Czasowe zmiany występowania zbiorowisk synantropijnych jako wykaz przemian gospodarczych Lublina

• Autorzy: Trzaskowska E.

Warianty tytułu

EN

Period changes of synantropic vegetation as economic transformation in Lublin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie zmian roślinności synantropijnej Lublina, jakie zaszły w okresie przeszło 40 lat. W tym celu skonfrontowano badania prowadzone w latach 2005–2009 z wynikami badań wykonanych w latach 1960–1962 i 1966 przez prof. D. Fijałkowskiego [1967]. Porównanie wskazuje na zmianę zróżnicowania spotykanych zbiorowisk. Obserwuje się ubożenie zespołów segetalnych z klasy Stelarietea mediae związanych z uprawami rolnymi z 8 do 3, co jest konsekwencją malejącej roli miasta jako producenta żywności, a także wiąże się ze stosowaniem większej ilości środków chemicznych oraz odłogowaniem tych terenów. Niemal identyczne jest liczba zbiorowisk ruderalnych związanych ze śmietniskami, wysypiskami ziemi – zanotowano jedynie wzrost z 8 do 10, co wynika z innych standardów budowlanych. Ale maleje udział powierzchniowy tych zbiorowisk w krajobrazie miasta. Zanotowano wzrost zbiorowisk występujących na nieużytkach oraz terenach zieleni z 19 do 26. Interesujące jest pojawianie się zbiorowisk dostosowanych do dużego zasolenia oraz odpornych na skażenie gleby substancjami chemicznymi. Pomimo zmian w występowaniu i zróżnicowaniu zbiorowisk synantropijnych nadal odgrywają one znaczącą rolę w krajobrazie miasta i powinny zostać wykorzystane w tworzeniu ekologicznego systemu miasta i wdrażaniu idei jego zrównoważonego rozwoju.

EN

Study performance changes of synantropic vegetation in Lublina what passed in period more 40 years. In this aim was confronted investigations was made in 2005–2009 with results of investigations executed in 1960–1962 and 1966 by prof. the D. Fijałkowskiego. Comparison shows on change differentiation happened in synantropic community. We was observed getting reduction segetal community from Stelarietea mediae from 8 to 3. It is the consequence the diminishing part of city as manufacturer of food, as well as lying fallow these terrains. Almost identical the superficial changes on ruderal community. This is connected from reduction refuse ground, dump ground, different building standards. It grew up from 8 to 10 but their part diminishes in scenery of city. It the growth of community was has noted down was stepping out on waste lands as well as it grows green from 19 terrains to 26. Interesting is adapted appearing synantropic vegetation to large salinity as well as resistant on contamination soil chemical substances. In spite changes in occurrence and the differentiation the synantropic community they have still the significant part in scenery of city and they should be used in creating the ecological system of city and initiation idea sustainable development.

Słowa kluczowe

PL

miasta; Lublin; rozwoj zrownowazony; roslinnosc synantropijna; wystepowanie; analiza zmian

EN

city; Lublin city; sustainable development; synanthropic flora; occurrence; plant community

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2013
• Tom: 12
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.137-146,bibliogr.

Twórcy

autor

Trzaskowska E.

• Katedra Kształtowania Krajobrazu, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, ul.Konstantynów 1H, 20-950 Lublin

