Rola deszczowania i zróżnicowanego nawożenia azotem w kształtowaniu plonu ziemniaka wczesnego odmiany 'Dorota' na glebie lekkiej w rejonie Bydgoszczy

• Autorzy: Rzekanowski C. , Rolbiecki S. , Rolbiecki R.

Warianty tytułu

EN

Influence of sprinkler irrigation and differentiated nitrogen fertilization on yields of early potato cv. 'Dorota' on the soil of weak rye complex in the region of Bydgoszcz

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Doświadczenie przeprowadzono w latach 2005-2007 na glebie bardzo lekkiej w Kruszynie Krajeńskim koło Bydgoszczy. Badano w nim wpływ deszczowania i zróżnicowanego nawożenia azotem na plonowanie ziemniaka wczesnego odmiany ‘Dorota’. Założono je jako dwuczynnikowe. Czynnikiem pierwszego rzędu było deszczowanie w wariantach: W0 - bez nawadniania (kontrola), W1 - deszczowanie, a drugiego rzędu zróżnicowane nawożenie azotem: N0 = 0, N1 = 40, N2 = 80 i N3 = 120 kg N·ha-1. Ziemniaki uprawiano na pełnej dawce obornika (40 Mg·ha-1), nawożenie fosforowo-potasowe było stosowane zależnie od zasobności gleby, jednakowo na wszystkich poletkach. Średni plon zebrany na poletkach kontrolnych (bez nawadniania) wyniósł 14,41 t·ha-1. Niższe plony, w zakresie 8,75-11,83 t·ha-1, zanotowano w pierwszych dwóch latach badań o opadach 161-230 mm, wyższe natomiast (22,66 t·ha-1) - w roku 2007, cechującym się największymi w okresie wegetacji ziemniaka opadami (323 mm). Zastosowanie deszczowania wpłynęło na istotny wzrost plonów, średnio do 28 t·ha-1. Uzyskany dzięki nawadnianiu przyrost wynosił 13,59 t·ha-1, co stanowiło 94 %. Wyższe przyrosty plonów (rzędu 15,03-17,99 t·ha-1 - tj. 127- 171%) zanotowano w pierwszych dwóch latach badań o niższych opadach w okresie wegetacji, a niższe efekty produkcyjne (7,78 t·ha-1, tj. 34,3%) przyniosło deszczowanie w roku o największych opadach. Nawożenie azotem na poletkach kontrolnych było efektywne jedynie w ostatnim, wilgotnym roku badań. Wystąpiło natomiast istotne współdziałanie pomiędzy deszczowaniem i nawożeniem azotem w kształtowaniu plonu handlowego ziemniaka. Wzrastające dawki azotu powodowały w warunkach deszczowania istotny wzrost plonu, tj. średnio dla trzech lat 32,17 t·ha-1. Najwyższy plon w warunkach nawadniania zanotowano przy nawożeniu 120 kg N·ha –1 (N3. Średni z trzech lat przyrost plonu uzyskany dzięki deszczowaniu wyniósł 11,61 t·ha-1 przy dawce 40 kg N·ha-1, 16,01t·ha-1 przy 80 kg N·ha-1 i 16,69 t·ha-1 przy 120 kg N·ha-1. Produktywność 1 mm rozdeszczowanej wody zwiększała się wraz z rosnącym nawożeniem azotem (do dawki 80 N·ha –1), i średnio dla trzech lat oraz dawki 40, 80 i 120 kg N·ha-1 wynosiła: 113,4; 127,2 i 126,5 kg·ha-1·mm-1.

EN

The experiment was conducted was in the years 2005-2007 on the very light soil in Kruszyn Krajeński near Bydgoszcz. The influence of sprinkler irrigation and the differentiated nitrogen fertilization on yields of early potato cv. ‘Dorota’ was studied. This experiment was established as a two-factorial trial. The first-row factor was sprinkling irrigation applied in two variants: W0 - without irrigation (control), W1 - sprinkling irrigation. The second row factor – differentiated nitrogen fertilization, was used in the four following variants (doses): N0 = 0 kg N·ha-1, N1 = 40 kg N·ha-1, N2 = 80 kg N·ha-1, N3 = 120 kg N·ha-1. Potatoes were fertilized with the full dose of manure, the fertilization with P and K was uniform on all the plots, and it was applied in relation to the soil fertility. The mean yield harvested on control plots (without irrigation) amounted on average 14,41 t·ha-1. Smaller yields, in range 8,75-11,83 t·ha-1, were noted in the first two years of study which were characterized by lower rainfall (161-230 mm), higher yields (22,66 t·ha-1) - in year 2007 that was characterized by the highest rainfall (323 mm) in the vegetation period of the potatoes. The use of irrigation significantly increased the yields, on average to level 28 t·ha-1. The yield increase, obtained thanks to irrigation, amounted 13,59 t·h-1 (94 %). The higher increases of yields (in the range 15,03-17,99 t·ha-1 – i.e. 127 %) were noted in the first two years of investigation with lower rainfall during the vegetation period, and the lowest productive results (7,78 t·ha-1, i.e. 34,3%) the irrigation caused in the year characterized by the highest rainfall. The nitrogen fertilization was effective on control plots only in case of the last, wet year of investigations. Significant interaction of sprinkler irrigation and nitrogen fertilization in formation of potato marketable yields was observed. The increasing doses of nitrogen caused - in conditions of irrigation – significant yield increase, which amounted, on average for three years 32,17 t·ha-1. The highest yield was noted on plots fertilized with dose 120 kg N·ha-1 (N3). Average from three years, the increase of yield obtained thanks to irrigation amounted 11,61 t·ha-1 with dose 40 kg the N·ha-1, 16,01 t·ha-1 with dose 80 kg N·ha-1, and 16,69 t·ha-1 with dose 120 kg N·ha-1. The higher was nitrogen dose, the higher was productivity of 1 mm of water from irrigation. This productivity, on average or the three years, amounted: 113,4, 127,2 and 126,5 kg·ha-1·mm-1, for the nitrogen doses: 40, 80 and 120 kg N·ha-1, respectively.

