Ocena jakości i walorów użytkowych wody potoku Wolninka w aspekcie jej retencjonowania w zbiorniku wodnym "Joniny"

• Autorzy: Ostrowski K. , Bogdal A.

Warianty tytułu

EN

Assessment of the quality and usable value of the Wolninka stream water in view of its retention in the "Joniny" water reservoir

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy jest ocena jakości i walorów użytkowych wody odpływającej ze zlewni potoku Wolninka, pod kątem możliwości jej retencjonowania w planowanym zbiorniku małej retencji. Raz w miesiącu, od stycznia 2005 r. do grudnia 2006 r., pobierano próby wody. W terenie oznaczano: temperaturę, pH, stężenie tlenu rozpuszczonego i stopień nasycenia wody tlenem, oraz przewodność elektryczną, natomiast w laboratorium: zawiesinę ogólną, BZT5, fosforany, amoniak, azotyny, azotany, substancje rozpuszczone, siarczany, chlorki, wapń, magnez, żelazo ogólne i mangan. Ocena jakości wykazała, że woda odpływająca ze zlewni potoku Wolninka zalicza się do III klasy czystości, tj. do wód o zadowalającej jakości. Zdecydowały o tym zawiesiny, żelazo i mangan. Stężenia wskaźników biogennych, których nadmiar przyczynia się do eutrofizacji wód w zbiornikach, kształtowały się na niskim poziomie. Badania wykazały, że woda potoku Wolninka może być wykorzystana do spożycia po wysokosprawnym uzdatnianiu fizycznym i chemicznym. Jedynie stężęnia zawiesiny ogólnej sporadycznie mogą nie pozwalać na jej wykorzystanie do picia. Spośród badanych wskaźników na warunki bytowania ryb łososiowatych i karpiowatych niekorzystnie wpływają jedynie azotyny, a stężenia zawiesiny ogólnej oraz stopień nasycenia wody tlenem sporadycznie nie spełniają kryteriów wody do kąpieli.

EN

The work aims at assessing the quality and usable value of water flowing away from the Wolnianka stream catchment considering its retention in the planned „Joniny” small retention reservoir. The water was sampled once a month from January 2005 to December 2006. The temperature, pH, dissolved oxygen concentration, the degree of water saturation with oxygen and conductivity were determinedat the, whereas total suspension, BOD5, phosphates, ammonium, nitrites, nitrates, soluble solids, sulphates, chlorides, calcium, magnesium, total iron and manganese were assessed in the laboratory. The quality assessment revealed the water flowing away from the Wolnianka stream catchment was classified as to the III class of water purity, i.e. to waters of satisfactory quality, which was determined by the suspended solids, iron and manganese. Concentrations of biogenic indices, the excess of which contributes to water eutrophication in reservoirs, were on a low level. The analyses showed that the Wolnianka stream water may be used for consumption after a highly efficient physical and chemical treatment. Only total suspension concentrations may sporadically exclude its utilisation as potable water. From among the analysed indices only nitrites unfavourably affect living conditions of the salmonids and cyprinids, whereas total suspension concentrations and saturation of water with oxygen sporadically do not meet the criteria for bathing water.

Słowa kluczowe

PL

potok Wolninka; jakosc wody; walory uzytkowe; retencja wodna; zbiorniki wodne; zbiornik wodny Joniny; mala retencja wodna

EN

Wolninka Stream; water quality; utility value; water retention; water reservoir; Joniny Reservoir; small water retention

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2010
• Tom: 548
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.425-434,rys.,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Ostrowski K.

• Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Rolniczy im.H.Kołłątaja w Krakowie, Al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Bogdal A.

Bibliografia

• Dobrzańska B., Dobrzański G., Kiełczowski D. 2009. Ochrona środowiska przyrodniczego. Wyd. Naukowe PWN Warszawa: 459 ss.
• Hermanowicz W., Dojlido J., Dożańska W., Koziorowski B., Zerbe J. 1999. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. Wyd. Arkady Warszawa: 555 ss.
• Kondracki J. 2002. Geografia regionalna Polski. Wyd. Naukowe PWN Warszawa: 440 ss.
• Mioduszewski W. 1999. Ochrona i kształtowanie zasobów wodnych w krajobrazie rolniczym. Wyd. IMUZ Falenty: 165 ss.
• Ostrowski K., Bogdał A. 2007. Wartości wybranych cech fizyko-chemicznych w wodzie opadowej i odpływającej z mikrozlewni o osadniczo-rolniczo-hodowlanym użytkowaniu. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 519: 233-244.
• Ostrowski K., Policht A., Rajda W., Bogdał A. 2008. Zmiany przewodności elektrolitycznej i stężeń biogenów w wodzie z biegiem cieku odwadniającego małą zlewnię rolniczą. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 528: 123-131.
• Rozporządzenie MZ 2002. Z dnia 16 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda w kąpieliskach. Dz. U. Nr 183, poz. 1530.
• Rozporządzenie MŚ 2002a. Z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych. Dz. U. Nr 176, poz. 1455.
• Rozporządzenie MŚ 2002b. Z dnia 27 listopada 2002 r: w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia. Dz. U. Nr 204, poz. 1728.
• Rozporządzenie MŚ 2004. Z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanów wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód. Dz. U. Nr 32, poz. 284.
• Sojka M., Murat-Błażejewska S., Kanclerz J. 2008. Wymywanie związków azotu i fosforu ze zlewni rolniczej w zróżnicowanych okresach hydrometeorologicznych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 526: 443-450.
• Woś A. 1999. Klimat Polski. Wyd. Naukowe PWN Warszawa: 301 ss.
• Żmuda R., Szewrański S. 2008. Wymywanie fosforu z gleb lessowych poddawanych procesowi erozji wodnej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 526: 279-284.