Wpływ odczynu oraz koncentracji jonów chlorkowych i tlenu w wodzie rowów melioracyjnych na obfitość perifitonu zasiedlającego trzcinę Phragmites australis TRIN ex. STEUD.

• Autorzy: Obolewski K.

Warianty tytułu

EN

Influence of reaction, chloride ion and oxygen concentrations in the drainage ditch water on the abundance of periphyton inhabiting reed Phragmites australis TRIN EX. STEUD.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania nad wpływem wybranych parametrów jakości środowiska wodnego (odczynu, ilość tlenu i jonów chlorkowych) na perifiton zasiedlający trzcinę prowadzono w czterech sezonach 2007 roku w kanałach melioracyjnych Lasku Południowego w Słupsku zarówno stale obfitych w wodę, jak i wysychających. W czasie badań wody w kanałach melioracyjnych charakteryzowały się znaczną zmiennością warunków tlenowych, natomiast porównywalnym odczynem i zasoleniem. Obserwowano natomiast znaczne różnice analizowanych parametrów w poszczególnych punktach. Gorsze warunki tlenowe, a częściowo również większe zasolenie i pH (st. 5) panowały w wysychających kanałach, niż w stale napełnionym wodą kanale głównym. Obserwowano równocześnie mniejsze natlenienie, zasolenie i pH na stanowisku zlokalizowanym przed kolektorem ściekowym niż za nim. W czasie analiz stwierdzono występowanie bogatego jakościowo zespołu organizmów poroślowych, składającego się z 19 taksonów (3 roślin i 16 zwierząt). Glony perifitonowe zdominowane zostały przez okrzemki (87%), którym towarzyszyły sinice (12%) oraz zielenice (< 1%), natomiast wśród mikrofauny poroślowej przeważały Peritricha (47,5%) a w makrofaunie Asellus aquaticus (22,4%). W celu uchwycenia wpływu wybranych parametrów fizyczno-chemicznych wód na skład jakościowy i ilościowy organizmów poroślowych zastosowano metody korelacji nieparametrycznej oraz ordynacyjne (PCA, CCA, DCA, RDA). Projekcja taksonów wskazała, że sedymentatory (Rotatoria) rozwijają się intensywniej w warunkach lepszego natlenienia i przy wyższym pH. Na stanowiskach oddalonych od zrzutu wód deszczowych obserwowano większe zagęszczeniem Testacea, Nauplius i Harpacticoida. Wyższa temperatura sprzyja wzrostowi zagęszczenia Testacea, Cyanophyta i Ciliata libera.

EN

The study on the influence of selected environmental parameters (pH, oxygen and chloride ion concentrations) on periphyton inhabiting reed was performed over four seasons in 2007 in melioration ditches (both rich in water as well as drying up) of Lasek Południowy in Słupsk. During the investigation water in the ditches differed in oxygen conditions but pH and salinity were similar. Considerable differences were observed between the consecutive sites. The drying up ditches had worse oxygen conditions and partly pH and salinity (site no. 5), unlike to the main ditch, permanently filled with water. Moreover, lower oxygenation, salinity and pH were observed at the site located in front of the collecting pipe than behind it. The performed analyses indicated the richness of periphyton composition - 19 taxa were recognized (3 plants and 16 animals). Epiphytic algae were predominated by diatoms (87%), which were accompanied by blue-green algae (12%) and green algae (< 1%). Among epiphytic microfauna the most abundant were Peritricha representatives (47.5%) while macrofauna was predominated by Asellus aquaticus (22.4%). In order to reveal the influence of selected physical and chemical parameters of waters on the qualitative and quantitative composition of peripyton the following statistical techniques were applied: non-parametric correlations and ordinations (PCA, CCA, DCA, RDA). The analyses showed, that sedimentators (Rotatoria) developed more intensively in water with a higher O2 concentration and pH. The sites more distant from the point of rain-water discharge were characterized by a higher density of Testacea, Nauplius and Harpacticoida. Higher temperature favoured the development of Testacea, Cyanophyta and Ciliata libera.

