Wpływ wybranych właściwości gleby na bonitację drzewostanów dębowych w Nadleśnictwie Międzyrzec

• Autorzy: Sacewicz W.A. , Bijak S.

Warianty tytułu

EN

Effect of selected soil properties on site index of oak stands in the Miedzyrzec Forest District

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The objective of the study was to determine the impact of selected soil properties on site index of oak (Quercus sp.) stands in the Międzyrzec Forest District (eastern Poland). We utilised data rom the soil−habitat survey, which provided information about physical and chemical properties of soils and stand descriptions for 21 oak stands (tab. 1). The collected data served to determine site index (SI), defined as the stand top−height at the age of 100, and soil trophic index (SIG) that is a synthetic measure of the soil fertility. For SI and SIG distributions met the criteria of the normal distribution (Shapiro−Wilk test p−values equalled 0.118 and 0.297, respectively), we applied one−way analysis of variance, t−test and correlation analysis to determine the influence of the forest habitat type and moisture as well as soil properties and fertility measures on the site index of analysed oaks. The SI of investigated oaks ranged from 23.2 to 29.3 m, 26.5 m on average (tab. 2). It was significantly dependent on the site type (F=6.913, p=0.006) with the lowest values on oligotrophic habitat and the highest – on eutrophic one. No effect of habitat moisture content and soil type was found (t=–0.408, p=0.688 and F=2.599, p=0.076, respectively). The SIG values ranged from 20 to 36, with the average of 29.5 (tab. 2). Similarly to the site index, we found significant impact of the forest habitat type (F=5.384, p=0.015) on SIG values. Soil fertility and physical properties significantly influenced site index of the analysed oaks (fig.). We found positive correlation between SI and SIG values (r=0.566, p=0.007) as well as between SI and clay content (r=0.454, p=0.037). Chemical properties of the soils under studied stands seem to have less profound effect on site index of oak. The highest, but insignificant, correlations were found for recalculated acidity (r=–0.420, p=0.056) and magnesium content (r=0.400, p=0.071).

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; siedliska lesne; bonitacja siedliska; gleby lesne; wlasciwosci chemiczne; indeks troficzny gleb; drzewostany debowe; Nadlesnictwo Miedzyrzec

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2018
• Tom: 162
• Numer: 01
• Opis fizyczny: s.3-11,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sacewicz W.A.

• Samodzielna Pracownia Dendrometrii i Nauki o Produkcyjności Lasu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Bijak S.

• Samodzielna Pracownia Dendrometrii i Nauki o Produkcyjności Lasu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

