Wykorzystanie kompostowanego osadu ściekowego i ektopróchnicy leśnej do wzbogacania gleb w rocznym cyklu produkcji sadzonek sosny zwyczajnej

• Autorzy: Klimek A. , Rolbiecki S. , Rolbiecki R. , Dlugosz J.

Warianty tytułu

EN

The use of composted sewage sludge and forest ectohumus for enrichment of soils in the one-year production cycle of Scots pine seedlings

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badano wpływ nawożenia kompostem przygotowanym na bazie higienizowanych osadów ściekowych z dodatkiem kory sosnowej i ściółkowania świeżą ektopróchnicą leśną na warunki glebowe, wybrane parametry wzrostu jednorocznych sadzonek sosny zwyczajnej oraz występowanie roztoczy (Acari) glebowych, szczególnie mechowców (Oribatida). Badania przeprowadzono w roku 2008 w szkółce leśnej Białe Błota (Nadleśnictwo Bydgoszcz) na glebie rdzawej właściwej. Cała powierzchnia doświadczenia była nawadniana za pomocą deszczowni stałej. Analiza odczynu gleby w poszczególnych wariantach doświadczenia wykazała, że zastosowanie nawożenia organicznego i ściółkowanie spowodowało spadek pH. Zawartość fosforu przyswajalnego mieściła się w zakresie 5,51-7,64 mg P2O5 100g-1 gleby, przy czym wyższe wartości stwierdzono na poletkach nawożonych kompostem i ściółkowanych. Podobną zależność stwierdzono w zawartości potasu przyswajalnego. Sadzonki sosny na poletkach nawożonych kompostem były istotnie wyższe od rosnących na poletkach z nawożeniem mineralnym. Nawożenie organiczne zwiększyło również istotnie świeżą masę części nadziemnych sadzonek, średnio o 79%. Przeprowadzone we wrześniu ściółkowanie nie oddziaływało istotnie na żaden z trzech rozpatrywanych parametrów wzrostu rocznych sadzonek. W badanych glebach w okresie wiosny odnotowano niską i wyrównaną w poszczególnych wariantach liczebność roztoczy – 1,08-1,99 tys. osobn.· m-2. Jesienią na stanowiskach nieściółkowanych zagęszczenie tych stawonogów nieznacznie spadło, a na ściółkowanych wzrosło dziesięciokrotnie. W obydwu terminach badań w zgrupowaniach roztoczy przeważnie dominowały Actinedida, które stanowiły od 30 do 93% wszystkich roztoczy. Po przeprowadzeniu ściółkowania na odpowiednich poletkach bardzo wyraźnie wzrosło zagęszczenie i różnorodność gatunkowa saprofagicznych mechowców, wśród których dominował kosmopolityczny i eurytopowy Tectocepheus velatus.

EN

The impact of fertilization with the compost prepared from treated sewage sludge with Scots pine bark additive and mulching with the fresh forest ectohumus on the soil conditions, chosen parameters of one-year old Scots pine seedlings growth as well as the occurrence of soil mites (Acari) with special emphasis of oribatid mites (Oribatida) was investigated in the paper. The trials were carried out in 2008 at forest nursery Białe Błota (Forest District Bydgoszcz) on the rusty soil. The whole area of the experiment was irrigated with the use of stationary sprinkling machine. Analysis of the soil pH in particular variants of the experiment indicated that the use of organic fertilization and mulching decreased pH value. Content of available phosphorus ranged from 5,51 to 7,64 mg P2O5 100g-1 of soil, and the higher values were noted on plots fertilized with the compost and mulched. Similar dependence was noted in case of the available potassium content. Scots pine seedlings on plots fertilized with the compost were significantly higher than those grown on plots with mineral fertilization. Organic fertilization increased also significantly the fresh mass of the above-ground parts seedlings – on average, by 79%. Impact of mulching – carried out in September – was insignificant on all the studied parameters of one-year old Scots pine seedlings growth. Investigated soils during the spring period were characterized by the low and uniform density of mites in case of particular variants – 1,08-1,99 individuals per m-2. In autumn on the non-mulched plots the density of those arthropods was slightly decreased, and in case of mulched plots – this density was ten times higher. In the two dates of the study Actinedida were predominant, and their percentage ranged from 30 to 93% of all the mites. After the measure of mulching on the adequate plots, the density and the species diversity of saprophage oribatid mites distinctly increased and among them – the eurybiont and cosmopolitan Tectocepheus velatus was the predominant species.

Słowa kluczowe

PL

szkolkarstwo lesne; szkolki lesne; produkcja sadzonek; nawozenie; kompost z osadow sciekowych; sciolkowanie; prochnica nadkladowa; wzbogacanie gleby; sadzonki; sosna zwyczajna; Pinus sylvestris; wzrost roslin; roztocze glebowe; Acari; Oribatida; liczebnosc

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2011
• Numer: 01
• Opis fizyczny: s.289-311,fot.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Klimek A.

• Zakład Kształtowania Krajobrazu, Katedra Zoologii, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, ul.Ks.A.Kordeckiego 20, 85-224 Bydgoszcz

autor

Rolbiecki S.

autor

Rolbiecki R.

autor

Dlugosz J.

