Zmienność wybranych elementów klimatycznych i hydrologicznych w kontekście dostępności wody dla potrzeb roślin uprawnych

• Autorzy: Kepinska-Kasprzak M. , Mager P. , Terlecka M.

Warianty tytułu

EN

Variability of chosen climatic and hydrological elements in plants water needs context

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Susze atmosferyczne i hydrologiczne są cechą charakterystyczną środowiska naturalnego Polski. Obserwowane w ciągu ostatnich 20-30 lat zmiany warunków meteorologicznych i hydrologicznych mogą wpływać na wzrost częstości i natężenia tego zjawiska. Wszystkie te czynniki oddziałują z kolei negatywnie na ilość wody dostępnej dla roślin. To może być przyczyną bardzo poważnych problemów dla rolnictwa, w szczególności w tych regionach Polski, w których produkcja roślinna odgrywa istotną rolę. Jednym z takich regionów jest Wielkopolska.W artykule przedstawiono zmiany w czasie wartości wskaźników hydrolo-giczno-meteorologicznych, które mogą mieć wpływ na produkcję roślinną w województwie Wielkopolskim. Podstawą analizy były dane ze stacji meteorologicznych i hydrologicznych dla okresu wegetacyjnego (kwiecień-wrzesień) dla lat 1966-2005. Wyniki analiz wskazują, że zmiany opadów i w konsekwencji odpływu, były małe i statystycznie nie istotne. Trendy temperatury powietrza, usłonecznienia rzeczywistego oraz ewapotranspiracji były dodatnie i statystycznie istotne. W wyniku tych zmian, obniżyły się wartości klimatycznego bilansu wodnego. Kierunek zmian analizowanych wskaźników na obszarze Wielkopolski wskazuje, że deficyt wody dostępnej dla roślin w okresie wegetacyjnym pogłębia się.

EN

Atmospheric and hydrological droughts are characteristic feature of natural environment in Poland. Observed changes of meteorological and hydrological conditions during the last 20-30 years may strengthen this phenomenon. Meteorological and hydrological factors can influence negatively the amount of water accessible for plants needs causing very serious problems for agriculture, especially in these regions of Poland where crop production is the basis of economy. One of such a regions is Wielkopolska. The main aim of this article is the analysis of trends of hydro-meteorological indexes which can influence plant production in Wielkopolska Voivodship. The analysis is based on data from hydro-meteorological stations for growing season (April-September) covering years 1966-2005. The results of the analysis show that changes of precipitation, and as a consequence – runoff, were small and statistically not significant. The trends of the air temperature, sunshine duration and evapotranspiration were positive and statistically significant. As a result of these changes, the values of climatic water balance decreased. Direction of changes of the described indices in the Wielkopolska region indicates that water deficit during growing season will continue to worsen.

Słowa kluczowe

PL

Wielkopolska; okres wegetacji; niedobor wody; warunki hydrologiczne; warunki meteorologiczne; rosliny uprawne; dostepnosc wody

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2011
• Numer: 07
• Opis fizyczny: s.121-132,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kepinska-Kasprzak M.

• Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Oddział w Poznaniu, Ośrodek Badań Regionalnych i Agrometeorologii, ul.Dąbrowskiego 174/176, 60-594 Poznań

autor

Mager P.

autor

Terlecka M.

Bibliografia

• Bac S. Próba określenia klimatycznego bilansu wodnego Ziemi Kłodzkiej. [w:] Zasoby wodne Ziemi Kłodzkiej. PAN Oddział we Wrocławiu, Komisja Nauk o Ziemi, Wrocław 1979, s. 7–24.
• Impacts of Europe’s changing climate. EEA report, No 2/2004.
• Kundzewicz Z.W. Kowalczak P. Zmiany klimatu i ich skutki. Wydawnictwo Kurpisz S.A., Poznań 2008, s. 40-43.
• Kożuchowski K., Żmudzka E. Ocieplenie w Polsce: skala i rozkład sezonowy zmian temperatury powietrza w drugiej połowie XX wieku. Przegląd Geofizyczny, T. XLVI, z. 1-2, Warszawa 2001, s. 81-90.
• Kuczmarska L., Paszyński J. Rozkład promieniowania całkowitego na obszarze Polski. Przegląd Geograficzny, T. XXXVI, z. 4, Warszawa 1964, s. 691-701.
• Kundzewicz Z.W. Kowalczak P. Zmiany klimatu i ich skutki. Wydawnictwo Kurpisz S.A., Poznań 2008, s. 40-43.
• Kuźniar A., Twardy S., Kopacz M. Zmienność czasowa klimatycznego bilansu wodnego Małych Pienin w latach 1960-2003. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 4, z. 2b, Falenty 2004, s. 135-146.
• Mager P., Kępińska-Kasprzak M. Variability of selected climatic indices during vegetation period in Wielkopolska. [w:] Leśny J. (red.), Climate change research. Acta Agrophysica, 183 (4), Lublin 2010, s. 9-21.
• Michalska B. The tendencies of air temperature changes in Poland. Sbornik prispevku z mezinarodni konference Bioklima 2010, Praha 2010, s. 79-80.
• Rojek M. Rozkład przestrzenny klimatycznych bilansów wodnych na terenie Polski w okresie 1951-1990. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Inżynieria Środowiska, VI, Nr 243, Wrocław 1994.