Emergetyczna metoda oceny efektywności i zrównoważenia środowiskowego uprawy pszenicy

• Autorzy: Jankowiak J. , Miedziejko E.

Warianty tytułu

EN

Emergy assessment method for wheat cultivar efficiency and environmental sustainability

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Metoda energetyczna została zastosowana do oceny zarówno wykorzystania strumieni energii, masy oraz nakładów finansowych (wody, nasion, nawozów, środków ochrony roślin, paliw, towarów i usług), jak i produktywności oraz zrównoważenia w typowej uprawie pszenicy prowadzonej w Wielkopolsce. W celu wyrażenia wszystkich omawianych strumieni we wspólnych jednostkach (seJ) zastosowano współczynniki konwersji (przekształcalności solarne). Dzięki temu stało się możliwe analizowanie także przepływów, które nie mają wartości rynkowej i generalnie są pomijane w tradycyjnych bilansach. W sumie tylko 52% dopływu energii wynika z nakładów finansowych, podczas gdy reszta, dostarczana w postaci usług środowiska, nie jest opłacona. Energetyczny współczynnik wydajności EYR = 1,14 wskazuje na niski poziom wydajności przypadający na jednostkę energii zainwestowanej w uprawę. Wartości współczynnika obciążenia środowiska ELR = 11 oraz indeksu zrównoważenia ESI = 0,1 ujawniają odpowiednio stres środowiskowy i mały poziom zrównoważenia uprawy. Gęstość energii w produkcie końcowym (pszenicy) wynosiła 4,35 E12 seJ/kg a przekształcalność  = 26,3 E4 seJ/J.

EN

The method based on emergy was applied to quantify the fluxes of the energy, matter and monetary investment use (water, seeds, work, fertilizer and plant protecting agents, fuel, goods and services), productivity, environmental services and sustainability in typical wheat cultivar conducted in Wielkopolska. In order to convert all the flows mentioned into common base (seJ) a conversion factors (solar transformities) were used. In this way it was possible to consider also such flows that are free and generally neglected in the traditional balances. Generally only 52% emergy inflow is delivered by financial investment, while the remaining part, delivered in the form of the environmental services, is free. The Emergy Yield Ratio EYR = 1.14 indicate a low level of output per emergy investment unit. The values of Environmental Loading Ratio ELR = 11 and Emergy Sustainability Index ESI = 0.1 indicate an environmental stress and low level of cultivar sustainability, respectively. The final cultivar product (wheat) has the emergy density 4.35 E12 seJ/kg and transformity  = 26.3 E4 seJ/J.

Słowa kluczowe

PL

zboza; pszenica; uprawa roslin; efektywnosc uprawy; metody oceny; metoda emergetyczna; zrownowazenie srodowiskowe; egzergia; emergia; emergetyczny rownowaznik monetarny; emergetyczny indeks zrownowazenia

• Wydawca: -
• Czasopismo: Journal of Agribusiness and Rural Development
• Rocznik: 2009
• Numer: 02[12]
• Opis fizyczny: s.75-84,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Jankowiak J.

• Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego, Polska Akademia Nauk, ul.Bukowska 19, 60-809 Poznań

autor

Miedziejko E.

Bibliografia

• Brandt-Williams S.L., 2002. Handbook of Emergy Evaluation. A Compendium of Data for Emergy Computation Issued in Series of Folios, Center for Environmental Policy Environmental Engineering Science. University of Floriga, Gainesville.
• Diemont S.A.W, Martin J.F., Levy-Tacher S.I., 2006. Emergy evaluation of Lancandon Maya indigenous swidden agroforestry in Chiapas, Mexico. Agroforestry Systems 66, 23-42.
• Ferreyra M.C., 2001. Emergy perspectives on the Argentine economy and food production systems of the Rolling Papas during the twentieth century. University of Florida, Thesis.
• Jankowiak J., Bieńkowski J., 2001. Efektywność produkcji pszenicy ozimej w gospodarstwach wielkoobszarowych oceniona za pomocą metody nieparametrycznej. Fragm. Agron. 18, 45-59.
• Kalkulacje rolnicze, listopad 2006. 2006. Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, Poznań.
• Kuś J., 1998. Systemy gospodarowania w rolnictwie. Materiały szkoleniowe 42/95. Wyd. IUNG, Puławy.
• Miedziejko E., 2008 a. Termodynamiczna analiza wykorzystania zasobów środowiska w latach 1995-2006. W: Problemy Agrofizyczne Kształtowania Środowiska Rolniczego. Wyd. Nauk. FRNA, Lublin.
• Miedziejko E., 2008 b. Termodynamiczne wskaźniki zrównoważonego wykorzystania zasobów środowiska. W: Mater. Konf. „Nowe trendy w agrofizyce”. Wyd. Nauk. FRNA, Lublin, 52-54.
• Odum H.T., 1996. Environmental Accounting. Emergy and Environmental Decision Making J. Wiley & Sons, inc, New York.
• Ortega E., Ulgiati S., 2004. Expanded Emegy Analysis of Soybean Production in Brazil. W: Proc. IV Bien. Int. Workshop. Advances in Energy Studies, Unicamp, Campinas, Brazil, 285-299.
• Rocznik statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej. 2007. Wyd. im. E. Romera SA, Warszawa.
• Ulgiati S., Cialani C., 2005. Environmental and Thermodynamic Indicators in support of fair and sustainable Policy making. Investigating equitable trade among Lativia, Denmark and Italy. W: Proc. 2nd International Conference on integrative Approaches towards Sustainability, Riga, Lativia.