Wpływ deszczowania i zróżnicowanego nawożenia azotem na plon ziemniaka wczesnego odmiany Orlik na glebie kompleksu żytniego słabego

• Autorzy: Rzekanowski C. , Rolbiecki S. , Rolbiecki R.

Warianty tytułu

EN

Influence of sprinkler irrigation and differentiated nitrogen fertilization on the yield of early potato cv. Orlik on the soil of weak rye complex

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Doświadczenie przeprowadzono w latach 2005-2007 na glebie bardzo lekkiej w Kruszynie Krajeńskim koło Bydgoszczy. Badano w nim wpływ deszczowania i zróżnicowanego nawożenia azotowego na plonowanie ziemniaka wczesnego odmiany Orlik. Założono je jako dwuczynnikowe. Czynnikiem pierwszego rzędu było deszczowanie w wariantach: W0 - bez nawadniania (kontrola), W1 - deszczowanie, a drugiego rzędu zróżnicowane nawożenie azotem: N0 = 0 kg N·ha-1, N, = 40 kg N·ha-1, N2 = 80 kg N·ha-1, N3 = 120 kg N·ha-1. Ziemniaki uprawiano na pełnej dawce obornika, nawożenie fosforowo-potasowe było stosowane zależnie od zasobności gleby, jednakowo na wszystkich poletkach. Średni plon zebrany na poletkach kontrolnych (bez nawadniania) wyniósł średnio 14,4 t·ha-1. Mniejsze plony, w zakresie 10,5-12,4 t·ha-1, zanotowano w harakteryzujących się niższymi opadami (161-230 mm) pierwszych dwóch latach badań, wyższe natomiast (20,3 t·ha-1) - w cechującym się największymi w okresie wegetacji ziemniaka opadami (323 mm) roku 2007. Zastosowanie deszczowania wpłynęło na istotny wzrost plonów, średnio do poziomu 28 t·ha-1. Uzyskany dzięki nawadnianiu przyrost wynosił 13,6 t·ha-1, co stanowiło 94%. Wyższe przyrosty plonów (rzędu 16,3-19,3 t·ha-1 - tj. 155-156%) zanotowano w pierwszych dwóch latach badań o niższych opadach w okresie wegetacji, a najniższe efekty produkcyjne (5,2 t·ha-1, tj. 25%) deszczowanie przyniosło w roku o największych opadach. Nawożenie azotowe na poletkach kontrolnych było efektywne jedynie w ostatnim, wilgotnym roku badań. Wystąpiło natomiast istotne współdziałanie pomiędzy deszczowaniem i nawożeniem azotem w kształtowaniu plonów ziemniaka. Wzrastające dawki azotu powodowały w warunkach deszczowania istotny wzrost plonu, który średnio dla trzech lat wyniósł 34,6 t·ha-1. Najwyższy plon zanotowano przy nawożeniu 120 kg N·ha-1 (N3). Średni z trzech lat przyrost plonu uzyskany dzięki deszczowaniu wyniósł 12,1 t·ha-1 przy dawce 40 kg N·ha-1, 15 t·ha-1 przy 80 kg N·ha-1 i 18,4 t-ha-1 przy 120 kg N·ha-1. Produktywność 1 mm wody z deszczowni zwiększała się wraz ze wzrastającym nawożeniem azotowym i średnio dla trzech lat oraz odpowiednio dla dawki 40, 80 i 120 kg N·ha-1 wynosiła: 100, 125 i 153 kg·ha-1·mm-1.

EN

The experiment was conducted in the years 2005-2007 on the very light soil in Kruszyn Kraj. near Bydgoszcz. The influence of sprinkler irrigation and the differentiated nitrogen fertilization on yields of early potato cv. Orlik were studied. This experiment was established as a two-factorial trial. The first-row factor was sprinkling irrigation applied in two variants: W0 - without irrigation (control), W1 - sprinkling irrigation. The second row factor - differentiated nitrogen fertilization, was used in the four following variants (doses): N0 = 0 kg N·ha-1, N1 = 40 kg N·ha-1, N2 = 80 kg N·ha-1, N3 = 120 kg N·ha-1. Potatoes were fertilized with the full dose of manure, the fertilization with P and K was uniform on all the plots, and it was applied in relation to the soil fertility. The mean yield harvested on control plots (without irrigation) amounted, on average, to 14.4 t·ha-1. Smaller yields, in range of 10.5-12.4 t·ha-1, were obtained in the first two years of study which were characterized by a lower rainfall (161-230 mm), higher yields (20.3 t·ha-1) - in the year 2007 that was characterized by the highest rainfall (323 mm) in the vegetation period of potatoes. The use of irrigation significantly increased the yields, on average to level of 28 t·ha-1. The yield increase, obtained due to irrigation, amounted to 13.6 t·h-1 (94%). The higher increase of yields (in the range of 16.3-19.3 t·ha-1 - i.e. 155-156%) were noted in the first two years of the investigation with a lower rainfall during the vegetation period, and the lowest productive results (5.2 t·ha-1, i.e. 25%) the irrigation caused in the year characterized by the highest rainfall. The nitrogen fertilization was effective on control plots only in the case of the last, wet year of the investigations. A significant interaction of sprinkler irrigation and nitrogen fertilization in the formation of potato yields was observed. The increasing doses of nitrogen caused - under the conditions of irrigation - a significant yield increase, which amounted, on average for three years, to 34.6 t·ha-1. The highest yield was noted on plots fertilized with the dose of 120 kg N·ha-1 (N3). The average for three years, the increase of yield obtained due to irrigation amounted to 12.1 t·ha-1 with dose of 40 kg the N·ha-1, to 15 t·ha-1 with dose of 80 kg N·ha-1, and to 18.4 t·ha-1 with dose of 120 kg N·ha-1. The higher was the nitrogen dose, the higher was the productivity of 1 mm of water from irrigation. This productivity, on average, for the three years, amounted to: 100, 125 and 153 kg·ha-1·mm-1, for the nitrogen doses of: 40, 80 and 120 kg N·ha-1, respectively.

