Mycological and palynological studies of early medieval cultural layers from strongholds in Pszczew and Santok (western Poland)

• Autorzy: Mazurkiewicz-Zapalowicz K. , Okuniewska-Nowaczyk I.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Cultural layers from early medieval strongholds in Pszczew and Santok have been examined for the presence of pollen grains and spores as well as residues of fungi. The presence of the following remains has been recorded: fossil hyphopodia of Gaeumannomyces, teliospores of Puccinia, spores of Bipolaris, Thecaphora and Tilletia, teliospores of the genus Urocystis, Ustilago and Uromyces, ascocarps (perithecium) of the Ascomycota or the pycnidium of Sphaeropsidales. A greater diversity and abundance of fungi spores sensu lato was recorded in Santok, as compared to Pszczew. Both early medieval sites recorded a significant proportion of cereal pollen, including Secale cereale. It remains an undisputed fact that the grains and other plants collected in both strongholds were strongly infected with fungi. The analysis of the cultural layers for the presence of fungi remains provides significant data on the presence of certain species of plants and their growth conditions in natural environments and in agriculture.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Mycologica
• Rocznik: 2015
• Tom: 50
• Numer: 1
• Opis fizyczny: Article: 1059 [10 p.], fig.,ref.

Twórcy

autor

Mazurkiewicz-Zapalowicz K.

• Department of Hydrobiology, Ichthyology and Biotechnology of Reproduction, West Pomeranian University of Technology in Szczecin, Kazimierza Krolewicza 4, 71-550 Szczecin, Poland

autor

Okuniewska-Nowaczyk I.

• Institute of Archaeology and Ethnology, Polish Academy of Sciences, Rubiez 46, 61-612 Poznan, Poland

