Wpływ obecności azotanów (III) i (V) w wodzie wodociągowej na poziom zanieczyszczeń naparów ziołowych

• Autorzy: Figura B. , Pluta J.

Warianty tytułu

EN

The effect of III and V nitrates level in tap water on contamination of herbal infusions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Azotany i azotyny są bardzo niebezpiecznymi związkami, które wskutek kumulacji w organizmie mogą powodować methemoglobinemie, awitaminozę, anemię. Ponadto wykazują mutagenność, embriotoksyczność i teratogenność oraz odpowiadają za powstawanie rakotwórczych nitrozoamin. Szczególną wrażliwość na te związki wykazują niemowlęta i małe dzieci. Poziom azotanów i azotynów w ich codziennej diecie powinien być przedmiotem specjalnego zainteresowania. Jako ważne źródło pobrania tych zanieczyszczeń należy rozpatrywać herbatki ziołowe i ziołowo-owocowe, tak chętnie stosowane w diecie i w celach leczniczych u najmłodszych. Jednym z ważnych źródeł narażenia młodego człowieka na azotany i azotyny jest także woda używana do sporządzania naparów ziołowych. Celem pracy było określenie poziomu zawartości azotanów i azotynów w wybranych herbatkach ziołowych i ziołowo-owocowych, i określenie stopnia przechodzenia tych związków do roztworów przeznaczonych do bezpośredniego spożycia. W celu określenia wpływu jakości wody na poziom azotanów i azotynów w herbatkach, do sporządzenia naparów używano wody redestylowanej oraz wodociągowej. Badania zawartości azotanów i azotynów prowadzono zgodnie z metodyką opisaną w PN-92/A-75112. Wykazano, że zioła, a właściwie napary, są ważnym źródłem narażenia organizmu na azotany(III) i (V) i mogą stanowić niebezpieczeństwo dla zdrowia najmłodszych, szczególnie gdy wykonuje się je z użyciem wody wodociągowej.

EN

Nitrates and nitrites are extremely dangerous compounds, which , when accumulated in the organism may cause methemogloninaemia, avitaminosis and anaemia. Moreover, they reveal mutagenic, embryotoxic and teratogenic properties as well as they are responsible for production of carcinogenic nitrozoamines. Infants and small children are especially sensitive to the compounds. Thus the level of nitrates and nitrites in their everyday diet should be of special interest. Herbal and herbal-fruit teas, often used in the diet and different therapies of the youngest patients are an abundant source of these contaminations. Moreover, water used to produce herbal infusions is an important source of exposure of a young patient to nitrates and nitrites. The aim of the study was to determine the level of nitrates and nitrites in selected herbal and herbal-fruit teas and to evaluate to what degree the compounds pass to infusions for immediate consumption. In order to determine the effect of quality of water on the level of nitrates and nitrites in teas, they were brewed using redistilled water and tap water. The contents of nitrates and nitrites were assessed according to the method presented in the Polish Norm (PN-92/A-75112). The investigations prove that herbs and in particular herbal teas are an important source of exposure of the organism to nitrates and nitrites, thus they may endanger the health of the youngest patients, especially when they were brewed using tap water.

Słowa kluczowe

PL

zywienie czlowieka; woda pitna; wody wodociagowe; azotany; zawartosc azotanow; napary ziolowe; zanieczyszczenia zywnosci; poziom azotanow

• Wydawca: -
• Czasopismo: Journal of Elementology
• Rocznik: 2006
• Tom: 11
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.271-281,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Figura B.

• Zakład Farmacji Aptecznej, Katedra Farmacji Stosowanej, Akademia Medyczna we Wrocławiu, ul.Szewska 38/39, 50-139 Wrocław

autor

Pluta J.

