-33.
• Martin M.P.L.D., Field R.J., 1984. The nature of competition between perennial ryegrass and white clover. Grass and Forage Sci. 39, 247-253.
• Martin M.P.L.D., Snaydon R.W., 1982. Root and shoot interactions between barley and field beans when intercropped. J. Appl. Ecol. 19, 263-272.
• Michalska M., Wanic M., Jastrzębska M., 2008. Konkurencja pomiędzy jęczmieniem jarym a grochem siewnym w zróżnicowanych warunkach glebowych. Cz. I. Akumulacja biomasy i tempo wzrostu roślin. Acta Sci. Pol., Agricultura 7(2), 69-86.
• Rudnicki F., 1997. Potencjalna przydatność odmian grochu do mieszanek ze zbożami. Fragm. Agron. 1(53), 8-18.
• Rudnicki F., Gałęzewski L., 2006. Reakcje owsa i łubinu żółtego na uprawę w mieszankach o różnym składzie ilościowym tych komponentów oraz efekty produkcyjne uprawy mieszanek. Cz. III. Plonowanie mieszanek owsa z łubinem żółtym. Mat. Konf. Znaczenie gospodarcze i biologia plonowania upraw mieszanych, Poznań, 67-68.
• Satorre E.H., Snaydon R.W., 1992. A comparison of root and shoot competition between spring cereals and Avenafatua. Weed Res. 32, 45-55.
• Semere T., Froud-Williams R.J., 2001.The effect of pea cultivar and water stress on root and shoot competition between vegetative plants of maize and pea. J. Appl. Ecol. 38, 137-145.
• Sobkowicz P., 2001. Nadziemna i podziemna konkurencja między jęczmieniem i owsem w mieszance w początkowym okresie wzrostu. Fragm. Agron. 2(70), 103-119.
• Sobkowicz P., 2003. Konkurencja międzygatunkowa w jarym mieszankach zbożowych. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, Rozprawy CXCIV, 5-105.
• Sobkowicz P., 2005. Shoot and root competition between spring triticale and field beans during early growth. Acta. Sci. Pol., Agricultura 4(1), 117-126.
• Tofinga M.P., Paolini R., Snaydon R.W., 1993. A study of root shoot interactions between cereals and peas in mixtures. J. Agric Sci. Camb. 120, 13-24.
• Wilson J.B., 1988. Shoot competition and root competition. J. Appl. Ecol. 25, 279-296.
• Yachi S., Loreau M., 2007. Does complementary use enhance ecosystem functioning? A model of light competition in plant communities. Ecology Letters 10, 54-62.