Flora wrocławskich składowisk odpadów jako wskaźnik zróżnicowania warunków siedliskowych

• Autorzy: Podlaska M. , Suchecki M.

Warianty tytułu

EN

Flora of the waste dumps in Wrocław as a diversity indicator of habitat conditions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na trzech wrocławskich składowiskach odpadów przeanalizowano florę pod kątem jej wymagań siedliskowych. Na poszczególnych obiektach są zróżnicowane. Większość przebadanych gatun¬ków to eurybionty w stosunku do warunków siedliskowych. Tak znaczny ich udział świadczy o wy¬raźnej niejednorodności i mozaikowatości siedlisk na składowiskach. Na składowiskach dominują gatunki wymagające pełnego lub umiarkowanego światła. Wy-magania w stosunku do parametrów glebowych są bardziej zróżnicowane. Na podstawie analizy flory ustalono, że dominującym typem siedlisk są siedliska świeże, a liczna grupa gatunków eury- hydrycznych wskazuje na obecność siedlisk zarówno suchych, jak i wilgotnych czy mokrych. Znaczny udział gatunków o określonych wymaganiach troficznych wskazuje, że odnaleźć tu moż¬na zarówno siedliska żyzne, jak i umiarkowanie ubogie. Znaczna liczba eurybiontów o skrajnie zróżnicowanych wymaganiach świadczy jednak o dużej mozaikowatości pokrywających składo¬wiska utworów antropogenicznych. Dominującą grupą odnośnie do odczynu gleby są gatunki gleb obojętnych, jednak liczne są też eurybionty. Na składowiskach nie stwierdzono natomiast obec¬ności metalofitów, nieliczne gatunki tolerują podwyższoną zawartość metali ciężkich w podłożu. Również nieliczne są gatunki tolerujące podwyższone stężenie NaCl w glebie, a tylko 1 gatunek wymaga podwyższonego stężenia soli.

EN

The flora on three waste dumps in Wrocław was analyzed in relation to its habitat requirements. The ecological demonds of the species occurring on the particular objects are differentiated. Most of analyzed species are eurybionts relating to habitat conditions, what shows visible heterogenity of habitats on landfills. Species that need full or moderate light dominate. Requirements of soil parameters are more varied. According to flora analysis it was established that fresh habitats dominate and a numerous group of eurybiontic species relating to soil moisture conditions indicates presence of habitats both dry and moist or wet. A significant share of species with specific trophy requirements indicates that rich habitats as well as moderately poor can be found. The dominant group in relation to soil pH are neutral soil species, but there is also a number of eurybionts present. However there was no metalophytes presence, but few species tolerate increased content of heavy metals in the soil. Also, very few species are tolerant to high concentrations of NaCl in the soil, and only one species requires high salt concentration.

Słowa kluczowe

PL

Wroclaw; skladowiska odpadow komunalnych; flora; gatunki roslin; wymagania siedliskowe; warunki siedliskowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Rolnictwo
• Rocznik: 2013
• Tom: 106
• Opis fizyczny: s.69-86,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Podlaska M.

• Katedra Botaniki i Ekologii Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław

autor

Suchecki M.

• Katedra Botaniki i Ekologii Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław

