Wpływ bisfenolu A i skojarzonego działania bisfenolu A i promieniowania X na komórki somatyczne szpiku kostnego i wątroby myszy

• Autorzy: Gajowik A. , Radzikowska J. , Dobrzynska M.

Warianty tytułu

EN

THe influence of bisphenol A and of combined exposure to X-rays and bisphenol A to somatic cells of the bone marrow and liver of mice

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było zbadanie wpływu bisfenolu A (BPA) i skojarzonego działania promieniowania X i BPA na komórki somatyczne szpiku kostnego i wątroby myszy. Samce myszy szczepu Pzh: Sfis przez 8 tygodni napromieniano dawką 0,05 Gy lub podawano im bisfenol A (5 mg/kg mc, 10 mg/kg mc, 20 mg/kg mc) albo poddawano skojarzonemu działaniu obu czynników (0,05 Gy + 5 mg/kg BPA). Próby pobierano po 24h, 1, 4 i 8 tygodniach po zakończeniu ekspozycji. Niniejsze badania wykazały, że BPA może indukować, mierzone testem kometowym, uszkodzenia DNA w limfocytach szpiku kostnego. Natomiast nie stwierdzono zmian w DNA w komórkach somatycznych wątroby. Po zastosowaniu obu czynników jednocześnie zaobserwowano w obu narządach większą migrację DNA niż po podaniu samego bisfenolu A. Prawdopodobnie promieniowanie X potęguje genotoksyczność BPA.

EN

The aim of study was to estimate the effects of bisphenol A (BPA) and combined exposure to X-rays and BPA to somatic cells of the bone marrow and liver of mice. Male mice Pzh: Sfis were irradiated with 0.05 Gy or treated with BPA (5 mg/kg mc, 10 mg/kg mc, 20 mg/kg mc) or exposed to a combination of both (0.05 Gy + 5 mg/kg BPA) for 8 weeks. Samples were taken at 24h, 1, 4 and 8 weeks after the end of exposure. Our study showed, that BPA can induce, measured by Comet assay, DNA damage in limphocytes of the bone marrow. The induction of DNA damage in somatic cells of the liver was not detected. After combined exposure to both agents a greater migration of DNA in cells of both organs than after the exposure to bisphenol A alone was observed. Probably the X-rays intensify the genotoxicity of BPA.

Słowa kluczowe

PL

myszy; szpik kostny; watroba; bisfenol A; promieniowanie X; komorki somatyczne; dzialanie skojarzone; genotoksycznosc

EN

mouse; bone marrow; liver; bisphenol A; X-radiation; somatic cell; genotoxicity

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2011
• Tom: 62
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.439-444,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Gajowik A.

• Zakłąd Ochrony Radiologicznej Radiobiologii, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny, ul.Chocimska 24, 00-791 Warszawa

autor

Radzikowska J.

autor

Dobrzynska M.