Bibliografia

• Andrzejczyk T. 2009. Dąb szypułkowy i bezszypułkowy. Hodowla. PWRiL, Warszawa.
• Andrzejczyk T., Dzwonkowski M., Pawłowski M., Działak R. 2014. Wpływ osłony bocznej drzewostanu na wzrost dębu bezszypułkowego (Quercus petraea) i grabu pospolitego (Carpinus betulus) w fazie uprawy. Sylwan 158 (10): 723-732.
• Andrzejczyk T., Sewerniak P. 2016. Gleby i siedliska drzewostanów nasiennych dębu szypułkowego (Quercus robur) i dębu bezszypułkowego (Q. petraea) w Polsce. Sylwan 160 (8): 674-683.
• Assman E. 1968. Nauka o produkcyjności lasu. PWRiL, Warszawa.
• Bijak S. 2017. Zróżnicowanie bonitacji wzrostowej drzewostanów daglezjowych w Polsce. Sylwan 161 (3): 208-217.
• Bijak S., Bronisz K., Szydłowska P., Wojtan R. 2014. Wpływ jakości siedliska na dynamikę wydzielania brzozy na gruntach porolnych. Sylwan 158 (6): 423-430.
• Borowiec S. 1961. Kryteria glebowe jako podstawa ustalenia siedliskowych typów lasu na obszarze o zniekształconym składzie gatunkowym drzewostanów na przykładzie Nadleśnictwa Brynek. Szczecińskie Towarzystwo Naukowe, Szczecin.
• Brożek S. 2001. Indeks trofizmu gleb leśnych. Acta Agr. Silv. ser. Silv. 39: 17-34.
• Brożek S. 2007. Liczbowa wycena „jakości” gleb – narzędzie w diagnozowaniu siedlisk leśnych. Sylwan 151 (2): 35-42.
• Brożek S. 2011. Gleby i siedliska leśne nizin i wyżyn Polski – ujęcie klasyczne i numeryczne. Roczniki Gleboznawcze 62 (4): 7-15.
• Brożek S., Lasota J., Zwydak M., Wanic T., Gruba P., Błońska E. 2011a. Zastosowanie siedliskowego indeksu glebowego (SIG) w diagnozie typów siedliska leśnego. Roczniki Gleboznawcze 62 (4): 133-149.
• Brożek S., Zwydak M., Lasota J., Różański W. 2011b. Założenia metodyczne badań związków między glebą a ze-społami roślinnymi w lasach. Roczniki Gleboznawcze 62 (4): 16-38.
• Bruchwald A., Kliczkowska A. 1997. Kształtowanie się bonitacji dla drzewostanów sosnowych Polski. Prace IBL A 838.
• Bruchwald A., Kliczkowska A. 2000a. Kształtowanie się bonitacji dla drzewostanów sosnowych Polski. W: Bruchwald A. [red.]. Przestrzenne zróżnicowanie wzrostu sosny. Fundacja „Rozwój SGGW”. 30-41.
• Bruchwald A., Kliczkowska A. 2000b. Kształtowanie się bonitacji drzewostanów świerkowych na terenach górskich. Sylwan 143 (9): 5-15.
• Ceitel J. 1999. Rola siedliska w gospodarce leśnej. Sylwan 143 (10): 47-57.
• Dzięciołowski W. 1963. Warunki rozwojowe drzewostanów sosnowych na niektórych glebach bielicowych. Prace Ko-misji Nauk Rolniczych i Komisji Nauk Leśnych PTPN, WNRiL,
• Grandjean G. 1993. Ecological niches of different oak species (Quercus robur L., Quercus petraea (Matt.) Liebl. and Quercus pubescens) in Berry. Consequences on the spatial distribution of the species. Materiały z konferencji IUFRO.
• Gruba P., Mulder J., Pacanowski P. 2011. Wpływ drzewostanu na siedliskowy indeks glebowy. Roczniki Glebo-znawcze 62 (4): 182-189.
• Hammar Ř., Harper D. A. T., Ryan P. D. 2001. PAST: Paleontological statistics software package for education and data analysis. Palaeontologia Electronica 4 (1).
• Instrukcja wyróżniania i kartowania siedlisk leśnych. 2012. Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, Warszawa.
• Jaworski A. 2011. Hodowla lasu. T. III. Charakterystyka hodowlana drzew i krzewów leśnych. PWRiL, Warszawa.
• Koczara P. 2014. Wpływ wybranych właściwości gleby na bonitację drzewostanów dębowych w Nadleśnictwie Rudka. Praca inżynierska. Wydział Leśny, SGGW w Warszawie.
• Kondracki J. 2002. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Kuźniar K. 1935. Wpływ mechanicznego składu gleby, poziomu wody wgłębnej oraz zawartości próchnicy na wzrost drzewostanów sosnowych w Puszczy Sandomierskiej. Sylwan 53 (4): 141-175.
• Lasota J. 2013. Siedliskowo-florystyczna analiza środkowoeuropejskiego acydofilnego lasu dębowego (Calamagrostio arundinaceae-Quercetum petraeae [Hatm. 1934], Scam.et Pass. 1959). Zeszyty Naukowe UR im. Hugona Kołłątaja w Krakowie 393.
• Lasota J., Błońska E., Zwydak M. 2016. Relations between Site Characteristics and Spruce Stand Productivity. Baltic Forestry 22 (1): 81-89.
• Lasota J., Brożek S., Zwydak M. 2011a. Zastosowanie Siedliskowego Indeksu Glebowego (SIG) w projektowaniu składu gatunkowego odnawianych lasów. Roczniki Gleboznawcze 62 (4): 150-162.
