Kopalnie w krajobrazie powiatu strzelińskiego – złoża, zasoby i eksploatacja surowców naturalnych

• Autorzy: Jawecki B. , Jawecka B.

Warianty tytułu

EN

Mines in the landscape of Strzelin county – deposits, resources and exploitation of natural resources

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono rozmieszczenie i zasoby złóż surowców naturalnych oraz wielkość wydobycia kopalin w powiecie strzelińskim. W powiecie występują granitoidy, granitognejsy, gnejsy, bazalty, łupki krystaliczne, kwarcyty, łupki kwarcytowe, amfibolity, marmury, iły, gliny, utwory piaszczysto żwirowe. Udokumentowane zasoby surowców naturalnych powiatu strzelińskiego kształtują się na poziomie 283 481 000 ton, gdzie w latach 1999-2009 wydobyto łącznie 8 625 000 ton. W powiecie dominują złoża kopalin pospolitych, stanowiących 96,7% udokumentowanych zasobów. Najbogatszą pod względem zasobów jest gmina Strzelin. W gminie Przeworno występuje najwięcej złóż kopalin podstawowych. W latach 2003-2008 odnotowano ponad 6. krotny wzrost wydobycia, co wpłynęło na wzrost presji sektora wydobywczego na środowisko, krajobraz i warunki życia mieszkańców.

EN

The paper presents the location and resources of natural resources and the volume of mineral exploitation in the Strzelin county. In the field there occur such rocks like granitoids, granite gneisses gneiss, basalts, crystalline schsts, quartzites, quartzites schists, amphibolites, marbles, clays, loams, gravels and sands. Proven natural resources in Strzelin county are in the range of 283 481 000 tons, 8 625 000 tons of which have been exploited in the years 1999-2009. In the county is dominated deposits of common minerals products, that representing 96,7% of proved reserves. In terms of resources volume Strzelin commune is the richest one. In the area of Przeworno commune deposits of basic mineral products dominate. In the time period 2003-2008 an over sixth-time-increase of the exploitation was noted, what affected an increase of mining sector pressure on environment, landscape and living conditions of local citizens.

Słowa kluczowe

PL

Polska; powiat strzelinski; zloza surowcow mineralnych; surowce naturalne; granit; bazalt; gnejs; kruszywo; wydobycie; kopalnie odkrywkowe; krajobraz

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2011
• Numer: 01
• Opis fizyczny: s.125-138,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Jawecki B.

• Instytut Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl.Grunwaldzki 24a, 50-363 Wrocław

autor

Jawecka B.

Bibliografia

• Baraniecki L., Bieroński J., Kuźniewski E., Pawlak W. Komentarz do mapy sozologicznej w skali 1:50 000 (arkusze: M-33-47-C Strzelin, M-33-47-A Żórawina, M-33-46-B Kobierzyce, M-33-46-A Sobótka, M-33-47-D Grodków, M-33-59-A, Ziębice), Uniwersytet Wrocławski 1997.
• Bereś B. Petrografia granitu Strzelina i okolic. Arch. Miner. T.28, s. 5–105. 1969.
• Błońska A. Siedliska antropogeniczne na Wyżynie Śląskiej jako miejsca występowania rzadkich i zagrożonych gatunków torfowisk klasy Scheuchzerio-Caricetea Nigrae (Nordh. 1937 R. Tx 19370. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, T. 10, z.1(29), s. 7–19. 2010.
• Borkowska M. Granit ze Strzelina i towarzyszące mu skały krystaliczne. Arch. Miner. T.19, s. 17–35. 1956.
• Kasprzyk P. Kierunki rekultywacji w górnictwie odkrywkowym. Problemy Ekologii Krajobrazu, T. XXIV. s. 7–15. 2009.
• Kondracki J. Geografia Polski – Mezoregiony fizyczno-geograficzne, PWN, Warszawa. 1994.
• Lorenc M. Petrogeneza ksenolitów w granitach Strzeliskich. Geologia Sudetica. Vol 18. nr 2. s. 133–163. 1984a.
• Lorenc M. Enklawy homogeniczne (autolizy) jako wskaźnik magmowego pochodzenia granitoidów Strzelińskich. Geologia Sudetica. Vol 19. nr 1. s. 75–97. 1984b.
• Lorenc M. Granitoidy Wzgórz Strzelińskich. [W:] Budowa, rozwój i surowce skalne krystaliniku strzelińskiego. Mat. Sesji Nauk. Wyd. Uniw. Wrocław, s. 22-27. 1988.
• Lorenc M. Rola magm zasadowych w ewolucji intruzji granitoidowych. Studium porównawcze wybranych masywów hercyskich. Geologia Sudetica, Vol. 28, No 1, Kraków. ss. 130. 1994.
• Markuszewska I. Możliwości i ograniczenia zagospodarowania nieużytków poprzemysłowych. Problemy Ekologii Krajobrazu, T. XXIV. s. 17–23. 2009.
• MIDAS 2010- Państwowy Instytut Geologiczny 2010, http://geoportal.pgi.gov.pl/portal/page /portal/MIDASGIS [dostęp 1 lipca 2010]
• Morawski T. Granity masywu Strzelin-Żulowa. Kwart. Geol. 17, 4, s. 924-925. 1973.
• Nita J., Myga-Piątek U. Krajobrazowe kierunki zagospodarowania terenów pogórniczych, Przegląd Geologiczny, vol. 54, nr 3, s. 256–262. 2006.
• Oberc-Dziedzic T. Geology of the Strzelin granitoids (Fore-Sudetic block, SW Poland). Mineral. Soc. Poland, Special Papers. 13, 22-32. 1999.
• Oberc-Dziedzic T. Internal structure of the granite and tonalite intrusions in the Strzelin massif, Fore-Sudetic block, SW Poland [W:] Granitoids in Poland, AM Monograph No. 1, 2007, 217-229. 2007.
• Oberc-Dziedzic T., Madej S. The Variscan overthrust of the Lower Palaeozoic gneiss unit on the Cadomian basement in the Strzelin and Lipowe Hills massifs, Fore-Sudetic Block, SW Poland; is this part of the East-West Sudetes boundary? Geologia Sudetica 34: 39–58. 2002.
• Państwowy Instytut Geologiczny Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na 31 XII 2009r., http://www.pgi.gov.pl/surowce_mineralne/index.htm [dostęp 1 lipca 2010] 2010.
• Paulo A. Przyrodnicze ograniczenia wyboru kierunku zagospodarowania terenów pogórniczych. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, t. 24, z. 2/3, s. 9-40. 2008.
• Rostański K. Sukcesja naturalna jako sposób na zagospodarowanie terenów poprzemysłowych. [W:] Kształtowania krajobrazu terenów poeksploatacyjnych w górnictwie. Mat. Międz. Konf., AGH, Polit. Krakowska, Kraków: 145–155. 2003.
• Smulikowski K. Zagadnienia genetycznej klasyfikacji granitoidów. Stud. Geol. Pol. Vol. 1 s. 3-115. 1958.