Bibliografia

• Bac S., Rojek M., 1999. Meteorologia i klimatologia w inżynierii środowiska. Wyd. AR we Wro-cławiu, Wrocław.
• Bornstein R.D., 1968. Observation of the urban heat island effect in New York City [w:] Fortuniak K., 2003. Miejska wyspa ciepła. Podstawy energetyczne, studia eksperymentalne, modele nu-meryczne i statystyczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 14-17.
• Cabała S., Jarząbek Z., 1999a. Szata roślinna zwałowisk poprzemysłowych Chorzowa. Część I: Analiza flory. Archiwum Ochrony Środowiska. Z. 1. Uniwersytet Śląski. Katowice: 133-153.
• Cabała S., Jarząbek Z., 1999b. Szata roślinna zwałowisk poprzemysłowych Chorzowa. Część II: Roślinność zielna. Archiwum Ochrony Środowiska. Z. 2. Uniwersytet Śląski. Katowice: 131148.
• Czerwiński J., 2000. Encyklopedia Wrocławia. Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław.
• Elmendorf F. (opracowane przez: Preisinger H., Bertram H.), 2010. Die Flora auf den Trümmern Hamburgs. Auszug aus den Tagebüchern Franz Elmendorfs vom August / September 1945. Berichte des Botanischen Vereins zu Hamburg, Heft, 25: 35-54.
• Hewelke P., Żakowicz S., 2004. Wytyczne technologii nawadniania roślin na składowiskach odpa-dów komunalnych. SGGW, Warszawa.
• Huber-Humer R., Klug-Pümpel B., 2004. The vegetation on different top covers of an abandoned solid waste landfill. Die Bodenkultur, 55 (4): 155-163.
• Hupka J., Rzechuła J., 2004. Gruz budowlany na składowiskach odpadów komunalnych. Recykling, 3 (39): 12.
• Hydrobudowa Polska S.A. i CTL Maczki-Bór Sp. z o.o., 2005. Projekt architektoniczno-budowlany. Projekt budowlany zamienny rekultywacji stałych odpadów komunalnych Wrocław-Maśli- ce. Maszynopis, Wrocław: 12-30.
• Karczewska A., 2008. Ochrona gleb i rekultywacja terenów zdegradowanych. Wydawnictwo Uni-wersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław.
• Kitczak T., Gos A., Czyż H., Trzaskoś M., 1999. Roślinność hałd popioło-żużli. Zesz. Nauk. AR Szczecin, 75: 179-186.
• Klimko M., Czarna A., Bałuka B., 2004. Flora naczyniowa siedlisk poprzemysłowych miasta Wał-brzycha. Acta Botanica Silesiaca, 1: 7-22.
• Kondracki J., 2009. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Koszelnik-Leszek A., Podlaska M., Tomaszewska K., 2013. Diversity of Vascular Flora of Waste Dumps and Dumping Grounds in Lower Silesia. Archives of Environmental Protection, vol. 39, no. 1: 81-105.
• Majtkowski W., Głażewski M., Schmidt J., 1999. Roślinność trawiasta składowiska fosfogipsów w Wiślince koło Gdańska. Zesz. Nauk. AR Szczecin, 75: 207-210.
• Meller E., Kutyna I., Niedźwiecki E., Meller J., 1999. Zbiorowiska roślinne oraz skład chemiczny wybranych gatunków roślin na składowisku popiołów elektrowni „Dolna Odra". Zesz. Nauk. AR Szczecin, 78: 179-188.
• Mirek Z., Zając A., Zając M., Piękoś-Mirkowa H., 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. PAN, Kraków.
• Piotrowski M., Szyszkowski P., Wolski K., 2006. Ocena składu gatunkowego pokrywy rekulty-wacyjnej składowiska odpadów komunalnych Żerniki we Wrocławiu. Zesz. Nauk. UP Wroc., 545: 205-209.
• Podbielkowski Z., 1995. Wędrówki roślin. WSiP, Warszawa.
• Proxima S.A., PIG., 2009. Baza danych geologiczno-inżynierskich wraz z opracowaniem atlasu geologiczno-inżynierskiego aglomeracji wrocławskiej. Maszynopis, Wrocław.
• Rostański A., Stawowczyk E., 2006. Wpływ zabiegów rekultywacyjnych na skład flory sponta-nicznej zwałowisk po górnictwie węgla kamiennego. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Nr kol. 1732: 105-119.
• Rothmaler W., 2000. Exkursionsflora von Deutschland. Gefäßpflanzen: Atlasband. Band 3, Spek-trum Akademischer Verlag, Heidelberg, Berlin.
• Rothmaler W., 2002. Exkursionsflora von Deutschland. Gefäßpflanzen: Kritischer Band. Band 4, Spektrum Akademischer Verlag, Heidelberg, Berlin.
• Rutkowski L., 2006. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. PWN, Warszawa.
• Suchecki M., 2011. Dobór odpowiednich gatunków roślin do zagospodarowania rekreacyjnego składowiska odpadów komunalnych Wrocław-Maślice. Praca inżynierska, maszynopis, UP Wrocław.
• Suchecki M., 2012. Różnorodność florystyczna składowisk odpadów we Wrocławiu. Praca magi-sterska, maszynopis, UP Wrocław.
• Sudnik-Wójcikowska B., 2011. Rośliny synantropijne. Flora Polski. MULTICI Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
• Sunborg A., 1950. Local climatological studies of the temperature condition in an urban area [w:] Fortuniak K., 2003. Miejska wyspa ciepła. Podstawy energetyczne, studia eksperymentalne, modele numeryczne i statystyczne. Wyd. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź: 1417.
• Szafer W., Zarzycki K., 1977. Szata roślinna Polski tom II. PWN, Warszawa.
• Wilkowski J., 2004. Rośliny przeciw truciznom. Czasopismo EkoŚwiat, Nr 7-8: 132-133.
• Woś A., 1999. Klimat Polski. PWN, Warszawa.
• Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U., 2002. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski. Polish Academy of Sciences, Kraków.