• Lasota J., Brożek S., Zwydak M., Wanic T. 2011b. Różnorodność gleb żyznych buczyn i grądów. Roczniki Glebo-znawcze 62 (4): 93-108.
• Łabaz B., Kabała C., Bogacz A. 2016. Problemy diagnozy troficzności siedlisk leśnych na porolnych glebach aluwialnych. Sylwan 160 (8): 684-695.
• Operat glebowo-siedliskowy Nadleśnictwa Międzyrzec. 2011. BULiGL, Odział w Lublinie.
• Pietrzykowski M., Krzaklewski W., Likus J., Woś B. 2015. Assessment of English oak (Quercus robur L.) growth in varied soil-substrate conditions of reclaimed Piaseczno sulfur mine dump. Folia Forestalia Polonica A 57 (1): 28-32.
• Pietrzykowski M., Pająk M., Krzaklewski W. 2010. Próba zastosowania metod liczbowej wyceny gleb na podsta-wie Indeksu Trofizmu Gleb Leśnych (ITGL) oraz Siedliskowego Indeksu Glebowego (SIG) do opisu zmienności warunków siedliskowych na zrekultywowanych dla leśnictwa zwałowiskach KWB „Bełchatów”. Gospodarka Su-rowcami Mineralnymi 26 (3): 155-165.
• Plan urządzania lasu dla Nadleśnictwa Międzyrzec. 2013. BULiGL, Oddział w Lublinie.
• Pogrebniak P. 1961. Podstawy typologii leśnej. PWRiL. Warszawa.
• Puchalski T., Prusinkiewicz Z. 1990. Ekologiczne podstawy siedliskoznawstwa leśnego. PWRiL, Warszawa.
• Sewerniak P. 2009. Wpływ warunków glebowych na bonitację drzewostanów sosnowych w południowo-zachodniej Polsce. Praca doktorska. Wydział Leśny, SGGW w Warszawie.
• Sewerniak P. 2011. Wpływ uziarnienia gleby na bonitację drzewostanów sosnowych w południowo-zachodniej Polsce. Leś. Pr. Bad. 72 (4): 311-319.
• Sewerniak P. 2012a. Wpływ właściwości gleb piaszczystych na bonitację drzewostanów sosnowych w południowo-zachodniej Polsce. I. Odczyn zawartości CaCO3 i cechy związane z głębokością gleby. Sylwan 156 (6): 427-436.
• Sewerniak P. 2012b. Wpływ właściwości gleb piaszczystych na bonitację drzewostanów sosnowych w południowo-zachodniej Polsce. II. Wybrane właściwości chemiczne. Sylwan 156 (7): 518-525.
• Sewerniak P. 2013. Bonitacja drzewostanów sosnowych w południowo-zachodniej Polsce w odniesieniu do typów sie-dliskowych lasu i taksonów gleb. Sylwan 157 (7): 516-525.
• Sewerniak P. 2016. Wpływ rzeźby terenu na bonitację i cechy wzrostowe drzewostanów sosnowych na wydmach Kotliny Toruńskiej. Sylwan 160 (8): 647-655.
• Sewerniak P., Jankowski M., Dąbrowski M. 2017. Effect of topography and deforestation on regular variation of soils on inland dunes in the Toruń Basin (N Poland). Catena 149: 318-330.
• Sewerniak P., Piernik A. 2012. Ujęcie wpływu właściwości gleb piaszczystych na bonitację drzewostanów sosnowych w południowo-zachodniej Polsce w modelach regresji. Sylwan 156 (8): 563-571.
• Skovsgaard J. P., Vanclay J. K. 2008. Forest site productivity: a review of the evolution of dendrometric concepts for even-aged stands. Forestry 81 (1): 13-31.
• Skovsgaard J. P., Vanclay J. K. 2013. Forest site productivity: a review of spatial and temporal variability in natural site conditions. Forestry 86 (3): 305-315.
• Socha J. 1998. Zależność bonitacji drzewostanów świerkowych od wysokości położenia nad poziomem morza. Sylwan 142 (9): 25-32.
• Socha J. 2008. Effect of topography and geology on the site index of Picea abies in the West Carpathians, Poland. Scan. J. For. Res. 23: 203-213.
• Socha J., Ochał W., Grabczyński S., Maj M. 2015. Modele bonitacyjne dla gatunków lasotwórczych Polski opracowane na podstawie tablic zasobności. Sylwan 159 (8): 639-649.
• Socha J., Ochał W., Maj M., Grabczyński S., Lach J., Gruba P. 2014. Wpływ wzniesienia nad poziom morza i pod-łoża geologicznego na produkcyjność siedlisk Beskidu Żywieckiego dla buka. Sylwan 158 (11): 850-859.
• Szczurek H., Barzdajn W. 1997. Przywiązanie Quercus robur L. i Quercus petraea (Matt.) Liebl. do siedlisk leśnych określonych typów w Polsce. Sylwan 141 (4): 153-159.
• Szymkiewicz B. 1971. Tablice zasobności i przyrostu drzewostanów. PWRiL, Warszawa.
• Timbal J., Aussenac G. 1996. An overview of ecology and silviculture of indigenous oaks in France. Ann. Sci. For. 53: 649-661.
• Zasady hodowli lasu. 2012. CILP, Warszawa – Bedoń.
• Zielony R., Kliczkowska A. 2012. Regionalizacja przyrodniczo-leśna 2010. CILP, Warszawa – Bedoń.