Bibliografia

• Berthet P., Gerard G. A statistical study of microdistribution of Oribatei (Acari) I. The distribution pattern. Oikos 16, 1965, s. 214-227.
• Ibanez I., Schupp E.W. Effects of litter, soil surface condition and microhabitat on Cercocarpus ledifolius Nutt. seedling emergence and establishment. Journal of Arid Environment 52, 2002, s. 209-221.
• Klimek A. Wpływ zanieczyszczeń emitowanych przez wybrane zakłady przemysłowe na roztocze (Acari) glebowe młodników sosnowych, ze szczególnym uwzględnieniem mechowców (Oribatida). Wyd. Uczln. ATR w Bydgoszczy, Rozprawy 99, 2000, 93 ss.
• Klimek A., Rolbiecki S., Rolbiecki R., Hilszczańska D., Malczyk P. Impact of chosen bare root nursery practices in Scots pine seedling quality and soil mites (Acari). Polish J. of Environ. Stud., Vol. 17, No. 2, 2008, s. 247-255.
• Klimek A., Rolbiecki S., Rolbiecki R., Malczyk P. Impact of chosen bare root nursery practices on white birch seedling quality and soil mites (Acari). Polish J. of Environ. Stud., Vol. 18, No. 6, 2009, s. 1013-1020.
• Lavelle P. Faunal activities and soil processes: adaptive strategies that determine ecosystem function. Adv. Ecol. Res. 27,1997, s. 93-132.
• Leski T., Rudawska M., Aučina A., Skridaila A., Riepšas E., Pietras M. Wpływ ściółki sosnowej i dębowej na wzrost sadzonek sosny i zbiorowiska grzybów mikoryzowych w warunkach szkółki leśnej. Sylwan, 153 (10), 2009, s. 675-683.
• Maraun M., Scheu S. The structure of oribatid mite communities (Acari, Oribatida): patterns, mechanisms and implications for future research. Ecography 23, 2000, s. 374-383.
• Pierzgalski E., Tyszka J., Boczoń A., Wiśniewski S., Jeznach J., Żakowicz S. Wytyczne nawadniania szkółek leśnych na powierzchniach otwartych. Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, Warszawa, 2002, 1-63 ss.
• Rolbiecki R., Rolbiecki S., Klimek A., Hilszczańska D. Wpływ mikronawodnień i nawożenia organicznego na produkcję jednorocznych sadzonek sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) z udziałem zabiegu zoomelioracji. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 506, 2005a, s. 335-343.
• Rolbiecki R., Rolbiecki S., Klimek A., Hilszczańska D. Wstępne wyniki badań wpływu deszczowania i mikronawodnień na produkcję jednorocznych sadzonek sosny zwyczajnej w warunkach zoomelioracji. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXV, Melioracje i InżynieriaŚrodowiska 26, 2005b, s. 371-377.
• Rolbiecki R., Rolbiecki S., Klimek A., Hilszczańska D. Wpływ mikronawodnień i nawożenia organicznego na produkcję jednorocznych sadzonek sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) na gruncie porolnym obiektu Kruszyn Krajeński z udziałem zabiegu zoomelioracji (Badaniawstępne). Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 4, 2005c, s. 131-143.
• Rolbiecki R., Podsiadło C., Klimek A., Rolbiecki S. Preliminary study on the influence of organic fertilization and mulching on the growth of one-year old Scots pine (Pinus sylvestris L.) seedlings and occurrence of soil mites under micro-sprinkler irrigation in two different sylvan-natural regions of Poland. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich 3, 2007a, s.131-140.
• Rolbiecki R., Podsiadło C., Klimek A., Rolbiecki S. Influence of microirrigation and organic fertilization on the growth of Scots pine (Pinus sylvestris L.) seedlings and the occurrence of soil mites in a post-arable land of two different sylvan-natural regions. Infrastruktura iEkologia Terenów Wiejskich 3, 2007b, s. 187-195.
• Rolbiecki S., Klimek A., Rolbiecki R., Kuss M. Wstępne badania nad wpływem wybranych zabiegów ulepszających na wzrost jednorocznych siewek sosny zwyczajnej oraz występowanie roztoczy (Acari) glebowych w szkółce leśnej w warunkach nawodnień. Infrastruktura iEkologia Terenów Wiejskich 5, 2009a, s. 155-166.
• Rolbiecki S., Klimek A., Rolbiecki R., Hilszczańska D. Wpływ nawożenia organicznego i ściółkowania na wzrost jednorocznych siewek sosny zwyczajnej oraz właściwości biologiczne gleb w szkółce leśnej w warunkach mikrozraszania. Infrastruktura i Ekologia TerenówWiejskich 6, PAN, Kraków, 2009b, s. 229-243.
• Sayer E.J. Using experimental manipulation to assess the roles of leaf litter in the functioning of forest ecosystems. Biol. Rev., 81, 2006, s. 1-31.
• Schneider K., Renker C., Maraun M. Oribatid mite (Acari, Oribatida) feeding on ectomycorrhizal fungi. Mycorrhiza 16, 2005, s. 67-72.
• Schneider K., Renker C., Scheu S., Maraun M. Feeding biology of oribatid mites: a minireview. Phytophaga XIV, 2004, s. 247-256.
• Seniczak S. Fauna mechowców (Acari, Oribatei) jako indykator biologicznych właściwości próchnic leśnych. Pr. Kom. Nauk. PTG V/37, 1979, s. 157-166.
• Siuta J., Wasiak G. Zasady wykorzystania osadów ściekowych na cele nieprzemysłowe. Inżynieria Ekologiczna 3, 2001, s. 13-42.
• Szołtyk G., Hilszczańska D. Rewitalizacja gleb w szkółkach leśnych. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, DGLP, Warszawa, 2003, 44 ss.
• Urbański K. Ekologiczne czynniki produkcji sadzonek w szkółkach leśnych. Biblioteczka leśniczego, zesz. 89, Wyd. Świat, Warszawa, 1998, 1-15 ss.
• Walter D.E., Proctor H.C. Mites. Ecology, Evolution and Behaviour. CABI Publishing. New York. USA, 1999, 322 ss.
• Weigmann G. Hornmilben (Oribatida). Die Tierwelt Deutschlands. Teil 76. Goecke & Evers, Keltern, 2006, 520 ss.