PL
Celem badań było określenie wpływu nawożenia organicznego i ściółkowania na wzrost jednorocznych siewek sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) i biologiczne właściwości gleb w szkółce leśnej w warunkach mikrozraszania. Badania przeprowadzono w latach 2005–2006 w szkółce leśnej Białe Błota (Nadleśnictwo Bydgoszcz) na glebie rdzawej właściwej. Przeprowadzono dwa doświadczenia: pierwsze - w roku 2005, a drugie –- w 2006. Oba doświadczenia założono w dwuczynnikowym układzie zależnym split-plot, w czterech powtórzeniach. Pierwszym czynnikiem było nawożenie zastosowane w dwóch wariantach: N1 - higienizowane osady ściekowe (⅔) + kora (⅓), N2 – higienizowane osady ściekowe (⅔) + trociny (⅓). Drugim czynnikiem było ściółkowanie stosowane również w dwóch wariantach: S - ściółkowanie próchnicą nadkładową z boru świeżego, C – bez ściółkowania (kontrola). Powierzchnia pojedynczego poletka wynosiła 2 m2. Łączna liczba poletek w każdym doświadczeniu wynosiła 16 (2 badane czynniki x 2 warianty w każdym z czynników x 4 replikacje). Nawóz organiczny wyprodukowano na bazie higienizowanych osadów ściekowych (⅔) i kory sosnowej (⅓) bądź trocin (⅓). Zastosowano go w dawce 100 t . ha-1 wiosną i wymiesza-no z wierzchnią warstwą gleby do głębokości 10 cm przed wysiewem nasion sosny. Ściółkowanie przy użyciu próchnicy nadkładowej pozyskanej z siedliska w typie boru świeżego przeprowadzono po wschodach sosny. Zastosowano dawkę 100 m3 . ha-1. Nawadnianie przeprowadzano na całej powierzchni doświadczalnej, wykorzystując mikrozraszacze “Nelson”. Terminy nawodnień i dawki polewowe ustalano zgodnie z zaleceniami opracowanymi dla szkółek leśnych na powierzchniach otwartych. Zastosowanie nawożenia organicznego osadami ściekowymi z dodatkiem kory, w porównaniu do nawozu z dodatkiem trocin, zwiększało istotnie wysokość siewek sosny. Siewki sosny uprawiane w warunkach ściółkowania próchnicą nadkładową z boru świeżego były istotnie wyższe od rosnących w warunkach kontrolnych – bez ściółkowania. Odnotowane u siewek sosny ektomikoryzy tworzone były głównie przez Thelephora terrestris. Mikoryzy T. terrestris dominowały na korzeniach sosny niezależnie od wariantu doświadczenia. Czynnikiem kształtującym ogólną liczebność roztoczy, w tym liczebność mechowców, oraz ich różnorodność gatunkową było ściółkowanie; nie stwierdzono natomiast wpływu nawożenia organicznego z udziałem różnych komponentów na wartość tych wskaźników.
EN
The purpose of the study was to determine the influence of organic fertilization and mulching on the growth of one-year old Scots pine seedlings (Pinus sylvestris L.) and biological properties of soils in forest nursery under conditions of micro-sprinkler irrigation. The experiments were carried out in forest nursery Białe Błota (Forest Inspectorate Bydgoszcz) the rusty soil. Two experiments were conducted: the first one – in 2005, and the second one – in 2006. Both these trials were established as two factorial experiments in split-plot system, in four replications. The first factor was fertilization applied in the two variants: N1 – treated sewage sludge (⅔) + bark (⅓) and N2 – treated sewage sludge (⅔) + sawdust (⅓). The second factor was mulching with fresh cap-humus from the fresh coniferous forest, used in the two variants: S – mulching with litter and C – without mulching (control). The single plot area was m2. Total number of plots in the experiment was 16 (2 investigated factors x 2 variants for a factor x 4 replications). Organic fertilizer was produced on the base of treated sewage sludge (⅔) and Scots pine bark (⅓) or sawdust (⅓). This fertilizer was applied with the dose of 100 t . ha-1 in spring and mixed with the topsoil (10 cm deep) before Scot pine seed time. Mulching with litter obtained from fresh coniferous forest was done – after emergence of Scots pine seedlings – with the dose of 100 m3 . ha-1. Irrigation was done with the use of micro-sprinklers “Nelson”. Terms of irrigation and water rates were established according to directives for irrigation in forest nurseries on bare areas. The use of organic fertilization with sewage sludge with the bark additive, increased significantly the height of seedlings, as compared to those which were fertilized with sewage sludge with the sawdust additive. Seedlings cultivated under conditions of mulching with the cap-humus from the fresh coniferous forest were significantly higher than those grown under control conditions (without this mulching). Ectomycorrhizas – noted on Scots pine seedlings – were created mainly by Thelephora terrestris. Mycorrhizas of T. terrestris were predominant on Scots pine roots independently from the experimental variant (treatment). Mulching was the factor which influenced on the total number of mites, including the number of oribatid mites and their species diversity. Influence of organic fertilization with different additives on these indices was not detected.