Bibliografia

• Chałubińska A., Wilgat T., 1954. Podział fizjograficzny województwa lubelskiego. [W:] Przewodnik V Ogólnopolskiego Zjazdu Towarzystwa Geograficznego, Lublin wrzesień 1954. Towarzystwo Geograficzne Lublin, 3-44.
• Chojnacki J., 1991. Zróżnicowanie przestrzenne roślinności Warszawy. Wydawnictwo UW Warszawa.
• Czerwiński Z., Pracz J., 1990. Kierunki przekształceń gleb Warszawy pod wpływem czynników antropogenicznych i systematyka gleb zurbanizowanych. [W:] Problemy ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego na terenach zurbanizowanych. Wydawnictwo SGGW-AR Warszawa, 28-34.
• Fijałkowski D., 1967. Zbiorowiska roślin synantropijnych miasta Lublina. Ann. UMCS. sec. C, 22 (17), 195-230.
• Herbich J., 1999. Plany ochrony, czyli coś jesteśmy winni przyrodzie. Przegl. Przyr. 10(1/2), 3-15.
• Jackowiak B., 1990. Antropogeniczne przemiany flory ro ślin naczyniowych Poznania. Wydawnictwo Naukowe UAM Poznań.
• Janecki J., 1983. Człowiek a roślinność synantropijna na przykładzie Warszawy. Wydawnictwo SGGW-AR Warszawa.
• Janecki J., Sawczuk E., 1990. Wykorzystanie roślinności synantropijnej na terenach zieleni. [W:] H. Zimny (red.). Wykorzystanie układów ekologicznych w systemie zieleni miejskiej. Wydawnictwo SGGW-AR, Warszawa, 75-91.
• Kazimierska N., Szymura M., Wolski K., 2009. Aesthetic aspects of plant communities of ruderal urban sites in Szczecin. Biodiv. Res. Conserv. 13, 43-48.
• Kociuba D., 2007. Rozwój Lublina na przestrzeni wieków. [W:] M. Harasimiuk, D. Kociuba, P. Dymel. Plany i widoki Lublina XVII-XXI wiek. Wydawnictwo PTTK Lublin, 14-31.
• Kondracki J., 2002. Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa. Kornaś J., 1972. Wpływ człowieka i jego gospodarki na szatę roślinną Polski. Flora synantropijna. [W:] W. Szafer, K. Zarzycki (red.). Szata roślinna Polski. PWN Warszawa, 95-128.
• Kornaś J., 1981. Oddziaływanie człowieka na florę: mechanizmy i konsekwencje. Wiad. Bot. 25(3), 165-182.
• Kowarik I., Sukopp H. 1986. Unerwartete Auswirkungen neu eingefuhrter Pflanzenarten. Universitas 41 (483), 828-845.
• Kuhn N., 2006. Intentions for the Unintentional Sontaneous Vegetation as the Basis for Innovative Planting Design in Urban Areas. J. Lands. Archi! 3, 46-53.
• Lewińska J., 1990. Klimat obszarów zurbanizowanych. IGPiK Kraków.
• Matuszkiewicz W., 2004. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa.
• Polkowski J., 2001. Potencjał florystyczny miasta Lublina. [W:] Zielony Lublin, czyli o tym, co mamy, a czego tak naprawdę nie znamy. Towarzystwo dla Natury i Człowieka Lublin, 11-18.
• Ratyńska H., Boratyński A., 2000. Czynna ochrona roślin i zbiorowisk segetalnych i ruderalnych. Przegl. Przyr. 11 (2-3), 43-45.
• Scamoni A., 1967. Wstęp do fotosocjologii praktycznej. PWRiL Warszawa.
• Sowa R., Olaczek R., 1978. Stan badań szaty roślinnej miast Polski. Materiały do raportu na temat stanu badań ekologicznych terenów zurbanizowanych w Polsce. Wiad. Ekol. 24, 25-42.
• Stawicka J., 1997. Wykorzystanie roślin motylkowych na terenach zieleni miejskiej. [W:] J. Rylke (red.). Przyroda i miasto. T. 1. Wydawnictwo SGGW Warszawa, 213-224.
• Stochlak J., 1993. Ogólna przyrodnicza charakterystyka miasta. [W:] J. Stochlak (red.). Raport o stanie środowiska miasta Lublina. Urząd Miejski Lublin, 25-39.
• Sudnik-Wójcikowska B., Koźniewska B., 1988. Słownik z zakresu synantropizacji szaty roślinnej. Wydawnictwo UW Warszawa.
• Sudnik-Wójcikowska B., 1998. Czasowe i przestrzenne aspekty procesu synantropizacji flory na przykładzie wybranych miast Europy Środkowej. Wydawnictwo UW Warszawa.
• Sukopp H., Werner P., 1982. Nature in cities. Council of Europe Strassburg.
• Sukopp H., Witting R., 1998. Stadtokologie. Gustav Fischer Stuttgart.
• Trzaskowska E., 2008. Wykorzystanie zbiorowisk synantropijnych jako miejsc spontanicznego wypoczynku w miastach. Nauka Przyr. Technol. 2(4), #45.
• Turski R., Uziak S., Zawadzki S., 1993. Gleby. Lubelskie Towarzystwo Naukowe Lublin.
• Wysocki C., Stawicka J., 2000. Ocena zmian florystycznych runi trawników miejskich. Łąk. Pol. 3, 169-176.
• Wysocki C., 2008. Miasto jako specyficzne środowisko życia roślinności. Nauka Przyr. Technol. 2(4), #25.