EN
In order to estimate the content of selected heavy metals (Co, Cr, Ni i Mn) and macroelements plant material of Dianthus carthusianorum L. was collected from the serpentine dump in Sobótka (Lower Silesia), as well as from two natural habitat of the mentioned species located in the area of Mirów (Kraków - Częstochowa Highland) and Kamieniec Wrocławski (Lower Silesia). In plant material subjected to the examination there were found higher concentrations of Ni, Cr i Co in the samples of Dianthus carthusianorum L. growing on the dump in comparison to plants of the same species originating from natural habitats. Comparing macroelement content in dianthus variety coming from the serpentine dump in Sobótka and those from plants growing in natural habitats it was possible to state that plants from the dump population contained lower concentrations of Ca, K and P than those from natural populations, while dianthus plants growing on the dump featured considerably higher contents of Mg than plants from Mirów and Kamieniec Wrocławski. The investigation involved the estimation of selected heavy metal concentration (total and soluble forms) in the dump material collected in Sobótka. Chemical analyses proved that Co, Cr, Ni, Mn contents were elevated in comparison to natural concentrations of those metals in the environment. The reaction of soil material subjected to examinations was neutral, slightly acid and acid, which probably affected the increase of the contribution of soluble forms of chemical elements analyzed.
PL
W celu określenia zawartości wybranych metali ciężkich (Co, Cr, Ni i Mn) i makroskładników, materiał roślinny goździka kartuzka (Dianthus carthusianorum L.) pobrano z hałdy odpadów serpentynitowych w Sobótce (Dolny Śląsk) oraz z dwóch siedlisk naturalnych znajdujących się na terenie Mirowa (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska) i Kamieńca Wrocławskiego (Dolny Śląsk). W badanym materiale roślinnym stwierdzono wyższe stężenia Ni, Cr i Co w materiale Dianthus carthusianorum L. występującym na hałdzie, w porównaniu z osobnikami tego samego gatunku z populacji naturalnych. Porównując zawartość makroskładników w goździku kartuzku pochodzącym z hałdy w Sobótce i siedlisk naturalnych stwierdzono, że rośliny populacji hałdowej zawierały mniejsze ilości Ca, K, P, w porównaniu z osobnikami populacji naturalnych. Rośliny z hałdy zawierały natomiast dużo większe ilości Mg w porównaniu z roślinami z Mirowa i Kamieńca Wrocławskiego. W ramach badań określono koncentrację wybranych metali ciężkich (formy całkowite i rozpuszczalne) w materiale zwałowym pobranym w Sobótce. Analizy chemiczne wykazały, że zawartości Co, Cr, Ni, Mn były podwyższone w porównaniu z naturalnymi stężeniami tych metali w środowisku. Odczyn badanego materiału glebowego był obojętny, lekko kwaśny i kwaśny, co prawdopodobnie miało wpływ na zwiększenie udziału rozpuszczalnych form analizowanych pierwiastków.