Bibliografia

• 1. Makohonienko M. Subfosylne znaleziska Chlorophyta, Cyanobacteria i Nematoda w osadach limnicznych środkowej Wielkopolski jako wskaźnik pradziejowych i wczesnośredniowiecznych oddziaływań antropogenicznych na ekosystemy jeziorne. In: Choiński A, editor. Wpływ antropopresji na jeziora. Poznań: Homini; 1997.
• 2. Makohonienko M. Przyrodnicza historia Gniezna. Poznań: Homini; 2000. (Prace Zakładu Biogeografii i Paleoekologii; vol 1).
• 3. Okuniewska-Nowaczyk I. Analiza pyłkowa osadów z Ostrowa Tumskiego w Poznaniu – doniesienie wstępne. In: Wasylikowa K, Lityńska-Zając M, editors. Roślinne ślady człowieka. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera Polskiej Akademii Nauk; 2005. p. 165–172. (Botanical Guidebooks; vol 28).
• 4. Taylor TN, Krings M, Taylor EL. Fossil fungi. Amsterdam: Elsevier; 2015.
• 5. van Geel B. Palynology of a section from raised peat bog “Wietmarscher Moor”, with special reference to fungal remains. Acta Bot Neerl. 1972;21:261–284. http://dx.doi.org/10.1111/j.1438-8677.1972.tb00779.x
• 6. van Geel B. A palaeoecological study of Holocene peat bog sections in Germany and the Netherlands, based on the analysis of pollen, spores and macro- and microscopic remains of fungi, algae, cormophytes and animals. Rev Palaeobot Palynol. 1978;25:1–120. http://dx.doi.org/10.1016/0034-6667(78)90040-4
• 7. van Geel B. Application of fungal and algal remains and other microfossils in palinological analyses. In: Berglund BE, editor. Handbook of Holocene palaeoecology and palaeohydrology. New York, NY: John Wiley & Sons, Chichester; 1986. p. 497–505.
• 8. van Geel B, Gelorini V, Lyaruu A, Aptroot A, Rucina S, Marchant R, et al. Diversity and ecology of tropical African fungal spores from a 25 000-year palaeoenvironmental record in southeastern Kenya. Rev Palaeobot Palynol. 2011;164:174–190. http://dx.doi.org/10.1016/j.revpalbo.2011.01.002
• 9. Pals JP, van Geel B, Delfos A. Palaeoecological studies in the Klokkeweel bog near Hoogkarspel (Prov. of Noord-Holland). Rev Palaeobot Palynol. 1980;30:371–418. http://dx.doi.org/10.1016/0034-6667(80)90020-2
• 10. Latałowa M, Pędziszewska A, Maciejewska E, Święta-Musznicka J. Tilia forest dynamics, Kretzschmaria deusta attack, and mire hydrology as palaeoecological proxies for mid-Holocene climate reconstruction in the Kashubian Lake District (N Poland). Holocene. 2013;23(5):667–677. http://dx.doi.org/10.1177/0959683612467484
• 11. Krygowski B. Geografia fizyczna Niziny Wielkopolskiej, cz. I. Geomorfologia. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Komitet Fizjograficzny; 1961.
• 12. Dymaczewska U, Dymaczewski A. Wczesnośredniowieczny Santok. Slavia Antiqua. 1967;14:185–214.
• 13. Faegri K, Iversen J. Podręcznik analizy pyłkowej. Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne; 1978.
• 14. Majewski T. Podstawczaki (Basidiomycetes), rdzawnikowe (Uredinales) I. Warszawa: PWN; 1977. (Flora Polska. Rośliny Zarodnikowe Polski i Ziem Ościennych; vol 9).
• 15. Majewski T. Podstawczaki (Basidiomycetes), rdzawnikowe (Uredinales) II. Warszawa: PWN; 1979. (Flora Polska. Rośliny Zarodnikowe Polski i Ziem Ościennych; vol 11).
• 16. Vánky K. Illustrated genera of smut fungi. 2nd ed. St. Paul, MN: APS Press; 2002.
• 17. Kochman J, Majewski T. Podstawczaki (Basidiomycetes), głowniowe (Ustilaginales). Warszawa: PWN; 1973. (Flora Polska. Rośliny Zarodnikowe Polski i Ziem Ościennych; vol 5).
• 18. Walker J. Gaeumannomyces, Linocarpon, Ophiobolus and several other genera of scolecospored Ascomycetes and Phialophora conidial states, with a note on hyphopodia. Mycotaxon. 1980;11(1):1–129.
• 19. Nalepka D, Walanus A. Data processing in pollen analysis. Acta Palaeobot. 2003; 43(1):125–134.
• 20. Rekonstrukcja paleośrodowiska w rejonie wczesnośredniowiecznego grodziska w Pszczewie na podstawie analizy palinologicznej [Internet]. 2012 [cited 2015 Aug 02]; Available from: http://www.iaepan.edu.pl/a/index.php?option=com_content&view=article&id=828:badania-multidyscyplinarne&catid=163&Itemid=2343&lang=en
• 21. Savile DBO. Fungi as aids in higher plant classification. Bot Rev. 1979;45(4):377–503. http://dx.doi.org/10.1007/BF02860873
• 22. Heath MC. Signalling between pathogenic rust fungi and resistant or susceptible host plants. Ann Bot. 1997;80(6):713–720. http://dx.doi.org/10.1006/anbo.1997.0507
• 23. van Geel B, Aptroot A. Fossil ascomycetes in Quaternary deposits. Nova Hedwigia. 2006;82(3–4):313–329. http://dx.doi.org/10.1127/0029-5035/2006/0082-0313
• 24. Brombacher C, Hecker D. Agriculture, food and environment during Merovingian times: plant remains from three early medieval sites in northwestern Switzerland. Veg Hist Archaeobot. 2015;24:331–342. http://dx.doi.org/10.1007/s00334-014-0460-4
• 25. Lityńska-Zając M. Chwasty w uprawach roślinnych w pradziejach i wczesnym średniowieczu. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii; 2005.
• 26. Lityńska-Zając M, Wasylikowa K. Przewodnik do badań archeobotanicznych. Poznań: Sorus; 2005.
• 27. Korbas M, Pruszyński S. Integrowana ochrona pszenicy. Poznań: IOR – PIB; 2008.
• 28. Horoszkiewicz-Janki J, Korbas M, Mrówczyński M. Metodyka integrowanej ochrony pszenicy ozimej i jarej dla producentów. Poznań: IOR – PIB; 2013.
• 29. Weber Z. Wpływ przedplonu i chemicznego zaprawiania ziarna na występowanie zgorzeli podstawy źdźbła pszenicy ozimej (Gaeumannomyces graminis var. tritici). Acta Agrobot. 2002;55(1):359–365. http://dx.doi.org/10.5586/aa.2002.034
• 30. Tyburski J, Kurowski T, Adamiak E. Root and foot rot diseases of winter wheat grown in conventional and organic systems. J Agric Chem Environ. 2014;3:1–8. http://dx.doi.org/10.4236/jacen.2014.33B001
• 31. Kubiak K, Weber Z. Virulence frequency of Tilletia caries and the occurrence of common bunt on 20 winter wheat cultivars. Phytopathol Pol. 2008;47:11–19.
• 32. Kubiak K. Stopień porażenia kłosów pszenicy ozimej przez Tilletia caries (DC.) Tul. i Tilletia laevis Kühn oraz skuteczność zwalczania tych patogenów. Post Ochr Roślin. 2008;48(1):208–211.
• 33. Piątek M, Ruszkiewicz-Michalska M, Mułenko W. Catalogue of Polish smut fungi, with notes on four species of Anthracoidea. Pol Bot J. 2005;50(1):19–37.
• 34. Vánky K, Lutz M. Revision of some Thecaphora species (Ustilaginomycotina) on Caryophyllaceae. Mycol Res. 2007;111:1207–1219. http://dx.doi.org/10.1016/j.mycres.2007.06.007
• 35. Rola H, Domaradzki K, Kaczmarek S, Kapeluszny J. Znaczenie progów szkodliwości w integrowanych metodach regulacji zachwaszczenia w zbożach. Post Ochr Roślin. 2013;53(1):96–104.
• 36. Wiewióra B. Bipolaris sorokiniana (Sacc.) Shoem. – identyfikacja, biologia oraz znaczenie w uprawie zbóż. Biul IHAR. 2006;242:131–139.
• 37. Alcorn JL. The taxonomy of “Helminthosporium” species. Annu Rev Phytopathol. 1988;26:37–56. http://dx.doi.org/10.1146/annurev.py.26.090188.000345

Identyfikatory

DOI

10.5586/am.1059