Zdrowotność jarzębu szwedzkiego (Sorbus intermedia L.) w wybranych lokalizacjach Tatrzańskiego Parku Narodowego

• Autorzy: Pusz W. , Baturo-Ciesniewska A. , Zwijacz-Kozica T.

Warianty tytułu

EN

Health status of Swedish whitebeam (Sorbus intermedia L.) in selected regions of the Tatra National Park

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Swedish whitebeam (Sorbus intermedia (Ehrh.) Pers.) is a species with a very limited range. It occurs only in southern Scandinavia and along the Baltic coast, without the Gulf of Finland. Its southernmost natural localities are situated in northern Poland. They are few in number, grouped in two regions: near Kołobrzeg and the Gulf of Gdańsk. Currently, only three of them survive: vicinity of Sarbinowo as well as Kępa Redłowska and Przylądek Rożewski. In the Podtatrze region, S. intermedia has long been planted along roads, on green areas, in gardens and parks, among others in Zakopane. In the Tatras it did not appear, so it is a foreign species for this region. Currently, in the Tatra National Park there are several hundred fruiting specimens of this species growing. Most of them are part of a forty−year−old stand planted on the back of the Grzybowiec ridge. The aim of this research was to recognise the health status of S. intermedia. Phytopathological research was conducted in 2018 in the Tatra National Park. Leaves that were subject to analysis were decontaminated in 1% surfactant solution of sodium hypochlorite. Their fragments of about 0.5 cm were placed on Petri plates with PDA (Potato Dextrose Agar). The growing fungal colonies were consequently re−planted onto PDA slants for further culturing and taxonomic identification. The pathogens were identified basing on morphological features and with molecular tools. All S. intermedia in the Tatra National Park showed disease symptoms. Infected S. intermedia leaves were colonized by A. alternata, which fraction amounted to over 40%. The following dominant was B. exigua with over 30% share. F. avenaceum (close to 10%) and E. nigrum and D. macrostoma were also found. The S. intermedia population growing in the Tatra National Park is characterized by a poor condition, which may in the future affect the population of this plant in the Tatra Mts.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; fitopatologia lesna; jarzab szwedzki; Sorbus intermedia; zdrowotnosc drzew; ocena zdrowotnosci; parki narodowe; Tatrzanski Park Narodowy

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2019
• Tom: 163
• Numer: 06
• Opis fizyczny: s.489-495,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Pusz W.

• Zakład Fitopatologii i Mykologii, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl.Grunwaldzki 24a, 50-363 Wrocław

autor

Baturo-Ciesniewska A.

• Katedra Biologii i Ochrony Roślin, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, ul.Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcz

autor

Zwijacz-Kozica T.

• Tatrzański Park Narodowy, ul.Kuźnice 1, 34-500 Zakopane

Bibliografia

• Bednorz L., Walkowiak R., Maciejewska-Rutkowska I., Moliński K. 2006. Seed variability of the Polish species of the genus Sorbus (Rosaceae). Dendrobiology 55: 3-9.
• Cichocki W., Danielewicz W. 1993. Obce taksony dendroflory a ochrona przyrody w Tatrach. W: Cichocki W. [red.]. Ochrona Tatr w obliczu zagrożeń. Wydawnictwo Muzeum Tatrzańskiego, Zakopane. 75-83.
• Crous P. W., Gams W. 2000. Phaeomoniella chlamydospora gen. et comb. nov., a causal organism of Petri grapevine decline and esca. Phytopathologia Mediterranea 39 (1): 112-118.
• Ćwiąkała M., Korzeniowska J. 2015. Impact range of traffic pollution based on a section of the Krakow – Zakopane trunk road. Logistyka (4): 8781-8790.
• Gorny A. M., Kikkert J. R., Dunn A. R., Dillard H. R., Smart C. D., Pethybridge S. J. 2015. Tan spot of lima bean caused by Boeremia exigua var. exigua in New York State, USA. Canadian Journal of Plant Pathology 37 (4): 523-528.
• Gostyńska-Jakuszewska M., Kruszelnicki J. 2014. W: Kaźmierczakowa R., Zarzycki K., Mirek Z. [red.]. Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III uaktualnione i rozszerzone. Inst. Ochr. Przyr PAN, Kraków. 270-272.
• Grimová L., Marek M., Konrady M., Ryšánek P. 2015. Newly identified host range of European mountain ash ringspot-associated virus (EMAR aV) and its distribution in the Czech Republic. Forest Pathology 45 (3): 177-189.
• Grimová L., Rysanek P., Zouhar M. 2011. First report of European mountain ash ringspot-associated virus in the Czech Republic. J. Plant Pathol. 93 (4S): 86.
• Kita W., Pusz W., Dancewicz A. 2011. Badania grzybów z rodzaju Gymnosporangium występujących na Sorbus aucupariaL. w Karkonoskim Parku Narodowym. Prog. in Plant Prot. 51 (1): 264-268.
• Mułenko W., Kozłowska M., Sałata B. 2004. Microfungi of the Tatra National Park, a checklist. Instytut Botaniki PAN, Kraków.
• Najberek K., Pusz W., Solarz W., Olejniczak P. 2018. The seeds of success: release from fungal attack on seeds may influence the invasiveness of alien Impatiens. Plant Ecology 219 (10): 1197-1207.
• Padhye A. A., Davis M. S., Baer D., Reddick A., Sinha K. K., Ott J. 1998. Phaeohyphomycosis caused by Phaeoacremonium inflatipes. Journal of Clinical Microbiology 36 (9): 2763-2765.
• Pearce T. L., Scott J. B., Crous P. W., Pethybridge S. J., Hay F. S. 2016. Tan spot of pyrethrum is caused by a Didymella species complex. Plant Pathology 65 (7): 1170-1184.
• Pusz W. 2016. Plants’ healthiness assessment as part of the environmental monitoring of protected mountainous area in the example of Karkonosze (Giant) Mts. (SW Poland). Environmental Monitoring and Assessment 188 (10): 544.
• Radwańska-Paryska Z. 1975. Materiały do rozmieszczenia dendroflory Tatr i Podtatrza. Studia Ośrodka Dokumentacji Fizjograficznej PAN 4: 13-77.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin. 2014. Dz. U. Nr 0, poz. 1409.
• Sjöman H., Morgenroth J., Sjöman J. D., Sćbř A., Kowarik I. 2016. Diversification of the urban forest – Can we afford to exclude exotic tree species? Urban Forestry & Urban Greening 18: 237-241.
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. 2004. Dz. U. Nr 92, poz. 880.
• White T. J., Bruns T., Lee S., Taylor J. W. 1990. Amplification and direct sequencing of fungal ribosomal RNA genes for phylogenetics. W: Innis M. A., Gelfand D. H., Sninsky H. H., White T. J. [red.]. PCR Protocols: A Guide to Methods and Applications New York Academic Press Inc. 315-322.
• Zarządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie zadań ochronnych dla Tatrzańskiego Parku Narodowego na rok 2019. 2018. Dz. Urz. Min. Śr., poz. 74.

Identyfikatory

DOI

10.26202/sylwan.2019012