Bibliografia

• 1. Anas M.K., Guillemette C., Ayotte P., Pereg D., Giguere F., Bailey J.L.: In utero and lactational exposure to an environmentally relevant organochlorine mixture disrupts reproductive development and function in male rats. Biol. Reprod. 2005, 73, 414-426.
• 2. Anderson D., Yu T.W., Phillips B.J., Schmezer P.: The effects of various antioxidants and other modyfing agents on oxygen-radical-generated damage in human lymphocytes in Comet assay. Mutat. Res. 1994, 307, 261-271.
• 3. Astill B., Barber E., Lington A., Moran E., Mulholland A., Robinson E., Scheider B.: Chemical industry voluntary test program for phthalate esters: health effects studies. Environ. Health Perspect. 1986, 65, 329-336.
• 4. Atkinson A., Roy D.: In vitro concersion of environmental estrogenic chemical bisphenol A to DNA binding metabolite( s). Biochem. Biophys. Res. Commun. 1995, 210, 424-433.
• 5. Atkinson A., Roy D.: In vivo DNA adduct formation by bisphenol A. Environ. Mol. Mutagen. 1995, 26, 60-66.
• 6. Bolger R., Wiese T.E., Ervin K., Nestich S., Checovich W.: Rapid sceening of environmental chemicals for estrogen receptor binding capacity. Environ. Health Perspect. 1998, 106(9), 551-557.
• 7. Carrera P., de Miguel M., Lopez J., de la Torre C., Navarrete M.H.: In vivo response of mouse liver to g-radiation assessed by the comet assay. Mutat. Res. 1998, 413, 23-31.
• 8. Chitra K.C., Latchoumycandane C., Mathur P.P.: Induction of oxidative stress by bisphenol A in the epididymal sperm of rats. Toxicology 2003, 185, 119-127.
• 9. Dobrzyńska M.M., Gajewski A.K.: Induction of micronuclei in bone marrow and sperm head abnormalities after combined exposure of mice to low doses of X-rays and acrylamide. Teratogen. Carcinogen. Mutagen. 2000, 20, 133-140.
• 10. Dobrzyńska M.M., Radzikowska J.: Częstość występowania mikrojąder w retikulocytach samców myszy narażanych na bisfenol A oraz na skojarzone działanie promieniowania X i bisfenolu A. Roczn. PZH 2010, 61, Nr 2, 129-133.
• 11. Dobrzyńska M.M: Micronucleus formation induced by combination of low doses of X-rays and antineoplastic drugs in bone marrow of male mice. Teratogen. Carcinogen. Mutagen. 2000, 20, 321-327.
• 12. Gorczyca R., Wiśniewski K., Pachocki K., Różycki Z.: Ochrona radiologiczna w pracowni rentgenowskiej. Wyd. „EX-POLON”, Warszawa, 1997.
• 13. Iso T., Watanabe T., Iwamoto T., Shimamoto A., Furuichi Y.: DNA damage caused by bisphenol A and estradiol through estrogenic activity. Biol. Pharm. Bull. 2006, 29 (2), 206-210.
• 14. Izzotti A., Kanitz S., D’Agostini F., Camoirano A., De Flora S.: Formation of adducts by bisphenol A, an endocrine disruptor, in DNA in vitro and in liver and mammary tissue of mice. Mutat. Res. 2009, 679, 28-32.
• 15. Jakubaszko E.: Substancje o działaniu estrogennym uwalniane w środowisku jamy ustnej z materiałów złożonych. Dent. Med. Probl. 2002, 39, 285-288.
• 16. Jodkowska E., Małkiewicz K.: Potencjał cytotoksyczny stomatologicznych materiałów wypełnieniowych i nadtlenku wodoru. Wyd. Czelej, Lublin 2008.
• 17. Kang J.H., Katayama Y., Kondo F.: Biodegradation or metabolism of bisphenol A: From microorganisms to mammals. Toxicology 2006, 217, 81-90.
• 18. Kleinsasser N.H., Schmid K., Sassen A., Harreus U.A., Staudenmaier R., Folwaczny M., Hickel R., Kehe K., Reichl F.X.: Genotoxicity and cytotoxicity of dental materials in human lymphocytes as assessed by the single cell microgel electrophoresis (comet) assay. J. Dent. 2004, 32, 229-234.
