Skład frakcyjny białka dojrzewającego ziarna jęczmienia ozimego uprawianego w warunkach intensywnego nawożenia azotem

• Autorzy: Barczak B. , Knapowski T.

Warianty tytułu

EN

Protein fractional composition in ripening grains of winter barley cultivated under intense fertilization with nitrogen

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiotem badań było ziarno jęczmienia ozimego zbieranego w początkowej fazie jego zawiązywania, dojrzałości mlecznej, woskowej i pełnej przy stosowaniu nawożenia azotem w dawkach 0, 60, 120 i 180 kg N·ha⁻¹. Doświadczenie przeprowadzono w Stacji Badawczej w Wierzchucinku (53°26’ N; 17°79’ E), należącej do Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy. Podczas wypełniania ziarna jęczmienia ozimego odmiany Paweł udział wszystkich badanych frakcji w białku ogólnym na ogół zwiększał się. W największym stopniu dotyczyło to prolamin; różnica ich zawartości między fazami A i D wynosiła średnio dla trzech lat badań 207,7%. W białku dojrzewającego ziarna jęczmienia ozimego we wszystkich badanych fazach rozwoju ziarna pod wpływem nawożenia azotem wzrastał znacząco udział białek zapasowych, to jest prolamin i glutelin (o 15,7 %), przy jednoczesnym obniżeniu zawartości albumin i globulin (o 18,2%). Największy wpływ dawek azotu na kształtowanie składu frakcyjnego białka obserwowano w fazie dojrzałości pełnej. Zmiany proporcji ilościowych między frakcjami białkowymi, zachodzące podczas ontogenezy ziarna jęczmienia ozimego pod wpływem działania intensywnego nawożenia azotem, mogą sugerować pewne obniżenie wartości odżywczej białka.

EN

The object of the study was the grain of winter barley harvested at the beginning of its setting, milk maturity, dough maturity and full grain maturity stages at nitrogen fertilization doses of 0, 60, 120 and 180 kg N.ha⁻¹. The experiment was carried out at the Research Station in Wierzchucinek (53°26’ N; 17°79’ E) owned by the University of Technology and Life Sciences, Bydgoszcz. The results of the research revealed that the contents of all the tested individual fractions in total protein generally increased during the filling of the winter barley grain. It mostly concerned prolamins, for which the difference in the contents between stage A and stage D was on average 207.7% for three years of the research. A fraction of spare proteins, i.e. prolamins and glutelins, increased significantly (by 15.7%), whereas the content of albumins and globulins decreased in the protein of ripening grain of winter barley (by 18.2%) in all the tested stages of grain growth under the effect of nitrogen fertilization (0-180 kg N·ha⁻¹). The highest effect of nitrogen doses on the protein fractional composition was observed in the phase of full grain maturity. Quantitative variations in proportions between protein fractions during the ontogenesis of the winter barley grain in relation to the intense nitrogen fertilization may suggest some decline in nutritional value of the protein.

Słowa kluczowe

PL

bialko; dawki nawozowe; dojrzewanie; fazy dojrzalosci biologicznej; jeczmien ozimy; nawozenie azotem; nawozenie intensywne; sklad frakcyjny; uprawa roslin; ziarno

EN

biological maturity phase; fertilizer dose; fractional composition; grain; intensive fertilization; maturation; nitrogen fertilization; plant cultivation; protein; winter barley

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura
• Rocznik: 2008
• Tom: 07
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.3-10,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Barczak B.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Bydgoszcz

autor

Knapowski T.

