Zdarzenia drogowe z udziałem zwierzyny

• Autorzy: Czerniak A. , Tyburski L.

Warianty tytułu

EN

Road incidents with participation of forest animals

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na polskich drogach coraz częściej jest zauważalny problem śmiertelności zwierzyny. W wyniku ciągłej rozbudowy i modernizacji dróg w naszym kraju należy prowadzić inwestycje towarzyszące, mające na celu zmniejszenie liczby zdarzeń drogowych z udziałem zwierzyny. Główną przyczyną upadków zwierząt na drogach jest m.in. przecinanie korytarzy migracyjnych przez infrastrukturę drogową. Celem pracy jest analiza struktury zdarzeń drogowych z udziałem zwierzyny. Z zebranych danych wynika, że na polskich drogach w 2010 roku doszło do 17 678 zdarzeń drogowych z udziałem zwierzyny, gdzie odnotowano 149 wypad-ków, 17 529 kolizji, 11 osób zabitych, 175 rannych. Są to straty z punktu widzenia przyrodniczego oraz ekonomicznego. Z przeprowadzonych analiz wynika, że najniebezpieczniejsze dla zwierząt są drogi krajowe i wojewódzkie, po których odbywa się znaczna część krajowego i lokalnego ruchu kołowego. Najmniej zdarzeń drogowych z udziałem zwierzyny ma miejsce na autostradach, które są na większości odcinków grodzone. Najwięcej wypadków w ciągu tygodnia miało miejsce w piątki, soboty i niedziele. Powodem takiej sytuacji był wzmożony ruch spowodowany wyjazdami weekendowymi. W ciągu roku do zwiększonej liczby zdarzeń drogowych z udziałem zwierzyny dochodziło w kwietniu, maju, październiku i listopadzie. Powodem była zwiększona migracja zwierzyny w okresie rozrodu, poszukiwanie nowych terenów zapewniających odpowiednie warunki przetrwania oraz migracje młodych osobników. W ciągu doby zauważalny był wzrost zdarzeń drogowych z udziałem zwierzyny w godzinach rannych od 6:00 do 7:59 oraz późnym popołudniem i wieczo-rem od godziny 16:00 do 23:59. Powodem dobowych wzrostów zdarzeń drogowych z udziałem zwierzyny były poranne powroty do miejsc dziennego schronienia i wieczorne migracje w celu poszukiwania miejsc żerowania. Na przestrzeni lat 2001 - 2010 udział zwierzyny w odnotowanych przez policję zdarzeniach drogowych na polskich drogach znacznie wzrósł z poziomu 8 423 w 2001 roku do 17 678 w 2010 roku. Powodem dużego wzrostu jest m.in. zwiększona liczba samochodów na drogach. Dane z analizowanych powiatów wskazują, że najwyższa śmiertelność na drogach wśród zwierzyny dotyczy sarny oraz dzika. Informacje terenowe z kraju potwierdzają tę zależność oraz dołączają do tej grupy jelenia. Czynności przyczyniające się do zmniejszenia wypadkowości zwierzyny na drogach to m.in.: budowa przejść dla zwierząt (górnych, dolnych), umieszczanie tablic informacyjnych, ograniczenia prędkości, stosowanie aktywnych znaków drogowych, grodzenia tras szybkiego ruchu, stworzenie po obydwu stronach jezdni kilkumetrowego pasa pozbawionego drzew i krzewów.

