Emergetyczna analiza usług i obciążenia środowiska w uprawie rzepaku

• Autorzy: Miedziejko E.M. , Jankowiak J.

Warianty tytułu

EN

Emergy analysis of the environmental services and loading in rape cultivation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W celu obliczenia wykorzystania zasobów, produktywności i wpływu na środowisko typowej uprawy rzepaku w Wielkopolsce zastosowano metodę emergetyczną. Wybór metody uwarunkowany był zadaniami badawczymi wymagającymi wyrażenie różnych dopływów (wody, nasion, pracy, nawozów i środków ochrony roślin, paliw, towarów i usług) w równoważnej postaci - w ekwiwalentach energii solarnej (seJ) w celu ich wzajemnego porównania. Największy okazał się dopływ emergii ze źródeł nieodnawialnych w postaci nawozów (w szczególności azotu i fosforu), nakładów finansowych i erozji gleby. Przy zastosowaniu modelu opartego na emergii obliczono usługi środowiskowe, które generalnie są pomijane w tradycyjnych bilansach. Wykazano, że tylko 48% dopływu emergii jest dostarczane w wyniku inwestycji finasowych, pozostała część, dostarczona przez środowisko nie jest opłacona. Zrównoważenie środowiskowe uprawy badano na podstawie wskaźników emergetycznych. Wartość emergetycznego współczynnika wydajności EYR = 1,13 wskazuje na niski poziom wydajności uprawy na jednostkę emergii zainwestowanej. Wartość wskaźnika obciążenia środowiska ELR =19 oraz emergetycznego indeksu zrównoważenia ESI = 0,06 wskazują na stres środowiskowy i niewielki poziom zrównoważenia uprawy. Gęstość emergii w produkcie końcowym wynosiła 7,7 E12 seJ·kg-1 a prze- kształcalność τ = 33,5 E4 seJ·J-1. Przeprowadzone badania ujawniły znaczne różnice pomiędzy cenami rynkowymi i środowiskowymi.

EN

Emergy analysis was used in order to quantify the resource use, productivity and environmental impact of the conventional rape cultivation in Wielkopolska. This method was chosen because of its ability to transform different types of inputs (water, seeds, work, fertilizer and plant protecting agents, fuel, goods and services) to a common form - solar energy equivalents (seJ), allowing their mutual comparison. The greatest inputs of emergy were from nonrenewable resources: fertilization (particularly from nitrogen and phosphate), monetary flow and soil erosion. By using an appropriate, emergy based model of the environmental services were calculated, which are generally neglected in the traditional balances. Only 48 % of emergy inflow is delivered by financial investment, while the remaining part in the form of environmental services is free. In order to assess the overall environmental sustainability respective emergy indices were determined. The Emergy Yield Ratio EYR = 1.13 indicates a low level of output per emergy investment unit. The values of Environmental Loading Ratio ELR =19 and Emergy Sustainability Index ESI = 0.06 indicate an environmental stress and low level of cultivar sustainability, respectively. The emergy density for the final product amounted to 7.7 E12 seJ·kg-1 and transformity τ = 33.5 E4 seJ·J-1. These studies revealed a significant difference between market and environmental prices.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2010
• Tom: 547
• Opis fizyczny: s.237-248,rys.,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Miedziejko E.M.

• Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego, Polska Akademia Nauk, ul.Bukowska 19, 60-809 Poznań

autor

Jankowiak J.

Bibliografia

• Brandt-Williams S.L. 2002. Handbook of Emergy Evaluation. A Compendium of Data for Emergy Computation Issued in Series of Folios. Center for Environmental Policy Environmental Engineering Science, University of Florida, Gainesville: 1-37.
• Ferreyra M.C. 2001. Emergy perspectives on the Argentine economy and food production systems of the Rolling Papas during the twentieth century. Thesis, University of Florida: 1-148.
• GUS 2007. Rocznik Statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej, 2007, wyd. im E. Romera SA., Warszawa.
• Jankowiak J., Miedziejko E. 2009. Emergetyczna metoda oceny efektywności i zrównoważenia środowiskowego uprawy pszenicy. J. Agribus. Rural. Develop. 2(12): 75-84.
• Kalkulacje rolnicze, listopad 2007. Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu, www.wodr.poznan.pl.
• Kuś J. 1998. Systemy gospodarowania w rolnictwie. Materiały szkoleniowe 42/95. Wyd. IUNG, Puławy: 82 ss.
• Martin J.F., Diemont S.A.W., Powell E., Stanton M., Levy-Tacher S. 2006. Emergy evaluation of the performance and sustainability of three agricultural systems with different scales and management. AGEE 115: 128-140.
• Miedziejko E., Ryszkowski L., Kędziora A. 2008. Produkcja entropii w różnych ekosystemach krajobrazu rolniczego, w: Bioenergetyka ekologiczna, Koncepcje i zastosowania praktyczne. Lublin, Wyd. Werset.: 68-81.
• Miedziejko E. 2008a. Termodynamiczne wskaźniki zrównoważonego wykorzystania zasobów środowiska. Mat. Konf. „Nowe Trendy w Agrofizyce”, Lublin, Wyd. Nauk. FRNA: 52-54.
• Miedziejko E. 2008b. Termodynamiczna analiza wykorzystania zasobów środowiska w latach 1995-2006, w: Zasoby i kształtowanie środowiska rolniczego. B. Dobrzański Jr., J. Gliński, R. Rybczyński (Red.), Wyd. Nauk FRNA: 9-26.
• Odum H.T. 1996. Environmental Accounting, Emergy and Environmental Decision Making. J. Wiley & Sons, Inc, New York: 370 ss.
• Ortega E., Ulgiati S. 2004. Expanded emegy analysis of soybean production in Brazil. Proc. IV Bien. Int. Workshop” Advances in Energy Studies, Unicamp, Campinas, Brazil: 285-299.
• Ulgiati S., Cialani C. 2005. Environmental and thermodynamic indicators in support of fair and sustainable policy making. Proc 2th International Conference on integrative Approaches towards Sustainability, Riga, Lativia, May 11-14. http:/www. lu.lv/Sharing/presentations/ulgiati

Uwagi

PL

Rekord w opracowaniu