Kształtowanie się potrzeb nawodnieniowych roślin sadowniczych w Polsce

• Autorzy: Rzekanowski C.

Warianty tytułu

EN

Shaping of irrigation needs for fruit plants in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono kształtowanie się potrzeb nawodnieniowych roślin sadowniczych w Polsce, opierając się na formule N = P – Po [mm], w której N to niedobory wody [mm] w danym okresie, P – opady rzeczywiste [mm] w danym okresie, a Po – opady optymalne (potrzeby wodne roślin). Opady optymalne przyjęto wg zmodyfikowanej tabeli Pressa [1963], zawierającej potrzeby wodne roślin w mm na glebach ustalone dla trzech zakresów temperatur powietrza, w kolejnych miesiącach sezonu wegetacji. Potrzeby N określono w 27 wybranych stacjach meteorologicznych, dla pięciu podstawowych gatunków drzew owocowych oraz truskawek. Najwyższe niedobory wodne drzew owocowych stwierdzono w pasie środkowym Polski z odejściem na północ do Szczecina oraz w rejonie Poznania, Płocka i Słubic. Kształtowały się one w sezonie wegetacyjnym, przy wysokich temperaturach powietrza, w przypadku śliw na poziomie od 160 do 190 mm, jabłoni 140–171 mm, grusz 50–81 mm oraz wiśni i czereśni 39–73 mm. Korzystniejsze warunki wilgotnościowe panowały w obu skrajnych pasach kraju, chociaż i tu występowały potrzeby nawadniania, szczególnie w stosunku do śliw i jabłoni. Najwyższe niedobory opadów dla tych roślin stwierdzono w rejonach Białegostoku i Gdańska w pasie północnym oraz Lublina i Puław w południowym. Obliczono również niedobory wody N w okresach nawodnieniowych określonych osobno dla każdego gatunku drzew owocowych. Stwierdzono, że największe niedobory wody również występowały w środkowym pasie kraju, a najmniejsze w południowym. W przypadku wysokich temperatur powietrza, niedobory opadów w Krainie Wielkich Dolin z reguły przekraczały 100 mm dla jabłoni i wahały się od 73 do 108 mm dla śliw. Szczególnie duże niedobory wody były w okresie nawodnieniowym w rejonie Poznania, Szczecina i Kalisza. Natomiast przy dobrym rozkładzie opadów nie zachodziłaby potrzeba nawadniania grusz, wiśni i czereśni w całym pasie południowym, a najwyższe deficyty wody występowały w przypadku uprawy jabłoni i śliw, bo sięgające 50–75 mm, szczególnie w rejonie Lublina, Puław i Wrocławia. W pasie północnym Polski niedobory opadów przekraczały 50 mm, dochodząc do 82 mm w rejonie Białegostoku. Najmniejsze niedobory dotyczyłyby śliw.

EN

Irrigation needs of orchard plants in Poland are presented in the work using the formula N = P – Po (mm), where: N – water needs (mm) in a given period, P – actual rainfall (mm) in a given period, Po – optimum rainfall (water needs of plants). Optimum rainfall amounts according to modified schedule of Press [1963] for three ranges of air temperature in the particular months of the vegetation period were taken into consideration. Needs N were determined for 27 chosen meteorological stations, for five fruit trees' basic species as well as strawberries. The higher water needs for fruit trees were determined in central belt of Poland with north region of Szczecin as well as regions of Poznań, Płock and Słubice. These needs in the vegetation period with high temperatures ranged from 160 to 190 mm for plum trees, 140–171 mm for apple trees, 50–81 mm for pear trees as well as 39–73 mm for sweet and sour cherries. Advantageous moisture conditions were determined in both extreme belts of country, but also here irrigation needs were occurred in case of plum-trees and apple-trees. The highest rainfall deficits were detected in regions Białystok and Gdańsk in northern belt as well as Lublin and Puławy in south. Water deficits N were also calculated for irrigation periods for particular fruit tree species. It was found that the highest water deficits occurred in central belt of country, and the smallest – in south. In case of high temperatures of air, rainfall shortages in Land of Great Valleys were usually above 100 mm for apple trees, and they ranged from 73 to 108 mm for plum trees. The particularly large shortages of water were during the irrigation period in regions of Poznań, Szczecin and Kalisz. In case of advantageous rainfall schedule, one need would not set the irrigation of pear trees, sour cherry-trees and sweet cherry trees in whole south belt. The highest water deficits occurred in case of apples and plums ranging 50–75 mm, particularly in region of Lublin, the Puławy and Wroclaw. In northern belt of Poland the shortages of falls crossed 50 mm, coming to 82 mm in region of Białystok. The smallest shortages would concern plum-trees.

Słowa kluczowe

PL

Polska; sady; rosliny sadownicze; potrzeby wodne; klimatyczny wskaznik potrzeb wodnych; niedobor wody; potrzeby nawadniania

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2009
• Numer: 03
• Opis fizyczny: s.19-27,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Rzekanowski C.

• Katedra Melioracji i Agrometeorologii, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, ul.Bernardyńska 6, 85-029 Bydgoszcz

Bibliografia

• Chrzanowski J. Regionalizacja i klasyfikacja dobowych wartości opadów w Polsce. Wiad. IMiGW, t. 11, z. 1-2, 1988, s. 93–102.
• Doorenbos J., Pruitt W.O. Guidelines for predicting crop water requirements. Irrigation and Drainage Paper Nr 24, FAO, Roma, 1977, s. 179.
• Drupka S. Podkoronowe minizraszanie. [W:] Nowe technologie w sadownictwie, red. S. Pieniążek. PWRiL Warszawa, 1986, s. 162–186.
• Grabarczyk S. Polowe zużycie wody a czynniki meteorologiczne. ZPPNR, PWN Warszawa, z. 181, 1976, s. 495–511.
• Hołubowicz T. Sadownictwo. Wyd. AR Poznań, 1993.
• Łabędzki L. Susze rolnicze. Zarys problematyki oraz metody monitorowania i klasyfikacji. Wyd. IMUZ, Falenty, 2006, 3–107.
• Kędziora A. Podstawy agrometeorologii. PWRiL Poznań, 1995.
• Koźmiński Cz. Przestrzenny i czasowy rozkład okresów bezopadowych trwających ponad 15 dni na terenie Polski. ZPPNR, z. 268, PWN Warszawa, 1986, s. 17–36.
• Ostromęcki J. Podstawy melioracji nawadniających. PWN, Warszawa, 1973.
• Press H. Praktika sel’skochozjajstvennych melioracji. Przekład z niemieckiego, Sel’chozizdat Moskwa 1963.
• Słowik K. Deszczowanie roślin sadowniczych. PWRiL Warszawa 1973.