PL
Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 2005–2006 na glebie bardzo lekkiej w Kruszynie Krajeńskim koło Bydgoszczy. Badano wpływ deszczowania i czterech poziomów nawożenia azotowego na zdrowotność prosa odmiany ‘Gierczyckie’. Doświadczenie założono jako dwuczynnikowe w układzie splitplot. Czynnikiem pierwszego rzędu było deszczowanie zastosowane w dwóch wariantach: bez nawadniania (kontrola) i deszczowanie na podstawie wskazań tensjometrów (-0,03 MPa). Czynnikiem drugiego rzędu była dawka nawożenia azotowego: 0, 40, 80 i 120 kg N•ha-1. Badania obejmowały ocenę stopnia porażenia korzeni przez kompleks patogenów, podstawy źdźbła przez Fusarium spp., Oculimacula spp. i Rhizoctonia spp. Na liściach obserwowano nasilenie mączniaka prawdziwego, czerwonej plamistości i innych plamistości. Deszczowanie spowodowało istotny wzrost nasilenia fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbła oraz spadek ostrej plamistości oczkowej. Zdrowotność niedeszczowanego prosa zależała w dużym stopniu od opadów atmosferycznych. Niższe nasilenie fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbła zanotowano w roku z mniejszą ilością opadów w okresie wegetacji prosa, a ostrej plamistości oczkowej w roku z większą ilością opadów. Wraz ze zwiększaniem dawki nawożenia azotowego następował istotny wzrost porażenia korzeni prosa, a w warunkach deszczowania także podstawy źdźbła przez Fusarium spp. Plamistości na liściach występowały w największym nasileniu przy braku nawożenia azotowego, a najmniejszym przy dawce 40 kg N•ha-1. Choroby obserwowane na prosie nie wywarły wyraźnego wpływu na plon ziarna prosa. Jedynie plamistości, gdy występowały na liściach w większym nasileniu przyczyniały się do spadku plonu.
EN
The influence of sprinkler irrigation and four nitrogen fertilization doses on the height of true millet cv. ‘Gierczyckie’ was determined in a field experiment carried out in the years 2005–2006 on a very light soil at Kruszyn Krajeński near Bydgoszcz. The experiments were run as a two-factorial trial in a split-plot system with three replications. The first row factor – irrigation, was used in the two following treatments: without irrigation (control), sprinkler irrigation according to tensiometer indications (-0,03 MPa). The second row factor – differentiated nitrogen fertilization, was used in the four following variants (doses): 0, 40, 80 and 120 kg N·ha-1. Investigations included estimation of infestation degree: roots with complex of pathogens, stem base with Fusarium spp., Oculimacula spp. and Rhizoctonia spp. On leaves was observed the occurrence of: powdery mildew, Phyllosticta leaf blight, and other necrotic spots. Irrigation caused the significant increase of Fusarium foot rot as well as the decrease of sharp eyespot. Health status of non-irrigated true millet was dependent mostly on rainfall. Lower intensity of Fusarium foot rot was noted in the year characterized by lower rainfall amounts during the vegetation period of true millet, but in case of sharp eyespot – in the year with higher rainfall. The higher nitrogen dose, the significant increase of infestation of true millet roots was occurred. Increased nitrogen fertilization under irrigation caused the significant increase of infestation of stem base with Fusarium spp. The highest intensity of necrotic spots on leaves was observed on plants without nitrogen fertilization, and the lowest one – on plots fertilized with dose 40 kg N·ha-1. Diseases, which were observed on true millet, did not influence distinctly on grain yield. Only necrotic plots, in case of higher intensity on leaves, caused yield decreases.