Wpływ warunków meteorologicznych na zapasy wody w gruntach pogórniczych

• Autorzy: Szafranski C. , Stachowski P. , Kozaczyk P.

Warianty tytułu

EN

The infuence of meteorological conditions on the water content in the postmining grounds

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań i obserwacji terenowych prowadzonych na 4 powierzchniach doświadczalnych o wielkości 0,32 ha każda, zlokalizowanych na zwałowisku wewnętrznym odkrywki „Kazimierz Północ” KWB „Konin”. Na zwałowisku tym w 1998 roku została przeprowadzona rekultywacja techniczna, a obecnie realizowana jest rekultywacja rolnicza. Przeprowadzone badania wykazały, że kształtowanie się zasobów wodnych na tych terenach w analizowanych okresach wegetacyjnych 2004 i 2006 roku uzależnione było przede wszystkim od rozkładu i wysokości opadów atmosferycznych. W zaliczonym do średnio suchego pod względem sumy opadów okresie wegetacyjnym 2004 zapasy wody znajdowały się pomiędzy polową pojemnością wodną, a dolną granicą wody łatwo dostępnej. Spowodowane to było w miarę korzystnym rozkładem dobowych sum opadów atmosferycznych. Natomiast w zaliczonym do średniego i bardzo ciepłego okresu wegetacyjnego 2006 roku wystąpił bardzo niekorzystny rozkład miesięcznych i dobowych sum opadów. Od maja do lipca suma niedoborów opadów wyniosła 133 mm, a temperatury powietrza były znacznie wyższe od średnich z wielolecia dla tych miesięcy. Spowodowało to wystąpienie niedoborów wilgoci w warstwie 0-50 cm gruntów pogórniczych. Natomiast po bardzo dużych sumach opadów dobowych w I dekadzie sierpnia 2006 roku, których suma wyniosła aż 156 mm zapasy wody w omawianej warstwie przekroczyły polową pojemność wodną. Obserwowano również okresowe nadmierne uwilgotnienie badanych powierzchni doświadczalnych, które utrudniało zbiór plonów i prace agrotechniczne.

EN

This paper presents the results of field research and observations carried out in four experimental areas, each of 0.32 ha, located at the inner waste heap of the „Kazimierz Północ” open pit KWP „Konin”, after technical recultivation in 1998 and then the realisation of agricultural recultivation. The analysis confirmed that the water reserves in these areas, during the vegetation periods of 2004 and 2006, depends most by on the density and distribution of the precipitation. During an average dry vegetation period in 2004, water reserves were between the field water retention capacity and the lower water level easily accessible to plants. This was due to the favourable daily distribution of water precipitation. However, during an average hot vegetation period in 2006 there was an unfavourable monthly and daily water precipitation. From May to July the sum of deficit precipitation reached 133 mm and the air temperature was considerably higher than the average of many years for these months. This caused moisture deficit in the upper 0-50 cm layer of the postming grounds. However after an intensive daily water precipitation in the first decade of August 2006 the sum reached 156 mm and water reserves in this upper layer exceeded the field water retention capacity. It was observed that the excessive temporary humidity in the analysed experimental areas resulted in both difficult harvest and agrotechnical works.

Słowa kluczowe

PL

warunki meteorologiczne; grunty pogornicze; zwalowiska wewnetrzne; Kopalnia Wegla Brunatnego Konin; odkrywka Kazimierz Polnoc; zasoby wodne; zapas wody w gruncie; opady atmosferyczne; temperatura powietrza

EN

meteorological condition; post-mining ground; dump; Konin Brown Coal Mine; Kazimierz Polnoc outcrop; outcrop; water resource; soil water reserve; atmospheric precipitation; air temperature

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2008
• Tom: 532
• Opis fizyczny: s.275-284,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Szafranski C.

• Katedra Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Piątkowska 94, 60-648 Poznań

autor

Stachowski P.

autor

Kozaczyk P.

Bibliografia

• Kaczmarek Z., Owczarzak W., Mocek A. 2000. Właściwości fizyczne i wodne gleb płowych i czarnych ziem położonych w bezpośrednim sąsiedztwie odkrywki „Kazimierz” KWB „Konin”. Rocz. AR Poznań 318, Roln. 56: 265 - 276.
• Smedema L., Rycroft D. 1983. Land drainage: planning and desing of agricultural drainage systems. Basford Academic and Educatioral Ltd London: 29 - 34.
• Szafrański Cz. 2007. Zasoby wodne Polski i ich ochrona, w: Zasoby przyrodnicze szansą zrównoważonego rozwoju. Nowacki J. (Red.), Wyd. AR Poznań: 67 - 75.
• Szafrański Cz., Stachowski P. 1997. Zmiany zapasów wody w wierzchnich warstwach rekultywowanych rolniczo gruntów pogórniczych. Rocz. AR Poznań 294, Melior. Inż. Środ. 19(2): 211 - 221.
• Szafrański Cz., Stachowski P., Kozaczyk P. 2001. Stan zwałowiska wewnętrznego odkrywki „Kazimierz”po rekultywacji technicznej. Zesz. Probl. Post. Nauk. Roln. 477: 269 - 274.
• Kędziora A. 1995. Podstawy agrometeorologii. PWRiL Oddział w Poznaniu: 1 264.