• 19. Końca K., Lankoff A., Banasik A., Lisowska H., Kruszewski T., Góźdź S., Koza Z., Wójcik A.: A cross-platform public domain PC image-analysis program for Comet assay. Mutat. Res. 2003, 534, 15-20.
• 20. Kostoryz E.L., Wetmore L.A., Brockmann W.G., Yourtee D.M., Eick J.D.: Genotoxicity assessment of oxiranebased dental monomers in mammalian cells. J. Biomed. Mater. Res. A. 2004, 68, 660-667.
• 21. Lee M., Kwon J., Chung M.K.: Enhanced prediction of potential rodent carcinogenicity by utilizing comet assay and apoptotic assay in combination. Mutat. Res. 2003, 541, 9-19.
• 22. Markey C.M., Rubin B.S., Soto A.M., Sonnenschein C.: Endocrine disruptors from wingspread to environmental developmental biology. J. Steroid Biochem. Mol. Biol. 2003, 83, 235-244.
• 23. Mendes A.J.J.: The endocrine disrupters: a major medical challenge. Food Chem. Toxicol. 2002, 40, 781-788.
• 24. Morrissey R.E., George J.D., Price C.J., Tyl R.W., Marr M.C., Kimmel C.A: The developmental toxicity of bisphenol A in rats and mice. Fund. Appl. Toxicol. 1987, 8, 571-582.
• 25. Mutou Y., Ibuki Y., Terao Y., Kojima S., Goto R.: Induction of apoptosis by UV-irradiated chlorinated bisphenol A in Jurkat cells. Toxicol. In Vitro 2008, 22, 864-872.
• 26. Naik P., Vijayalaxmi K.K.: Cytogenetic evaluation for genotoxicity of Bisphenol A in bone marrow cells of Swiss albino mice. Mutat. Res. 2009, 676, 106-112.
• 27. National Toxicology Program.: Carcinogenesis bioassay of bisphenol A in F344 rats and B6C3F mice. National Toxicology Program Technical Report 1982, 215, 1-116.
• 28. Pacchierotti F., Ranaldi R., Eichenlaub – Ritter U., Attia S., Adler I.D.: Evaluation of aneugenic effects of bisphenol A in sonatic and germ cells of the mouse. Mutat Res. 2008, 651, 64-70.
• 29. Plappert U., Raddatz K., Roth S., Fliedner T.M.: DNA- -damage detection in man after radiation exposure – the comet assay – its possible application for human biomonitoring. Stem Cells 1995, 13, Suppl 1, 215-222.
• 30. Sax N.I.: Toxicology of phenols. Dangerous Properties of Industrial Chemicals. Von Nostrand Reinhold, New York, 1985, 458-1008.
• 31. Schweikl H., Hiller K.A., Eckhardt A., Bolay C., Spagnuolo G., Stempfl T., Schmalz G.: Differential gene expression involved in oxidative stress response caused by triethylene glycol dimethacrylate. Biomaterials 2008, 29, 1377-1387.
• 32. Singh N.P., MacCoy M.T., Tice R.R., Schneider E.L.: A simple technique for qantitation of low levels of DNA damage in individual cells. Exp. Cell Res. 1988, 175, 184-191.
• 33. Sypin V.D., Osipov A.N., Elakov A.L., Pomarantseva M.D., Zaichkina S.I., Rozanova O.M., Ramaiia L.K., Klokov D.I., Puchkov P.V., Akhmadieva A.K., Apikaeva G.F., Miazin A.E., Sycheva L.P., Kiiatkina M.A.: Estimation of genetic effects of chronic exposure to low-dose rate gamma-radiation by cytogenetic methods and DNA-comet assay. Radiat. Biol. Radioecol. 2003, 43, 2, 156-160.
• 34. Talsness Ch.E., Andrade A.J.M., Kuriyama S.N., Taylor J.A., vom Saal F.S,: Components of plastic: experimental studies in animals and relevance for human health. Philos Trans. R. Soc. Lond. B. Biol. Sci. 2009, 364(1526), 2079–2096.
• 35. Toyamay I., Suzuki-Toyota F., Maekawa M., Ito C., Toshimori K.: Adverse effects of bisphenol A to spermiogenesis in mice and rats. Arch. Histol. Cytol. 2004, 67, 373-381.
• 36. Wada H., Turami H., Imazato S., Narimatsu M., Ebisu S.: In vitro estrogenicityof resin composites. J. Dent. Res. 2004, 83, 222-226.
• 37. Yoshihara S., Makishima M., Suzuki N., Ohta S.: Metabolic activation of bisphenol A by rat liver S9 fraction. Toxicol. Sci. 2001, 62, 221-227.