Kształtowanie się masy ziarniaka pszenżyta ozimego w zależności od pozycji osadzenia w kłosku i kłosie, z uwzględnieniem ich produkcyjności

• Autorzy: Zajac T. , Szafranski W. , Strojny J.

Warianty tytułu

EN

Kernel mass of winter triticale depending on placing position in a spikelet and spike, with regard to its productiveness

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania przeprowadzono w latach 1996-1997 na czarnoziemie zdegradowanym wytworzonym z lessu. Pszenżyto ozime odmiana 'Presto' uprawiano po 4 przedplonach (zboża jare z wsiewką koniczyny czerwonej i pszenżyto w siewie czystym). Badano współzależności pomiędzy liczbą kiosków i ziaren oraz pozycją ich osadzenia w kłosie i kiosku, a masą ziarna z trzech grup wielkości kłosów. Liczba kłosków produktywnych w kłosie oraz płodność kwiatów w kłosku, mierzona jako liczba ziaren, były największe w grupie kłosów dużych. Ziarniaki z pozycji 1 i 2 w kłosku mają największą masę, natomiast ziarniaki powstałe z kwiatów na pozycji 3 i 4 wyróżniały się niższą masą, szczególnie w grupie kłosów małych i średnich. Analiza wartości współczynników korelacji wykazała, że masa ziarna z kłosa była silnie skorelowana z liczbą ziarniaków w kłosie we wszystkich wyodrębnionych klasach wielkości. Zanotowano również istotny wpływ masy pojedynczego ziarniaka na plon z kłosa, ale wartość współczynnika była niższa (r = 0,30). Kłoski na pozycji od 3 do 7 pięterka (po obu stronach kłosa) miały największy udział w masie ziarna z kłosa dla grupy kłosów najmniejszych, natomiast dla kłosów średnich i dużych odpowiednio kłoski z pozycji 3 do 9 oraz od 2 do 10.

EN

The investigations were carried out in 1996-1997 on degraded chernozem developed from loess. The winter triticale cv. 'Presto' cultivated after 4 forecrops (spring cereals with red clover undersown and triticale in pure stand). Studied were correlation between the number of spikelets and kernels and their placing position in a spike and spikelet, and the grain weight from three spike size groups. The number of productive spikelets per spike and fertility of inflorescence per spikelet, measured as a number of kernels, were the biggest in big spikes group. Kernels placed in positions 1 and 2 in a kernel had the biggest mass, whereas the kernels developed from the inflorescence in positions 3 and 4 were conspicuous for their smaller mass, particularly in the small and medium-size spike groups. The analysis of correlation coefficient values revealed that grain weight per spike was strongly correlated with the number of kernels per spike in all determined size classes. Also a significant effect of single kernel weight on yield per spike was noticed, but the coefficient value was lower (r=0.30). Spikelets in positions from 3 to 7 level (on both sides of spike) had the greatest share in grain weight per spike for the smallest spike group, whereas for medium- size and big spikes respectively spikelets in positions 3 through 9 and 2 through 10.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrobotanica
• Rocznik: 2004
• Tom: 57
• Numer: 1-2
• Opis fizyczny: s.175-186,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Zajac T.

• Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin, Akademia Rolnicza w Krakowie, Al.Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, Polska

autor

Szafranski W.

• Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin, Akademia Rolnicza w Krakowie, Al.Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, Polska

autor

Strojny J.

• Katedra Statystyki Matematycznej, Akademia Rolnicza w Krakowie, Al.Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, Polska

