Wymagania termiczne pszenżyta ozimego

• Autorzy: Kalbarczyk E.

Warianty tytułu

EN

Thermal requirements of winter triticale

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było ilościowe określenie wymagań termicznych pszenżyta ozimego oraz wyznaczenie prawdopodobieństwa osiągnięcia dojrzałości woskowej w założonych terminach. W pracy wykorzystano dane dotyczące fenologii pszenżyta ozimego w latach 1982-1996 oraz dane meteorologiczne z 57 stacji IMGW, z lat 1972-2001. Zależności pomiędzy długością międzyfaz a średnią temperaturą powietrza w międzyfazie, a także sumą godzin usłonecznienia bezwzględnego określono za pomocą metody regresji liniowej. Wymagania termiczne pszenżyta ozimego w poszczególnych okresach rozwojowych ustalono metodą sum temperatur efektywnych. Stwierdzono, że pszenżyto ozime osiąga w Polsce dojrzałość woskową, gdy sumy temperatur, liczone powyżej 3°C od momentu trwałego wznowienia wegetacji, wyniosą 1158°C. Prawdopodobieństwo osiągnięcia dojrzałości woskowej przez pszenżyto ozime przed 20 lipca wynosi od poniżej 10% w północno-wschodniej i północno-zachodniej Polsce do ponad 70% na obszarze Niziny Śląskiej. Do 31 lipca pszenżyto osiąga dojrzałość woskową na całym obszarze Polski przynajmniej co drugi rok, a na Niżu Polskim w każdym z 9 na 10 lat.

EN

The aim of the paper was to determine quantitatively thermal requirements of winter triticale and to define probability of reaching wax maturity within assumed dates. The paper uses the 1982-1996 data on winter tritcale phenology and the 1972-2001 meteorological data from 57 stations of the Institute of Meteorology and Water Management (IMGW). The relation between the length of interphases and the average air temperature at the interphase and also the total hours of absolute sunshine was determined with the linear regression method. The thermal requirements of winter triticale at particular development stages were determined with the totals of effective temperatures. It was found that in Poland winter triticale reaches wax maturity when the totals of the temperatures counted above 3°C from the moment of stable revival of vegetation amount to 1158°C. The probability of reaching wax maturity by winter triticale before July 20 varies from below 10% in the north-eastern and north-western Poland to over 70% on the area of Silesian Lowlands. By July 31 triticale reaches wax maturity all across Poland at least every other year and as for the Lowland of Poland – in each 9 out of 10 years.

Słowa kluczowe

PL

pszenzyto ozime; wymagania termiczne; dojrzalosc woskowa; fenologia; warunki meteorologiczne; suma temperatur efektywnych; rozklad przestrzenny

EN

winter triticale; thermal requirement; wax maturity; phenology; meteorological condition; effective temperature sum; spatial distribution

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura
• Rocznik: 2005
• Tom: 04
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.41-50,tab.,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kalbarczyk E.

• Akademia Rolnicza w Szczecinie, Szczecin

Bibliografia

• Biuletyn Agrometeorologiczny, 1972-2001, IMGW Warszawa.
• Deputat T., 1977. Wpływ temperatury, długości dnia i usłonecznienia na rozwój zbóż jarych. Zesz. Nauk. ART w Olsztynie, Rolnictwo 21, 53-57.
• Deputat T., 1987. Klimatyczne podstawy rejonizacji ciepłolubnych roślin oleistych w Polsce. IUNG Puławy, praca doktorska.
• Deputat T., Marcinkowska I., 1997. Klimatyczne uwarunkowania rozwoju żyta. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, Konferencje XV (313), 49-57.
• Deputat T., Marcinkowska I., 1999. Wymagania termiczne pszenicy ozimej. Pam. Puł. 118, 87-98.
• Ford A.M., Austin R.B., Gregory R.S., Morgan C.L., 1984. A comparison of the grain and biomass yield of inter wheat, rye and triticale. J. Agric. Sci. 103, 395-405 (Abstract).
• Górski T., Jakubczak Z., 1965. W sprawie metody sum temperatur w agrometeorologii. Rocz. Nauk Roln. A 90 (2), 215-231.
• Kalbarczyk E., 2003, Wpływ warunków meteorologicznych na rozwój pszenżyta ozimego w Polsce. Folia Univ. Agric. Stetin., Agricultura 228 (91), 29-36.
• Koziara W., 1996. Wzrost, rozwój oraz plonowanie pszenżyta jarego i ozimego w zależności od czynników meteorologicznych i agrotechnicznych. Rocz. AR w Poznaniu, Rozpr. Nauk. 269.
• Makowiecki J., Mączka T., 1993. Uwarunkowania wysokich plonów pszenżyta ozimego na glebach pszenno-żytnich na Śląsku. Fragm. Agron. 4 (93), 57-58.
• Mazurek J., Mazurek J., 1990. Uprawa pszenżyta. PWRiL Warszawa.
• Miesięczny Przegląd Meteorologiczny, 1972-2001. IMGW Warszawa.
• Mikulski W., Mackiewicz-Karolczak D., Dopierała P., Rogalska S., 1995. Wpływ temperatury na plonowanie pszenżyta ozimego. International Conference Agrometeorology of the cereals, Poznań, IMGW Warszawa, 189-193.
• Obrębski T., 1977. Wskaźniki agrometeorologiczne wymagań termicznych roślin uprawnych w warunkach klimatycznych Polski. Zesz. Nauk. ART w Olsztynie, Rolnictwo 27, 47-50.
• Porter J.R., Gawith M., 1999. Temperatures and the growth and development of wheat: a review. European J. Agron. 10, 23-36.
• Przegląd Warunków Agrometeorologicznych, 1972-1992. COBORU Słupia Wielka.
• Sypniewski J., Andrzejewska J., Ignaczak S., 1995. Agronomic practices of winter triticale in agriculture of the Kujawy-Pomerania Region on the basis of an inquiry study. Fragm. Agron. 2 (95), 34-35.
• Weikai Y., Hunt L.A., 1999. An Equation for Modeling the Temperature Response of Plants Using only the Cardinal Temperatures. Ann. Bot. 84, 607-614.
• Weikai Y., Wallace D.H., 1998. Simulation and Prediction of Plant Phenology for Five Crops Based on Photoperiod × Temperature Interaction. Ann. Bot. 81, 705-716.
• Wojcieska U., Gontarczuk W.A., 1989. Fizjologia pszenżyta. [W:] Biologia pszenżyta, praca pod red. C. Tarkowskiego, PWN Warszawa.
• Xinyou Y., Kropff M.J., McLaren G., 1995. A nonlinear model for crop development as a function of temperature. Agric. Forest Meteorology 77, 1-16.