Bibliografia

• Altmann R., Zoschke M., 1981. Protein storage processes and protein quality characteristics inspring barley genotypes during ontogenesis. Z. Acker- und Pflanzenbau. 150, 223-237.
• Barczak B. 1999., Rola nawożenia azotem w kształtowaniu wartości biologicznej białka ziarna jęczmienia ozimego. Rocz. Nauk Rol. 114(1-2), 205-218.
• Barczak B., Nowak K., 1995. Wpływ nawożenia azotem na jakość białka ziarna jęczmienia ozimego. Cz. II. Skład aminokwasowy frakcji białkowych. Rocz. Nauk Rol. A 111, 99-115.
• Barczak B., Nowak K., 1998. Wpływ nawożenia azotem oraz przedplonu na jakość białka ziarna jęczmienia ozimego. Rocz. Nauk Rol. A 113(1-2), 43-58.
• Barczak B., Nowak K., 2006. The effect of diverse nitrogen doses on the amount and the content of amino acids in the protein of maturing winter barley grain. Macro- and Trace Elements Mengen- und Spurenelemente, 23th Workshop, Friedrich Schiller University Jena, 244-251.
• Berez K., Kissimon I., Ragasits I., 1999. Changes in protein composition during the grain filing of wheat as function of nitrogen fertilization using classical fractionation and SDS-PAGE method. Novenytermeles 44(2), 19-32.
• Cwojdziński W., 1979. Wpływ nawożenia azotem na zawartość i jakość białek ziarna różnych odmian jęczmienia ozimego. Zesz. Nauk. ATR w Bydgoszczy, Rozpr. hab. 79.
• Cwojdziński W., Majcherczak E., 2002. Wpływ wzrastającego nawożenia azotem na produktywność i zawartość białka w ziarnie jęczmienia ozimego. Acta Sci. Pol., Agricultura 1(2), 33-42.
• Dexter J.E., Dronzek B.L., 1975. Note on the amino acid composition of protein fractions from a developing triticale and rye and wheat parents. Cereal Chem. 52(4), 587-596.
• Grzesiuk S., Kulka K., 1988. Biologia ziarniaków zbóż. PWN Warszawa.
• Harasim, A., Noworolnik K., 1998. Porównanie intensywności i efektywności kilku technologii produkcji jęczmienia ozimego. Pam. Puł. 112, 61-66.
• Łoginow W., Gulewicz K., Klupczyński Z., 1971. Analiza frakcyjna białek i perspektywy jej stosowania w ocenie jakościowej ziarna zbóż. Pam. Puł. 50, 117-126.
• Majcherczak E., Cwojdziński W., Nowak K., 2003. Wpływ wzrastającego nawożenia azotem na skład aminokwasowy białka ziarna jęczmienia ozimego. Acta Sci. Pol., Agricultura 2(2), 11-18.
• Michael G., Blume B., 1960. Uber den Stickstoffdungung auf die Eisweisszusammenesetzung des Gerstenkornes. Z. Pflernah., Dung., Bodenk. 88(3), 237-250.
• Mineev V.G., Pavłov A.N., 1981. Agronomiceskie osnowy powysenija kacestva zerna psenicy. Izd. Kołos Moskva.
• Noworolnik K., Leszczyńska D., Dworakowski T., 2004. Wpływ nawożenia azotem na plon ziarna i białka jęczmienia nagoziarnistego i oplewionego. Pam. Puł. 135, 213-222.
• Praca pod red. J. Gawędzkiego, 2003. Białka w żywności i żywieniu. AR Poznań.
• Schiller K., 1971. Untersuchungen uber die Variabilitat von Futtergerstenprotein. Landw. Forsch. 24(1), 15-33.
• Selivanov A.N., Garmasov W.N., 1985. Frakcjonnyj i aminokisłotnyj sostavy biełokov zierna ozimogo jacmienija v zavisimosti ot usłovij azotnogo pitanija. Fizj. Bioch. Kult. Rast. 17(2), 138-143.
• Spychaj-Fabisiak E., Ralcewicz M., Knapowski T., Klupczyński Z., 2005. Wpływ terminu siewu i zróżnicowanego nawożenia azotem na wysokość plonu i skład aminokwasowy białka jęczmienia jarego. Frag. Agron. 1(85), 563-573.
• Synteza wyników doświadczeń odmianowych, 1989. Biul. COBORU 889.
• Winkler U., Schon W.J., 1980. Amino acid composition of the kernel proteins in barley resulting from nitrogen fertilization at different stages of development. Z. Acker- und Pflanzenbau. 149, 503-512.