The distribution of psychrophilic and mesophilic bacteria in lobelia lakes Nawionek and Piecki located in the Zaborski Landscape Park

• Autorzy: Okoniewska A. , Donderski W. , Malecka-Adamowicz M. , Kubera L.

Warianty tytułu

PL

Występowanie bakterii psychrofilnych i mezofilnych w wodzie jezior lobeliowych (Jezioro Nawionek i Jezioro Piecki) w Zaborskim Parku Narodowym

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The research was carried out in Lake Piecki and Lake Nawionek, two lobelia lakes located within the Zaborski Landscape Park. Water samples were collected from the surface and bottom water layers in spring, summer and autumn 2009. The analysis reveals that the total number of planktonic bacteria (TNB) in Lake Nawionek ranged between 8.83 and 36.22·10⁵ cells/cm³ and between 15.77 and 44.93·10⁵ cells/cm³ in Lake Piecki. The highest counts of bacteria were noted in spring. In a majority of tests heterotrophic psychrophilic bacteria (CFU 22℃) were more abundant in the surface water layer while heterotrophic mesophilic bacteria were always more abundant in the bottom water layer. Rods were prevailing morphological forms in both lakes, followed by pleomorphic forms, whereas cocci and bacilli constituted the least abundant microbial groups. Furthermore, ammonifying and nitrifying bacteria were the most common physiological forms in both lakes. Higher physiological activities of bacterial strains were observed in Lake Piecki with the exception of pectinolytic and ureolytic bacteria, which were more active in Lake Nawionek.

PL

Badaniami objęto dwa jeziora lobeliowe – Nawionek i Piecki, położone w Zaborskim Parku Krajobrazowym. Próbki wody z warstwy powierzchniowej i naddennej pobierano w cyklu sezonowym: wiosną, latem i jesienią 2009 r. Przeprowadzone badania mikrobiologiczne wykazały, iż ogólna liczba bakterii planktonowych (TNB) w jeziorze Nawionek wynosiła od 8,83 do 36,22·10⁵ komórek/cm³, a w jeziorze Piecki od 15,77 do 44,93·10⁵ komórek/cm³. Najliczniej bakterie w obu zbiornikach występowały wiosną. Heterotroficzne bakterie psychrofilne (CFU 22℃) w większości badanych stanowisk liczniej występowały w wodzie powierzchniowej niż naddennej. Z kolei heterotroficzne bakterie mezofilne (CFU 37℃) zawsze występowały liczniej w wodzie naddennej niż w powierzchniowej. Struktura morfologiczna bakterii heterotroficznych charakteryzowała się w obu badanych zbiornikach znaczną przewagą pałeczek. Drugą pod względem liczebności grupę stanowiły formy pleomorficzne, natomiast odsetek ziarniaków i laseczek był niewielki i podobny w obu jeziorach. Wśród badanych grup fizjologicznych w obu jeziorach najwięcej odnotowano bakterii amonifikacyjnych oraz nitryfikacyjnych. W jeziorze Piecki odnotowano większą niż w jeziorze Nawionek aktywność fizjologiczną wśród badanych szczepów bakteryjnych, poza bakteriami pektynolitycznymi i ureolitycznymi, które były aktywniejsze w jeziorze Nawionek.

Słowa kluczowe

EN

distribution; psychrophilic bacteria; mesophilic bacteria; lobelian lake; Lake Nawionek; Lake Piecki; Zaborski Landscape Park; planktonic bacteria

• Wydawca: -
• Czasopismo: Polish Journal of Natural Sciences
• Rocznik: 2011
• Tom: 26
• Numer: 3
• Opis fizyczny: p.217-233,fig.,ref.

Twórcy

autor

Okoniewska A.

• Department of Microbiology, University of Kazimierz Wielki, Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz, Poland

autor

Donderski W.

autor

Malecka-Adamowicz M.

autor

Kubera L.