Słowa kluczowe

PL

jony chlorkowe; koncentracja jonow; koncentracja tlenu; odczyn wody; perifiton; Phragmites australis; rowy melioracyjne; Slupsk; struktura ilosciowa; struktura jakosciowa; tlen; trzcina pospolita; woda

EN

chloride ion; ion concentration; oxygen concentration; water reaction; periphyton; Phragmites australis; drainage ditch; Slupsk town; quantitative structure; qualitative structure; oxygen; common reed; water

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2009
• Tom: 540
• Opis fizyczny: s.77-87,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Obolewski K.

• Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, pl.Łódzki 2, 10-759 Olsztyn

Bibliografia

• Allan J.D. 1998. Ekologia wód płynących. PWN Warszawa.
• Crowther R.A., Hynesa H.B.N. 1977. The effect of road de-icing salt on the drift of stream benthos. Environ. Poll. 14: 113-126.
• Gerrish N., Bristow J.M. 1979. Microintervebrate association with aquatic macrophytes and artificial substrates. J. Great Lakes Res. Internat. Assoc. Great Lake Res. 5(1): 69-72.
• Hill M.O., Gauch H.G. 1980. Detrended correspondence analysis: an improved ordination technique. Vegetatio 42: 47-58.
• Lakatos G., Grigorszky I., Biró P. 1998. Reed-periphyton complex in the littoral of shallow lakes. Verh. int. Ver. Limnol. 26: 1852-1856.
• Legendre P., Legendre L. 1998. Numerical Ecology. 2nd English ed. Elsevier.
• Liebmann H. 1960. Handbuch der Frischwasser- und Abwasserbiologie, Bd. 2. Jena, VEB Gustav Fischer Verlag: 933-943.
• Mihaljević Z., Kerovec M., Tavčar V., Bukvić I. 1998. Microinvertebrate community on an artificial substrate in the Sava river: long-term changes in the community structure and water quality. Biologia 53/5: 611-620.
• Obolewski K. 2006. Periphyton inhabiting reed, Phragmites australis and artificial substrate in the eutrophicated Lubowidzkie lake. Arch. Environmental Protection, 32(3): 67-82.
• Obolewski K., Strzelczak A., Kiepas-Kokot A. 2007. Chemical composition of reed Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud. versus density and structure of periphyton in various aquatic ecostsems. J. Elementology 12(1): 63-78.
• Oksanen J., Minchin P.R. 1997. Instability of ordination results under changes in input data order: explanations and remedies. J. Vegetation Sci. 8: 447-454.
• Piesik Z. 1992. Biologia i ekologiczna rola organizmów poroślowych zasiedlających sztuczne podłoża w różnych typach wód. Rozpr. Stud. Univ. Szczecin 122.
• Piesik Z., Obolewski K. 2000. Epiphytic organism (periphyton) inhabiting read. Phragmites australis and artificial substrates in Lake Kopań. Balt. Costal Zone 4: 73-86.
• Piesik Z., Wawrzyniak-Wydrowska B. 2004. Organizmy poroślowe (perifiton) zasiedlające trzcinę (Phragmites australis) w ujściowym odcinku rzek Odry i Gunicy, w: Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego. Rogalska S., Domagała J. (Red.). Wyd. In Pus Oficyna, Szczecin: 161-172.
• Sommer U. 1977. Productionsanalysen am Periphyton in Schilfgürtel des Neusiedler Sees. Sitzungsber. Österr. Akad. Wiss., mathem.-naturwiss. Kl., Abt. 1 186: 219-246.
• Sutcliffe D.W, Carrick T.R. 1988. Alkalinity and pH of tarns and streams in the English Lake District (Cumbria). Freshwater Biol. 19: 179-189.
• Szlauer L., Szlauer B., Szlauer-Łukaszewska A. 2001. Niekonwencjonalne metody oczyszczania wód. Wyd. AR Szczecin.
• Ter Braak C.J.F. 1995. Ordination, w: Data analysis in community and landscape ecology. Jongman, R.H.G., CJ.F. ter Braak & O.F.R. van Tongeren (Eds), Cambridge University Press, Cambridge, England: 91-173.
• Turoboyski L. 1979. Hydrobiologia techniczna. PWN Warszawa.