Bibliografia

• Askew G.J., Finelli L., Genese C.A., Sorhage F.E., Sosin D.M., Spitalny K.C. 1994. Bailerbaisse an autbreak of methemoglobinemia in New Jersey in 1992. Pediatries, 94:1-4.
• Azotany i azotyny. 1999. Mat. Konf. „Surowce uzupełniające i materiały pomocnicze stosowane w produkcji żywności”. AE Wrocław.
• Balcerska I., Wędzisz A., Uramowski J. 1997. Azotany i azotyny w wybranych ziołach i preparatach zielarskich. Bromat. Chem. Toksykol., 30: 119-123.
• Brandys J. 1999. Toksykologia — wybrane zagadnienia. Wyd. UJ., Kraków.
• Duchoń B., Hadys. 1992. Trzy przypadki methemoglobinemii w przebiegu zatrucia azotynami. Rocz. PZH, 43: 267.
• Gajewska R., Nabrzyski M. 1988. Zawartość azotanów i azotynów w mleku i odżywkach dla niemowląt i dzieci. 39: 430-437.
• Gangolli S.D., van den Brandt P.A., Feron V.J., Janzowsky C., Koeman J.H., Speijers G.J.A., Spiegelhalder B., Walker R., Wishnok J.S. 1994. Nitrate, nitrite and N-nitroso compounds. Eur. J. Pharmacol. Environ. Toxicol. Pharmacol. Sect., 292: 1-38.
• Gertig H. 1996. Żywność a zdrowie. PZWL, Warszawa.
• Jabłońska E., Kamer B., Pytasz U. 1993. Prz. Pediat., 23: 287-290.
• Jabłoński E., Kamer B. 1997. Azotany i azotyny w wodzie pitnej jako przyczyna methemoglobinemii u 4-miesięcznego niemowlęcia. Med. Ogólna, 32: 311-317.
• Jendryczko A., Drożdż M. 1991. Azotyny w żywności a rak żołądka. Wiad. Lek., 44: 13-14.
• Kasperczyk S., Wielkoszyński T., Tyrpień K. 1995. Zawartość azotanów i azotynów w wodzie pitnej z rejonu Górnego Śląska. Bromat. Chem. Toksykol., 28: 345-349.
• Kozak A., Wiśniewska-Dmytrow H., Żmudzki J. 1998. Azotany i azotyny w mleku surowym i serach w Polsce. Bromat. Chem. Toksykol, 31: 119-123.
• Leszczyńska T. 1994. Azotany i azotyny w wybranych ziołach. Bromat. Chem. Toksykol., 27: 323-325.
• Markowska A., Furmanek W. 2000. Ocena zawartości azotanów i azotynów w dietach dzieci przedszkolnych. Żywność, 3: 24-25.
• Markowska A., Furmanek W., Gackowska L., Sinek B. 1999. Zawartość azotanów i azotynów w całodziennych racjach pokarmowych dzieci w wieku przedszkolnym. Rocz. PZH, 50: 289-297.
• Nakamura K., Nakamura F. 2003. Reduction of nitrate to nitrite with cadmium metal. Bunseki Kagaku, 52: 319-323.
• Olędzka R., Pokorska-Lis G., Miśkiewicz W. 1998. Ocena skażenia herbat, herbatek owocowych i herbatek ziołowych azotanami i azotynami. Bromat. Chem. Toksykol., 30: 343-347.
• Owoce, warzywa i ich przetwory. Oznaczanie zawartości azotanów i azotynów. PN-92/A-75112.
• Rozporządzenie MZiOS z dnia 4 IX 2000.
• Rozporządzenie MZiOS 2003. Dz. U. 37, poz. 326.
• Stolarczyk A. 1993. Substancje szkodliwe w żywności dla niemowląt. Klinika, 4(8): 39-41.
• Szponar L., Traczyk I. 1995. Azotany i azotyny w żywności, racjach pokarmowych i płynach biologicznych. Żyw. Człow. Metab., 22: 66-77.
• Szydłowska E., Zaręba S., Szydłowski W. 2002. Azotany (III) i azotany (V) w wybranych lekach ziołowych. Bromat. chem. Toksykol., 35: 357-360.
• Szydłowska E., Zaręba S., Szydłowski W. 2004. Ocena poziomów azotanów (III) i (V) w fitoterapeutykach stosowanych w leczeniu chorób układu oddechowego i moczowego. Bromat. chem. Toksykol., 37: 71-76.
• Szydłowska E., Zaręba S., Szydłowski W. 2005. Ocena popularnych leków ziołowych stosowanych w leczeniu chorób wątroby i dróg żółciowych pod kątem zawartości azotanów (III) i (V). Bromat. chem. Tokskol., 38: 157-162.
• Szydłowska E., Zaręba S., Szydłowski W., Bolibok K. 2003. Azotany (III) i (V) w wybranych lekach i preparatach ziołowych stosowanych w leczeniu chorób układu pokarmowego. Bromat. chem. Toksykol., 34: 327-332.
• Szymczak J. 1998. Trudności analityczne azotanów i azotynów w żywności. Seminarium nt: Problemy metodyczne analizy azotanów i azotynów w żywności. Warszawa.
• Traczyk I. 2000. Azotany i azotyny — występowanie i wpływ na organizm człowieka. Żywność, Żywienie, Prawo a Zdrowie, (1): 81-89.
• Traczyk I., Szponar L. 2001. Badanie zawartości azotanów i azotynów w produktach spożywczych i w wodzie pitnej. Bromat. Chem. Toksykol., 34: 59-64.
• Wawrzyniak A., Hamułka J., Skibińska E. 2003. Obliczeniowa ocena pobrania azotanów i azotynów oraz witamin antyoksydacyjnych z całodziennymi racjami pokarmowymi przez dzieci w wieku 1-6 lat. Rocz. PZH, 54: 65-72.
• Wierzchowska-Renke K., Gajewska R., Nabrzyski M. 1994. Zawartość azotanów i azotynów w ziołach. wiad. ziel., 36: 30-31.
• Wierzchowska-Renke K., Gajewska R., Nabrzyski M. 1995. Zawartość azotanów i azotynów w mieszankach ziołowych. wiad. ziel., 37: 13-14.
• Wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia 1993.
• Żbikowski Z., Żbikowska A., Baranowska A. 2000. Zawartość azotanów i azotynów w mleku surowym z różnych rejonów kraju. Rocz. PzH, 51: 29-35.
• Żbikowski Z., Żbikowska A., Baranowska A. 2002. Zawartość azotanów i azotynów w mleku surowym z różnych rejonów kraju. Rocz. PZH, 53: 341-350.