Ocena i prognoza erozji dennej w wybranych przekrojach karpackich dopływów Wisły

• Autorzy: Lapuszek M. , Weglarczyk S.

Warianty tytułu

EN

Riverbed erosion estimation and forecast in the selected cross-sections of the carpathian tributaries of the Vistula river

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dokonano analizy zmienności położenia dna koryt rzecznych w czasie w wybranych czterech profilach wodowskazowych na Rabie i Dunajcu. Wskazano przyczyny bardzo intensywnej erozji, wśród których należy wymienić: intensywny pobór rumowiska rzecznego, niewłaściwie prowadzone prace regulacyjne polegające na skrótach i zawężeniach koryt oraz budowę obiektów hydrotechnicznych, zaburzających ciągłość transportu rumowiska na długości rzeki. Prognozowanie zostało zrealizowane za pomocą metody LOESS, lokalnej ważonej regresji. W celu zbadania jak daleko długość ciągu historycznego wpływa na jakość prognozy, porównano 5-letnie prognozy oparte na 5-letniej historii z prognozami 5-letnimi opartymi na historii 10-letniej. Uzyskane wyniki wskazują na potrzebę wstępnej analizy danych przed zastosowaniem konkretnej wersji modelu polegającą na uwzględnieniu rodzaju zmienności wykazywanej przez ciąg historyczny.

EN

The analysis of time variability of riverbed elevation recorded at four cross-sections of two rivers: Raba and Dunajec was made. The causes of very intense erosion were pointed out, namely: intensive sediment extraction, inadequately carried out river training works including shortcuts and narrowings of riverbeds, and constructions of hydro-technical facilities, disrupting the continuity of sediment transport along the river length. Forecasting was carried out using a local weighted regression method, LOESS. In order to examine how far the length of the historical series influences the quality of forecasts, a comparison was made between the 5-year forecasts based on the 5-year history and the 5-year forecasts based on the 10-year history. The results suggest the need for preliminary data analysis before using a particular version of the model in order to take into account the type of variation exhibited by the historical series.

Słowa kluczowe

PL

rzeki gorskie; rzeka Raba; rzeka Dunajec; erozja denna; prognozowanie; regresja liniowa; wodowskaz Mszana Dolna; wodowskaz Dobczyce; wodowskaz Czchow; wodowskaz Zabno

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2011
• Numer: 10
• Opis fizyczny: s.219-231,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Lapuszek M.

• Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej, Politechnika Krakowska, ul.Warszawska 24, 31-155 Kraków

autor

Weglarczyk S.

Bibliografia

• Cleveland, W. S., Loader, C. 1995. Smoothing by local regression: Principles and methods. Technical Report, AT&T Bell Laboratories, Murray Hill, NY.
• Helsel D. R., Hirsch R. M. 1997. Statistical Methods in Water Resources, Elsevier.
• Łapuszek M., Ratomski J., Metodyka określania i charakterystyka przebiegu erozji dennej rzek górskich dorzecza górnej Wisły, Monografia 332, Politechnika Krakowska, Kraków 2006
• NIST 2011, http://www.itl.nist.gov/div898/handbook/pmd/section1/pmd144.htm, [dostęp: 19 IX 2011].