EN

On Polish roads the problem of mortality of forest animals is more and more often noticeable. As a result of continuous development and modernization of roads in our country accompanying investments should be held, which aim is to minimize the amount of road incidents with participation of forest animals. The main cause of animals’ mortality on roads is i.a. intersecting their migration corridors by the road infrastructure. The aim of this article is to analyze the structure of road incidents with participation of forest animals. According to data collected concerning 2010 the Police reported 16 963 road incidents with participation of forest animals, including 157 accidents, 16 806 collisions, 6 persons killed and 208 injured. These are the losses seen from the environmental and the economic point of view. As results from the analysis carried out, national and voivodship roads, on which the great part of national and local vehicular traffic takes place, pose the greatest danger to forest animals. The least road incidents with participation of forest animals occur on motorways, which are in most cases fenced. The largest amount of road incidents with participation of forest animals occurred on Fridays, Saturdays and Sundays. It results from the increased vehicular traffic caused by weekend trips. During the year the increased number of road incidents can be reported in April, May, October and November, which was caused by the increased migration of forest animals within the procreation season, looking for new territories, which provide proper survival conditions and migrations of young individuals. Within 24 hours the increased participation of forest animals in road incidents could be observed at morning hours, between 6:00 and 7:59 and in the late afternoon and in the evening between 16:00 and 23:59. The cause of this twentyfour- hour increases of road incidents with participation of forest animals were their morning returns to the places of day shelter and the evening migrations in order to look for feeding grounds. Between 2001 and 2010 the significant increase of road incidents with participation of forest animals reported by the police was observed. The number of these road incidents grew from 8 423 (in 2001) to 16 962 (in 2008). It was caused i.a. by the increased amount of cars on roads. As results from the data concerning reported road incidents with participation of forest animals, the roe deer and the wild boar are the species, which are to the largest degree afflicted by the mortality on roads. The information gained as the result of the field research confirms this dependence and adds to this group also the red deer. In order to minimize the rate of road incidents with participation of forest animals different means are applied, i.a.: building fauna passages (under and over roads), placing information boards, setting speed limits, applying active traffic signs, putting fences along fast traffic trunk roads, creating several-meter-wide belts with no trees and bushes on both sides of roads.

Słowa kluczowe

PL

drogi krajowe; drogi wojewodzkie; wypadki drogowe; kolizje drogowe; zwierzyna plowa; smiertelnosc

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2011
• Numer: 02
• Opis fizyczny: s.275-283,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Czerniak A.

• Katedra Inżynierii Leśnej, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Mazowiecka 41, 60-623 Poznań

autor

Tyburski L.

Bibliografia

• Borowska S. Śmiertelność zwierząt na drogach w Polsce ,Warszawa. Raport przygotowany w ramach projektu „Ochrona gatunkowa rysia, wilka i niedźwiedzia w Polsce”, realizowanego przez WWF Polska, 2010, s. 25.
• Czerniak A., Bakinowska E., Kayzer D., Górna M. Funkcjonalność przejścia dla zwierząt nad drogą krajową nr 5 w aspekcie migracji dzików (Sus scrofa). Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, nr 1/2010, PAN, Oddział w Krakowie, Komisja Technicznej InfrastrukturyWsi, 2010, s. 195–205.
• Czerniak A., Górna M. Funkcjonalność przejść górnych dla zwierząt. Wyd. Bogucki. Poznań 2010, s. 199.
• Okarma H., Tomek A. Łowiectwo. Wydawnictwo Edukacyjno-Naukowe H2O, Kraków, 2008, s. 503.
• Tenes A., Cahill S., Limona F. Długoterminowy monitoring śmiertelności zwierząt na drogach w parku Collserola w Barcelonie, wyniki pierwszych 15 lat badań. Maszynopis Estacio Biologica de Can balasc, Parc de Collserola Ctra, 2006, s. 1-9.
• Wasilewski M., Werka J., Nasiadka P. Akustyczne i optyczne metody ograniczające śmiertelność zwierząt na torach kolejowych. Nowoczesne technologie w realizacji projektów inwestycyjnych transportu kolejowego. Materiały konferencyjne, Jurata 5-7.05. 2009, s. 39-50.
• Jędrzejewski W., Nowak S., Kurek R., Mysłajek R.W., Stachura K. Zawadzka B. Zwierzęta a drogi. Metody ograniczania negatywnego wpływu dróg na populacje dzikich zwierząt. Wydanie I. Zakład Badania ssaków Polskiej Akademii Nauk, Białowieża, 2006, s. 96.