Grzyby strzępkowe, mikotoksyny a zdrowie człowieka

• Autorzy: Mackiw E.

Warianty tytułu

EN

Filamentous fungi, mycotoxins and human health

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Do niebezpiecznych substancji pochodzenia biologicznego spotykanych w żywności należą mikotoksyny. Są one produktami wtórnego metabolizmu grzybów strzępkowych. Charakteryzują się wysoką szkodliwością dla ludzi, zwierząt, jak również roślin wyższych. Mogą one być przyczyną ostrych zatruć, wykazują także silne właściwości mutagenne, kancerogenne, teratogenne i estrogenne. Spośród znanych obecnie grzybów strzępkowych, większość szczepów toksynotwórczych należy do trzech rodzajów: Aspergillus, Pénicillium i Fusarium. Mikotoksyny wyizolowano ze środków spożywczych głównie pochodzenia roślinnego, tj. zbóż i ich przetworów, jak również pochodzenia zwierzęcego, w tym mięsa i mleka.

EN

Mycotoxins are toxic secondary metabolites produced by filamentous fungi, generally Aspergillus, Pénicillium i Fusarium. Occurrence of mycotoxins is global, especially in cereals, nuts, fruits, vegetables, spices meats. The accumulation of mycotoxins in foods and feeds represents a major threat to human and animal health as they are responsible for many different toxicities including the induction of cancer, mutagenicity and estrogenic gastrointestinal, urogenital, vascular, kidney and nervous disorders. Some mycotoxins are also immuno-compromising, and can thus reduce resistance to infectious disease.

Słowa kluczowe

PL

zdrowie czlowieka; grzyby strzepkowe; mikotoksyny; zywnosc; zanieczyszczenia zywnosci; Aspergillus; Penicillium; Fusarium

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 2010
• Tom: 37
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.300-309,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Mackiw E.

• Zakład Bezpieczeństwa Żywności, Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie, Warszawa