Słowa kluczowe

PL

rosliny okopowe; uprawa roslin; deszczowanie; nawozenie azotem; dawki nawozowe; ziemniaki wczesne; ziemniaki Dorota; plonowanie; gleby lekkie; rejon Bydgoszczy

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2013
• Numer: 2/I
• Opis fizyczny: s.31-41,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Rzekanowski C.

• Katedra Inżynierii Sanitarnej i Wodnej, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, ul.Prof.S.Kaliskiego 7, 85-796 Bydgoszcz

autor

Rolbiecki S.

• Katedra Melioracji i Agrometeorologii, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, ul.Bernardyńska 6, 85-029 Bydgoszcz

autor

Rolbiecki R.

• Katedra Melioracji i Agrometeorologii, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, ul.Bernardyńska 6, 85-029 Bydgoszcz

Bibliografia

• Borówczak F., Rębarz K. 2006: Influence of sprinkler irrigation and cultivation system on the yields and quality of potatoes. Proceedings of Third Poland-Israel Scientific Conference “Water requirements and irrigation effects of plants cultivated in arid and semiarid climates”,Held in Tel Aviv, Israel, November 24-December 3, 2006, 281-285.
• Chmura K., Rojek S. 2001: Irrigating potatoes in the Wrocław region. Przegl. Nauk. Wydz. Inż.i Kształt. Środ. SGGW w Warszawie, 22: 259-274.
• Dzieżyc J. 1988: Rolnictwo w warunkach nawadniania. PWN, Warszawa.
• Dzieżyc J., Nowak L. 1993. Deszczowanie. W: Czynniki plonotwórcze – plonowanie roślin, red. J. Dzieżyc, PWN Warszawa – Wrocław, 329-354.
• Gładysiak S., Borówczak F. 1996: Wpływ pogody, deszczowania i nawożenia azotowego na plony ziemniaków w wieloletnich doświadczeniach w warunkach Wielkopolski. Zesz.Probl. Post. Nauk Rol., 438: 53-60.
• Gładysiak S., Grześ S. 2006: Plonowanie bardzo wczesnych ziemniaków w zależności od deszczowania, podkiełkowywania sadzeniaków i nawożenia azotem. Roczn. AR w Poznaniu,CCCLXXX, Roln. 66:91-97.
• Głuska A. 1989: Reakcja kilku odmian ziemniaka na nawadnianie w okresie suszy. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 343: 93-99.
• Grabarczyk S., Peszek J., Rzekanowski C., Żarski J. 1992: Efekty deszczowania roślin uprawianych na glebach kompleksu żytniego bardzo słabego. Roczn. AR Pozn. CCXXXIV: 75-82.
• Mazurczyk W., Głuska A., Trawczyński C. 2006: Optymalizacja nawadniania plantacji ziemniaka (FertOrgaNic) za pomocą metody kroplowej oraz systemu DSS. Roczn. AR Poznań, Rolnictwo,66:235-241.
• Nowak L. 1989. Potrzeby wodne roślin okopowych. W: Potrzeby wodne roślin uprawnych. Pr.zbior. pod red. J. Dzieżyca, PWN Warszawa, rozdz. 4: 85-118.
• Nowak L. 2001: Efekty deszczowania ziemniaków średnio wczesnych w rejonie Wrocławia zależnie od ilości opadów. Fragm. Agron., 1: 69-75.
• Nowak L. 2006. Nawadnianie roślin okopowych. W: Nawadnianie roślin. Pr. zbior. pod red.S. Karczmarczyka i L. Nowaka, PWRiL Poznań, Rozdz. 3: 367-381.
• Peszek J., Rolbiecki S. 1992: Wpływ deszczowania i nawożenia azotem na plonowanie ziemniaków jadalnych na glebie bardzo lekkiej. Zesz. Nauk. ATR w Bydgoszczy, 180, 32:83-90.
• Rębarz K., Borówczak F. 2006. Wpływ deszczowania, technologii uprawy i nawożenia azotowego na wielkość bulw, plon handlowy i występowanie strat w czasie przechowywania ziemniaków.Roczn. AR Poznań, Rolnictwo, 66:305-313.
• Rolbiecki S., Długosz J., Orzechowski M., Smólczyński S. 2007: Uwarunkowania glebowoklimatyczne nawodnień w Kruszynie Krajeńskim koło Bydgoszczy. Infrastruktura i EkologiaTerenów Wiejskich, 2/2007: 89-102.
• Rzekanowski C., Rolbiecki S., Rolbiecki R. 2004. Efekty produkcyjne deszczowania i nawożenia azotem wczesnych odmian ziemniaka na glebie bardzo lekkiej w rejonie Bydgoszczy. FoliaUniv. Agric. Stetin., Agricultura 239(95): 357-362.
• Rzekanowski C., Rolbiecki S., Rolbiecki R., Żarski J., Dudek S., 2006: Productive results of sprinkler irrigation of potatoes on the light soils in Central Poland. Proceedings of Third Poland-Israel Scientific Conference “Water requirements and irrigation effects of plantscultivated in arid and semiarid climates”, Held in Tel Aviv, Israel, November 24-December3, 2006, 141-146.
• Sobiech S., Rymaszewski J., Gładysiak S., Czajka M. 1996: Wpływ deszczowania na plonowanie odmian ziemniaka. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 438: 307-312.