PL
W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących zmian ilości ładunków wynoszonych ze zlewni rzeki Smortawy na odcinku uregulowanym i nieuregulowanym w km od 9 + 676 do km 7 + 105. Z badań przeprowadzonych w roku hydrologicznym 2004 wynika, że w przypadku badanej rzeki ilość ładunków biogenów wzrasta wraz z biegiem rzeki, to jest od odcinka nieuregulowanego do uregulowanego. Taka sytuacja jest związana ze sposobem użytkowania doliny rzecznej i niekontrolowanym dopływem zanieczyszczeń. Zauważono, że w półroczu zimowym ilość ładunków biogenów była większa niż w półroczu letnim, co wynika ze zwiększonego pobierania i wykorzystywania związków azotowych przez roślinność wodną w okresie wegetacyjnym. Jak wynika z badań w wodach Smortawy zawartość azotanów dominuje nad zawartością amoniaku, co jest związane z dobrym natlenieniem tych wód. Stan taki sprzyjać powinien dobremu samooczyszczaniu się rzeki, szczególnie na odcinku nieuregulowanym, na którym znajduje się rozlewisko, niestety sposób użytkowania zlewni zaburza ten proces, co uwidacznia się małym stopniem redukcji zanieczyszczeń.
EN
In this paper we present results of an investigation concerning the assessment of changes of nutrient loads (ammonium, nitrate, nitrite and phosphate), which flowed into the river basin from its catchment. The investigation was carried out at the natural and altered transects of the river Smortawa between km 9 + 676 and km 7 + 105 in the hydrological year 2004. At the examined stretch of the river, the nutrient load uptake increased depending on the river’s course, with altered transects exhibiting a higher uptake than the natural ones. In the winter half-year the nutrient loads were higher than in the growing season, when the nutrients were assimilated into the macrophytes and other water organisms. The nitrate loads were significantly higher than the ammonium loads. The reason for the higher nitrate loads was a high content of dissolved oxygen in the water. The high content of oxygen should improve the self-purification capacity of the Smortawa river, particularly at the site, where the river bed is natural, wide, and rich in water plants. However, the effect of the use of catchments on water quality is so high, that only a low rate of reduction of organic pollution is observed along course of the river.