Bibliografia

• BARAŃCZUK J., MARKOWSKI M., MAŚLANKA W. 2010. Jezioro Nawionek. [In:] Badania Limnologiczne nr 6. Atlas jezior Zaborskiego Parku Krajobrazowego. Ed. J. Barańczuk, D. Borowiak. Pomorski Zespół Parków Krajobrazowych, Oddział Zespołu w Charzykowach, Zaborski Park Krajobrazowy; Katedra Limnologii Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 160–165.
• BILLEN G., SERVAIS P., BECQUEVORT S. 1990. Dynamics of bacterioplankton in oligotrophic and eutrophic aquatic environments. Hydrobiology, 207: 37–42.
• BOIŃSKI M. 1985. Szata roślinna Borów Tucholskich. PWN, Warszawa.
• BOROWIAK D., NOWIŃSKI K., BARAŃCZUK J. 2009a. Plan batymetryczny jeziora Nawionek, Karta morfometryczna jeziora. Załącznik 13. Instytut Geografii UG (materiały niepublikowane udostępnione przez Zaborski Park Krajobrazowy).
• BOROWIAK D. NOWIŃSKI K., BARAŃCZUK J. 2009b. Plan batymetryczny jeziora Piecki, Karta morfometryczna jeziora. Załącznik 14. Instytut Geografii UG (materiały niepublikowane udostępnione przez Zaborski Park Krajobrazowy).
• CHMARA R. 2003. Specyfika limnologiczna jezior. [In:] Materiały do monografii przyrodniczej regionu gdańskiego. Marpress, Gdańsk, 9.
• CHMARA R. 2007. Nowo odkryte jeziora lobeliowe w Polsce. [In:] Badania fizjograficzne nad Polską Zachodnią. Seria B – Botanika. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań, 56: 173–180.
• CHRÓST R.J., SIUDA W. 2006. Microbial production, utilization, and enzymatic degradation of organic matter in the upper trophogenic layer in the pelagial zone of lakes along a eutrophication gradient. Limnol. Oceanogr., 51: 749–762.
• DANIELAK K. 1998. Bakteriologia 21 jezior Borów Tucholskich. [In:] Park Narodowy Bory Tucholskie. Ed. J. Banaszak, K. Tobolski. Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, Bydgoszcz, 212–222.
• DONDERSKI W. 1983. Tlenowe bakterie heterotroficzne jezior o różnej trofii. UMK, Toruń.
• DONDERSKI W., STRZELCZYK E. 1992. The ecology and physiology of aerobic heterotrophic bacteria in lakes of different trophicity. [In:] Selected Ecological Processes of the Biological System in Northern Poland. Ed. Bohr R., A. Nienartowicz, J. Wilkoń-Michalska, UMK, Toruń.
• FERRER E.B., STAPERT E.M., SOKOLSKI W.T. 1963. A medium for improved recovery of bacteria from water. Can. J. Microbiol., 9: 420–422.
• FJERDINGSTAD F., KEMP K., FJERDINGSTAD E. 1975. Trace element analyses and bacterial investigations in Danish lobelian lakes. Archiv Hydrobiol., 76(2): 132–152.
• JÜRGENS K., PERNTHALER J., SCHALLA S., AMANN R. 1999. Morphological and composition changes in a planktonic bacterial community in response to enhanced protozoan grazing. Appl. Environ. Microbiol., 65: 1241–1250.
• KALWASIŃSKA A., DONDERSKI W. 2003. Planktonic bacteria in Lake Chełmżyńskie. [In:] Limnological Papers. UMK, Toruń, 25–39.
• KRASKA M. 2004. Jeziora lobeliowe, [In:] Wody słodkie i torfowiska. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Ed. J. Herbich. Ministerstwo Środowiska, Warszawa, 2: 29–36.
• KRASKA M., PIOTROWICZ R., KLIMASZYK P. 1998. Cechy fizyczno-chemiczne wód jezior lobeliowych wraz z charakterystyką roślinności makrofitowej, [In:] Park Narodowy Bory Tucholskie. Ed. J. Banaszak, K. Tobolski. Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, Bydgoszcz, 197–211.
• KRASKA M., PIOTROWICZ R., KLIMASZYK P. 1996. Jeziora lobeliowe w Polsce. [In:] Chrońmy Przyrodę Ojczystą. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków, 3: 5–25.
• LALKE-PORCZYK E. 1999. Występowanie, rozwój i aktywność metaboliczna bakterii epifitycznych makrofitów, Praca doktorska, UMK, Toruń.
• LEWICKA K. 2000. Jeziora Lobeliowe jako systemy o unikatowym charakterze, [In:] Materiały do poznania rejonu Słupskiego z sesji naukowej 15–16.09.2000. Towarzystwo Ekologiczno-Kulturalne, Bobolice, 3.
