Usłonecznienie rzeczywiste meteorologicznego okresu wegetacyjnego na Lubelszczyźnie

• Autorzy: Wegrzyn A.

Warianty tytułu

EN

Real sunshine of meteorological vegatation season in the Lublin region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było opracowanie, na podstawie reprezentatywnej serii danych, przedziałów wartości usłonecznienia rzeczywistego odpowiadających określonym typom sezonu wegetacyjnego oraz ocena częstości ich występowania. Klasyfikacja wykazała, że procent sezonów wegetacyjnych ocenianych jako przeciętne osiągnął wartość 72,3% i wahał się od 65,4% w Terespolu i Bezku do 80,8% w Puławach. Okresy wegetacyjne o usłonecznieniu wyższym od przeciętnego, w których liczba godzin dopływu promieniowania bezpośredniego przekroczyła 1493,7 (klasa D), stanowiły na Lubelszczyźnie średnio 14,6%. Najwięcej sezonów mocno usłonecznionych wystąpiło na wschodzie regionu, potwierdzając tym samym istotny wpływ na rozkład sum usłonecznienia, narastającego w tym kierunku stopnia kontynentalizmu. Nie wystąpiły w badanej próbie okresy wegetacyjne usłonecznione anomalnie mocno. Poniżej dolnego progu, wyznaczającego przeciętne sezony wegetacyjne pod względem sum usłonecznienia, w klasach A i В znalazło się łącznie 13,1% przypadków. Anomalnie słabo usłonecznionym okazał się rok 1980, w którym tylko na stacji w Terespolu suma godzin (1063) przekroczyła wartość progową dla klasy A, równą 1044,2 godz. Na pozostałych punktach pomiarowych liczba godzin nie przekroczyła 1000 i wahała się od 785,4 w Bezku do 995,5 godz. w Felinie. W dobie obserwowanych zmian klimatycznych zakresy wartości, ujęte w klasach, mogą być traktowane jako wskaźniki w agrometeorologicznej ocenie warunków solarnych poszczególnych okresów wegetacyjnych.

EN

This paper aims out elaborating, relying on representative series of data, the ranges of real sunshine values corresponding to given types of vegetation period as well as determination of frequency of their appearance. The classification showed that the percent participation of vegetation period evaluated as average reached 72.3% and ranged from 65.4% in Terespol and Bezek to 80.8% in Puławy. Vegetation periods with sunshine higher than average, during which the number of direct access of sunlight exceeded 1493.7 h (class D) accounted in the Lublin region for 14.6% on average. The highest number of periods with high sunshine was observed in the eastern part of the region, thus confirming the significant effect of increasing the degree of continentalism on the sunshine sum distribution. No vegetation periods with anomalously high sunshine were observed. Below lower threshold, limiting the average of vegetation periods in the terms of sunshine sums, in classes A and B, 13.1% of cases were classified. Anomalously low sunshine was recorded in 1980, when only in Terespol station the sum of hours (1063) exceeded the threshold value for class A (1044.2 h). In other points the number of sunny hours did not exceed 1000 and ranged from 785.4 in Bezek to 995.5 h in Felin. At the time of observed climatic changes, the ranges of values related to classes can be treated as indicators for agrometeorological evaluation of sunshine conditions of particular vegetation periods.

Słowa kluczowe

PL

czestotliwosc wystepowania; klasyfikacja; Lubelszczyzna; okres wegetacji; sezony klimatyczne; uslonecznienie rzeczywiste; warunki meteorologiczne

EN

occurrence frequency; classification; Lublin region; vegetation period; climatic season; real sunshine; meteorological condition

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2009
• Tom: 542
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.585-592,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wegrzyn A.

• Katedra Agrometeorologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Akademicka 15, 20-950 Lublin

Bibliografia

• Błażejczyk K. 2004. Bioklimatyczne uwarunkowania rekreacji i turystyki w Polsce. Prace Geograf. 192. IGiPZ PAN, Warszawa: 9-14.
• Kozłowska-Szczęsna T., Błażejczyk K. 2006. Biometeorologia człowieka w przeszłości, dziś i w przyszłości, w: Klimatyczne aspekty środowiska geograficznego. Praca zbiorowa pod red. J. Trepińskiej i Z. Oleckiego, IGiGP UJ, Kraków: 151-157.
• Koźmiński Cz., Michalska B. 2005. Sunshine in Poland. Wyd. AR w Szczecinie: 5-21.
• Liniewicz K., Wójcik S. 1991. Actual sunshine duration and yielding and chemical composition of sugar beet. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 396: 101-105.
• Makowiecki J. 1991. Actual sunshine duration in potato agrophenophases in various regions of Poland. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 396: 105-107.
• Molga M. 1967. Rozważania agrometeorologiczne o początku okresu wegetacyjnego w Polsce. Przegl. Geof. 12(20): 3-4, 175-194.
• Michna E., Żeńczak G. 1973. Zachmurzenie i usłonecznienie województwa lubelskiego. Folia Societas Scientiarum Lublinensis, 15(2): 151-155.
• Zinkiewicz W. 1962. Usłonecznienie względne Polski. Annales UMCS, B, XVII, 10; 241-272.