Słowa kluczowe

PL

deszczowanie; nawozenie azotem; dawki nawozowe; plony; ziemniaki wczesne; odmiany roslin; ziemniaki Orlik; uprawa roslin; gleby bardzo lekkie

EN

sprinkling; nitrogen fertilization; fertilizer dose; yield; early potato; plant cultivar; Orlik cultivar; plant cultivation; very light soil

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2010
• Tom: 548
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.501-511,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Rzekanowski C.

• Katedra Melioracji i Agrometeorologii, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im.J.J.Śniadeckich w Bydgoszczy, ul.Bernardyńska 6, 85-029 Bydgoszcz

autor

Rolbiecki S.

autor

Rolbiecki R.

Bibliografia

• Borówczak F., Rębarz K. 2006. Influence of sprinkler irrigation and cultivation system on the yields and quality of potatoes. Proceedings of Third Poland-Israel Scientific Conference „Water requirements and irrigation effects of plants cultivated in arid and semiarid climates”, Held in Tel Aviv, Israel, November 24-December 3, 2006: 281-285.
• Chmura K., Rojek S. 2001. Irrigating potatoes in the Wrocław region. Przegl. Nauk. Wydz. Inż. i Kształt. Śród. SGGW w Warszawie 22: 259-274.
• Dzieżyc J. 1988. Rolnictwo w warunkach nawadniania. PWN Warszawa: 415 ss.
• Dzieżyc J., Nowak L. 1993. Deszczowanie, w: Czynniki plonotwórcze - plonowanie roślin. Dzieżyc J. (Red.), PWN Warszawa-Wrocław: 329-354.
• Gładysiak S., Borówczak F. 1996. Wpływ pogody, deszczowania i nawożenia azotowego na plony ziemniaków w wieloletnich doświadczeniach w warunkach Wielkopolski. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 438: 53-60.
• Gładysiak S., Grześ S. 2006. Plonowanie bardzo wczesnych ziemniaków w zależności od deszczowania, podkiełkowywania sadzeniaków i nawożenia azotem. Roczn. AR w Poznaniu, CCCLXXX, Roln. 66: 91-97.
• Głuska A. 1989. Reakcja kilku odmian ziemniaka na nawadnianie w okresie suszy. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 343: 93-99.
• Grabarczyk S., Peszek J., Rzekanowski C., Żarski J. 1992. Efekty deszczowania roślin uprawianych na glebach kompleksu żytniego bardzo słabego. Roczn. AR Pozn. CCXXXIV: 75-82.
• Nowak L. 1989. Potrzeby wodne roślin okopowych, w: Potrzeby wodne roślin uprawnych. Dzieżyc J. (Red.), PWN Warszawa: 85-118.
• Nowak L. 2001. Efekty deszczowania ziemniaków średnio wczesnych w rejonie Wrocławia zależnie od ilości opadów. Fragm. Agron. 1: 69-75.
• Nowak L. 2006. Nawadnianie roślin okopowych, w: Nawadnianie roślin. Praca zbiór, pod red. S. Karczmarczyka i L. Nowaka, PWRiL Poznań, Rozdz. 3: 367-381.
• Peszek J., Rolbiecki S. 1992. Wpływ deszczowania i nawożenia azotem na plonowanie ziemniaków jadalnych na glebie bardzo lekkiej. Zesz. Nauk. ATR w Bydgoszczy 180(32): 83-90.
• Rolbiecki S., Długosz J., Orzechowski M., Smólczyński S. 2007. Uwarunkowania glebowo-klimatyczne nawodnień w Kruszynie Krajeńskim kolo Bydgoszczy. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich 2/2007: 89-102.
• Rzekanowski C., Żarski J., Rolbiecki S. 1997. Uwarunkowania meteorologiczne plonowania roślin okopowych na glebach lekkich. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, 313: 179-182.
• Rzekanowski C., Rolbiecki S., Rolbiecki R. 2004. Efekty produkcyjne deszczowania i nawożenia azotem wczesnych odmian ziemniaka na glebie bardzo lekkiej w rejonie Bydgoszczy. Folia Univ. Agric. Stetin., Agricultura 239(95): 357-362.
• Rzekanowski C., Rolbiecki S., Rolbiecki R., Żarski J., Dudek S. 2006. Productive results of sprinkler irrigation of potatoes on the light soils in Central Poland. Proceedings of Third Poland-Israel Scientific Conference „Water requirements and irrigation effects of plants cultivated in arid and semiarid climates”, Held in Tel Aviv, Israel, November 24-December 3, 2006: 141-146.
• Sobiech S., Rymaszewski J., Gładysiak S., Czajka M. 1996. Wpływ deszczowania na plonowanie odmian ziemniaka. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 438: 307-312.