Zmiany przewodności elektrolitycznej i stężeń biogenów w wodzie z biegiem cieku odwadniającego małą zlewnię rolniczą

• Autorzy: Ostrowski K. , Policht A. , Rajda W. , Bogdal A.

Warianty tytułu

EN

Changes of electrolytic conductance and biogenic element concentrations in water along the watercourse draining of a small agricultural catchment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy dokonano oceny zmian przewodności elektrolitycznej i stężeń biogenów w wodzie cieku małej zlewni o rolniczo-hodowlanym i osadniczym użytkowaniu w zależności od oddalenia względem źródła jej zanieczyszczania. Badania wykonano w cieku odwadniającym małą zlewnię rolniczą „Wronowiec”, należącą do zlewni rzeki Wieprzówki, lewobrzeżnego dopływu Skawy. Oznaczenia zawartości wybranych cech fizykochemicznych wykonano w próbkach wody pobranych w 10 terminach w okresie 2 lat z 10 punktów, rozmieszczonych wzdłuż cieku na długości około 1,5 km. Punkty poboru wody usytuowano w miejscach prawdopodobnych źródeł zanieczyszczeń, jak również na odcinku około 1,0 km wzdłuż biegu cieku poniżej miejsc zanieczyszczania. W terenie oznaczono przewodność elektrolityczną, a w laboratorium zawartości składników biogennych: K⁺, PO₄³⁻, NH₄⁺, NO₃₋, NO₂₋. Oznaczenia laboratoryjne wykonano metodami standardowymi. Wyniki badań wykazały, że fosforany, amoniak i azotyny najsilniej wpływały na pogorszenie jakości wody, a stężenia azotynów we wszystkich terminach badań nie pozwalały zaliczyć wody do pierwszej, a nawet drugiej klasy czystości. Natomiast wartości przewodności elektrolitycznej i stężenia azotanów w zdecydowanej większości przypadków kwalifikowały wodę do II klasy czystości. Różnica stężeń badanych składników pomiędzy górnym odcinkiem cieku a jego odcinkiem końcowym świadczy, że woda posiada naturalną zdolność samooczyszczania również w małych ciekach o stosunkowo łagodnym przepływie.

EN

The work aims at assessing the changes of electrolytic conductance and biogenic element concentrations in a small catchment of agricultural, animal breeding and settlement use depending on the distance from the source of pollution. Studies were conducted on a watercourse draining Wronowiec micro catchment, which is a part of the Wieprzówka river (left side tributary of the Skawa river) catchment. Selected physico-chemical indices were assessed in water samples collected on 10 days over a two-year period from 10 sampling points distributed along the watercourse at a distance of 1.5 km. Water sampling points were localized in places of potential pollution sources and also on the stretch of 1.0 km along the watercourse below pollution sites. Electrolytic conductance was measured at the, whereas biogenic element concentrations: K⁺, PO₄³⁻, NH₄⁺, NO₃₋, NO₂₋ were assessed in a laboratory using standard methods. The research results revealed that phosphates, ammonia and nitrites affected water quality deterioration most strongly, while nitrite concentrations on all dates of tests did not allow to classify the water either to the first or even to the second purity class. On the other hand, values of electrolytic conductance and nitrate concentrations in a majority of cases classified the water to II purity class. The difference in tested component concentrations between the upper section of the watercourse and its final section demonstrates that the water is capable of self-cleaning also in small watercourses with a relatively slow flow.

Słowa kluczowe

PL

chemia wody; cieki wodne; pierwiastki biogenne; przewodnosc elektrolityczna; zanieczyszczenia wod; zlewnie gorskie; zlewnie rolnicze; zlewnie rolnicze male

EN

water chemistry; watercourse; biogenic element; electrolytic conductivity; water pollution; mountain catchment; agricultural catchment; small agricultural catchment

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2008
• Tom: 528
• Opis fizyczny: s.123-131,rys.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Ostrowski K.

• Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Rolniczy im.H.Kołłątaja, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Policht A.

• Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Rolniczy im.H.Kołłątaja, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Rajda W.

• Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Rolniczy im.H.Kołłątaja, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Bogdal A.

• Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Rolniczy im.H.Kołłątaja, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

Bibliografia

• ALLAN J.D. 1998. Ekologia wód płynących. PWN, Warszawa: 451 ss.
• BAJKIEWICZ-GRABOWSKA E., MIKULSKI Z. 1996. Hydrologia ogólna. PWN, Warszawa: 279 ss.
• HERMANOWICZ W., DOJLIDO J., DOŻAŃSKA W., KOZIOROWSKI B., ZERBE J. 1999. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. Arkady, Warszawa: 556 ss.
• KONDRACKI J. 1998. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa: 441 ss.
• ROZPORZĄDZENIE 2004. Rozporządzenie Ministra Środowiska, z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód. Dz.U. z 2004 nr 32, poz. 284.
• SAPEK A. 1995. Wpływ rolnictwa na jakość wody, w: Rolnictwo polskie i ochrona jakości wody. Dni polowe. IMUZ, Falenty-Przysiek: 15–35.
• TRYBAŁA M. 1996. Gospodarka wodna w rolnictwie. PWRiL, Warszawa: 256 ss.