Bibliografia

• 1. Pittet A.: Natural occurrence of mycotoxins in foods and feeds - an updated review. Rev. Med. Vet., 1998, 149, 6, 479-492.
• 2. Barrett J.: Mycotoxins: of molds and maladies. Environ. Health Perspect., 2000, 8, 20-23.
• 3. Grajewski J.: Mikotok- syny i mikotoksykozy zagrożeniem dla człowieka i zwierząt. W: Mikotoksyny i grzyby pleśniowe. J. Grajewski (red.), Bydgoszcz, Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2006, 117-149.
• 4. Piontek M.: Grzyby pleśniowe. Zielona Góra, Wyd. Politechniki Zielonogórskiej, 2004, 19-31.
• 5. Grajewski J., Twarużek M.: Zdrowotne aspekty oddziaływania grzybów pleśniowych i mikotoksyn. Alergia 2004, 3, 45- 49.
• 6. Piotrowska M., Żakowska Z.: Grzyby strzępkowe. W: Mikrobiologia techniczna. Mikroorganizmy i środowiska ich występowania. Z. Libudzisz (red.). Warszawa, Wyd. Naukowe PWN, 2009, 60-84.
• 7. Stępień M., Sokół-Leszczyńka B., Łuczak M.: Mykotoksyny, produkty spożywcze a zdrowie człowieka. Post. Mikrobiol., 2007, 46, 2, 167-177.
• 8. Mazurkiewicz-Zapołowicz K.: A jednak metabolity grzybowe mogą być także dobrodziejstwem ludzkości. W: Mikotoksyny i grzyby pleśniowe. J. Grajewski (red.), Bydgoszcz. Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2006, 177-193.
• 9. Żakowska Z., Piotrowska M.: Grzyby strzępkowe. W: Mikrobiologia techniczna. Mikroorganizmy w biotechnologii, ochronie środowiska i produkcji żywności. Z. Li- budzisz (red.) Warszawa, Wyd. Naukowe PWN, 2009, 289-304.
• 10. Chmiel A.: Mikroorganizmy wykorzystywane w produkcji antybiotyków. W: Mikrobiologia techniczna. Mikroorganizmy w biotechnologii, ochronie środowiska i produkcji żywności. Z. Libudzisz (red.). Warszawa, Wyd. Naukowe PWN, 2009, 150-178.
• 11. Binder E.M.: Managing the risk of mycotoxins in modern feed production. Animal Feed Science and Technology 2007, 133, 149-166.
• 12. Etzel R.A.: 2002. Mycotoxins. J. Am. Med. Assoc., 287, 425-427.
• 13. Hedayati M.T., Pasqualotto A.C., Warn P.A., et al.: Aspergillus flavus: human pathogen, allergen and mycotoxin producer. Microbiology 2007, 153, 1677-1692.
• 14. Wilson D.M., Mubatanhema W, Jurjevic Z.: Biology and ecology of mycotoxigenic Aspergillus species as related to economic and health concern. Adv. Exp. Med. Biol. 2002, 504, 1-17.
• 15. Bayman E, Baker J.L., Doster M.A., et al.: Ochratoxin production by the Aspergillus ochra- ceus group and Aspergillus alliaceus. Appl. Environ. Microbiol., 2002, 68, 2326- 2329.
• 16. Serra R., Braga A., Venancio A.: Mycotoxin-producing and other fungi isolated from grapes for wine production, with particular emphasis on ochratoxin A. Research in Microbiology 2005, 156, 515-521.
• 17. Kokkonen M., Jestoi M., Rizzo A.: The effect of substrate on mycotoxin production of selected Penicillium strains. Internat. J. Food Microbiol., 2005, 99, 207-211.
• 18. Perkowski J.: Badania zawartości toksyn fuzaryjnych w ziarnie zbóż. Roczn. AR w Poznaniu, 1999, 11-33.
• 19. Suchorzyńska M., Misiakiewicz A.: Mikotoksynotwórcze grzyby fitopatogeniczne z rodzaju Fusarium i ich wykrywanie technikami PCR. Post. Mikrobiol, 2009, 48, 3, 221-230.
• 20. Pokrzywa E, Cieślik E., Topolska K.: Ocena zawartości miko- toksyn w wybranych produktach spożywczych Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2007, 3, 52, 139-146.
• 21. Bennet J.W., Klich M.: Mycotoxins. Clin. Mikrobiol. Rev., 2003, 16, 497-516.
• 22. Postupolski J., Rybińska K., Lendzion E., i wsp.: Mikotoksyny w żywności zmiany w ustawodawstwie Unii Europejskiej. Frzem. Spoż., 2010, 64, 6, 16-20.
• 23. Rybińska K., Postupolski J., Ledzion E., i wsp.: Programy monitoringowe realizowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną w zakresie zanieczyszczenia wybranych środków spożywczych mikotoksynami. Roczn. PZH 2008, 59, 1, 1-7.
• 24. Czerwiecki L.: Mikotoksyny w żywności jako czynnik zagrożenia zdrowotnego. Żyw., Żyw. Zdr., 1997, 4, 293-300.
• 25. Packa D.: Mikotoksyny zagrożeniem dla ludzi, zwierząt i roślin. Rolnicze ABC, 2006, 11, 196.
• 26. Greis M.: Mikotoksyny - spojrzenie wstecz. W: Mikotoksyny i grzyby pleśniowe. J. Grajewski (red), Bydgoszcz. Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2006, 9-17.
• 27. Berek L., Petri I.B., Mesterha- zy A., at al.: Effects of mycotoxins of human immune functions in Vitro. Toxycology in vitro, 2001, 15, 25-30.
• 28. Berg T: How to establish international limits for mycotoxins in food and feed. Food Control 2003, 14, 219-224.
• 29. Liu Z., Gao J., Yu J.: Aflatoxins in stored maize and rice grains in Liaoning Province, China. J. Stored Products Research 2006, 42, 468-479.
• 30. Russell R., Paterson M.: Aflatoxins contamination in chilli samples from Pakistan. Food Control 2007, 18, 817-820.
• 31. Decastelli L., Lai J., Gramaglia M., et al.: Aflatoxins occurrence in milk and feed in Northern Italy during 2004-2005. Food Control, 2007, 18, 1263-1266.
• 32. Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 466/2001 z dnia 8 marca 2001 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy dla niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych.
• 33. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 401/2006 z dnia 23 lutego 2006 r. ustanawiające metody pobierania próbek i analizy do celów urzędowej kontroli poziomów mikotoksyn w środkach spożywczych.
• 34. Rozporządzenie (WE) nr 1881/ 2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych.
• 35. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1126/2007 z dnia 28 września 2007 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/ 2006 ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych w odniesieniu do toksyn Fusarium w kukurydzy i produktach z kukurydzy.