Bibliografia

• Briggs K. G. 1980. Spatial variation in seed size and seed set on spike of some Canadian spring wheat cultivars. Can. J. Plant Sci., 71,95-103.
• Boujenna A., Ramos J.M., Yanez J. A.,Garcia del Moral L.F. 1998. Ear formation in triticale in relation to genotype environment. In: Proceedings of the 4th International Triticale Symposium, Red Deer. Ed. P. Juskiw, Alberta, Canada, 2, 296-299.
• Dziamba S. 1983. Zmienność plonowania i elementów struktury plonu żyta pszenicy i pszenżyta pod wpływem wybranych elementów agrotechniki. Ser.Wyd. - Rozpr. Nauk., AR Lublin.
• Garcia del Moral L.F. 1992. Leaf area, grain yield and yield components following forage removal in triticale. J. Agr. & Crop Sci., 168,100-107.
• Jaśkiewicz B., Mazurek J. 1997. Wpływ obsady roślin na plonowanie i architekturę łanu trzech odmian pszenżyta ozimego. Zeszyty Nauk. AR w Szczecinie, ser. Rolnictwo, 65, 135-141.
• Kociuba W. 1993. Zmienność i współzależność ważniejszych cech rolniczych w populacji pszenżyta ozimego (Triticosecale Wittmack). Zeszyty Nauk. AR we Wrocławiu, 223, 193-199.
• Kociuba W., Skulimowska R. 1995. Obserwacje kwitnienia, zapylenia i płodności roślin pszenżyta w porównaniu do pszenicy i żyta. Biul. IHAR, 195/196, 99-106.
• Kozdój J. 1990. Zależność między czynnikami plonotwórczymi kłosa a wielkością masy ziarniaków w kłosie u wybranych odmian pszenżyta ozimego. Hod. Rośl. Aklim. Nas., 34, 51-59.
• Kozdój J. 1992. Wpływ wybranych czynników środowiska na morfogenezę kłosa i potencjał plonotwórczy zbóż. Biul. IHAR, 183, 59-71.
• Maćkowiak W.,Paizert K.,Mazurkiewicz L., Woś H. 1993. Osiągnięcia i problemy hodowli pszenżyta w Polsce. Biul. IHAR, 187, 143-166.
• Moś M. 1997. Typograficzna zmienność masy tysiąca ziaren i aktywność alfa-amylazy u pszenżyta ozimego. Biul. IHAR, 201, 73-79.
• Pickett A. A. 1988. Factors affecting seed production of triticale(X Triticosecale Wittm.). Plant Varieties Seeds, 1, 63-74.
• Piech M., Mikilski W., Dopierała P. 1996. Komponenty struktury plonu pszenżyta ozimego. Biul. IHAR, 197, 59-62.
• Rogalska S., Cybulska-Augustyniak J., Kulawinek A. 1991. Aneuploids in Polish cultivars of winter triticale. Genet. Pol., 32, 11-16.
• Royo C. 1999. Plant recovery and grain-yield formation in barley and triticale following forage removal at two cutting stages. J. Agr. & Crop Sci., 182,175-183.
• Rozbicki J., Mądry W. 1998. Uwarunkowanie plonu ziarna pszenżyta ozimego przez jego składowe i wybrane cechy botaniczno-rolnicze łanu w zmiennych warunkach uprawowych i pogodowych. Biul. IHAR, 205/206, 195-204.
• SPPS. 1997. Base 7.5 Applications Guide. SPSS Inc., Chicago.
• Tarkowski C. 1989. Biologia Pszenżyta. PWN, Warszawa.
• Tarkowski C., Kowalczyk K. 2001. Wpływ rozmieszczenia kwiatów w kłosach pszenicy, pszenżyta i żyta na ich płodność, masę 1000 ziaren i zawartość białka w ziarnie. Biul. IHAR, 218/219, 83-89.
• Yagbasanlar T, Ozkan H. 1995. Correlation and path coefficient analysis for ear characters in triticale under Mediterranean climatic conditions. J. Agr. & Crop Sci., 174,297-300.
• Zając T. 1999. Indeks powierzchni liści oraz plonowanie pszenżyta ozimego w zależności od doboru przedplonu. Pam. Pul., 114, 375-380.
• Zając T., Oleksy A., Szafrański W., Kulig B. 1999. Współzależności pomiędzy cechami pszenżyta ozimego warunkującymi masę ziarna z kłosów o zróżnicowanej długości. Biul. IHAR, 211, 129-137.

Uwagi

PL