• MAŁECKA M., DONDERSKI W. 2006. Heterotrophic bacteria inhabiting the river Brda within the town of Bydgoszcz. [In:] Baltic Coastal Zone, 10: 31–46.
• MAŁECKA-ADAMOWICZ, WILK I., DONDERSKI W. 2006. The bacteria of the nitrogen cycle in the River Brda within the town of Bydgoszcz. [In:] Limnological Papers, 1: 105–116.
• MARCHLIK W.D., LEw S., OLEJNIK G., ŚWIĄTECKI A. 2003. Microbiological profile of forest lakes in the Tuchola Forest National Park, [In:] Limnological Papers. UMK, Toruń, 11–18.
• MILECKA K., BOGACZEWICZ-ADAMCZAK B., 2006. Zmiany żyzności trofii miękkowodnych jezior Borów Tucholskich. [In:] Przegląd Geologiczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa, 54(1): 81–86.
• MUDRYK Z. 1994. Bakterie heterotroficzne w procesach transformacji materii organicznej w jeziorach estuariowych. WSP Press, Słupsk.
• MUDRYK Z. 2003. Mikroflora bakteryjna. [In:] Jezioro Gradno. 35-lecie Słowińskiego Parku Narodowego. Ed. Z. Mudryk. Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Pedagogicznej, Słupsk, 65–85.
• PACEWICZ K., NOWIŃSKI K. 2007. Directions of Limnological Succession of Lobelia Lakes in the Tuchola Forest. [In:] Limnological Review, 7(2): 79–85.
• PALUCH J. 1973. Mikrobiologia wód. PWN, Warszawa.
• Park Narodowy Bory Tucholskie u progu nowej dekady. 2006. Eds. J. Banaszak, K. Tobolski, Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz.
• RHEINHEIMER G. 1987. Mikrobiologia wód. PWRiL, Warszawa.
• RODINA A. 1968. Mikrobiologiczne metody badania wód. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
• SZMAL Z. 1959. Badania hydrochemiczne jezior lobeliowych Pomorza Zachodniego. [In:] Prace Komisji Biologicznej PTPN. PWN, Poznań, 29(4): 107.
• SZMEJA J., BOCIĄG K., BANAŚ K. 1998. Specyfika jezior lobeliowych w krajobrazie sandrowym Borów Tucholskich, [In:] Park Narodowy Bory Tucholskie. Ed. J. Banaszak, K. Tobolski. Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz, 171–191.
• SZMEJA J. 1998a. Geneza, specyfika i zagrożenia jezior pomorskich, [In:] Szata roślinna Pomorza. Przewodnik Sesji Terenowych 51. Zjazdu PTB 15–19.09.1998. Ed. J. Herbich, M. Herbichowa. UG, Gdańsk, 231–244.
• SZMEJA J. 1998b. Charakterystyka jezior lobeliowych, [In:] Szata roślinna Pomorza. Przewodnik Sesji Terenowych 51. Zjazdu PTB 15–19.09.1998. Ed . J. Herbich, M. Herbichowa. UG, Gdańsk, 223–230.
• SZMEJA J. 1998c. Stan zagrożeń i problemy ochrony jezior lobeliowych w Polsce, [In:] Zagrożenia degradacyjne a ochrona jezior. Ed. W. Lange, D. Borowiak. Wydawnictwo DJ, Gdańsk, 17–27.
• SZMEJA J. 1997. Specyfika i zagrożenia jezior lobeliowych, [In:] Dynamika i ochrona roślinności Pomorza. Materiały z sympozjum 28–30.09.1995. Ed. W. Fałtynowicz, M. Latałowa, J. Szmeja. Wyd. Nauk. Gdańsk, 83–90.
• SZMEJA J., CLEMENT B. 1990. Comparaison de la structure et du de´terminisme des Littorella uniflorea en Pome´ranie (Pologne) et en Bretagne (France). Phytocoenologio, 19: 123–148.
• ŚWIĄTECKI A. 1994. Characteristics of some physiological groups of bacteria in heated Konin Lakes. Arch. Ryb. Pol., 2: 193–206.
• ŚWIĄTECKI A. 1997. Zastosowanie wskaźników bakteriologicznych w ocenie jakości wód powierzchniowych. [In:] Studia i materiały WSP w Olsztynie, 118.
• WALCZAK M. 2002. Bakterie neustonowe jeziora Jeziorak Mały, występowanie, właściwości fizjologiczne i aktywność metaboliczna (praca doktorska), UMK Press, Toruń.
• WYSOCKA A., GRZEMPA M. 2007. Rezerwat przyrody Piecki. Ścieżka dydaktyczna, Zaborski Park Krajobrazowy, Charzykowy.
• ZIMMERMAN I., MEYER-REIL L.A. 1974. A new method of fluorescence staining of a bacterial population on membrane filters. [In:] Kieler Meeresforsch, 30: 24–27.