Zmiany udziału buka, jodły i świerka w dolnoreglowych drzewostanach naturalnych w rezerwacie "Dolina Łopusznej" (Gorczański Park Narodowy)

• Autorzy: Jaworski A. , Pach M.

Warianty tytułu

EN

Changes in the proportion of beech, fir and spruce in the natural stands of the lower-montane zone in the 'Łopuszna Valley' Reserve (Gorczanski National Park)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In the natural stands of the lower−montane zone in the 'Łopuszna Valley' Reserve (Gorczański National Park) consisting of beech, fir and spruce, a specific phenomenon was observed, which in other natural forests of the Western Carpathians occurred only occasionally. In the years 1981−2011, along with the increase in the proportion of beech in stands and in regeneration, which is now common issue in the forests of Central Europe, an increase or stability in the proportion of fir in stands and an increase in the proportion of fir in the undergrowth was reported. At the same time, the number of spruces in stands clearly decreased, while in the regeneration they occurred sporadically. Reduction in the proportion of spruce leads to a change in the species composition of multi−species stands i.e. from stands with co−dominant beech, fir and spruce to stands with dominant beech or co−dominant beech and fir. In managed forests, it is necessary to maintain the prevalence of all tree species for their productivity, which requires the application of the best silvicultural practices (regeneration and tending).

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; Gorczanski Park Narodowy; regiel dolny; rezerwaty przyrody; rezerwat Dolina Lopusznej; drzewostany naturalne; sklad gatunkowy; zmiany skladu gatunkowego; buk zwyczajny; Fagus sylvatica; jodla pospolita; Abies alba; swierk pospolity; Picea abies; liczba drzew; zasobnosc drzewostanu; klasy grubosci

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2013
• Tom: 157
• Numer: 03
• Opis fizyczny: s.213-222,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Jaworski A.

• Katedra Szczegółowej Hodowli Lasu, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Al.29 Listopada 46, 31-425 Kraków

autor

Pach M.

• Katedra Szczegółowej Hodowli Lasu, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Al.29 Listopada 46, 31-425 Kraków

Bibliografia

• Bernadzki E. 1983. Zamieranie jodły w granicach naturalnego zasięgu. W: Białobok S. [red.]. Jodła pospolita Abies alba Mill. PWN, Warszawa−Poznań. 483−501.
• Bert D. 1992. Silver fir (Abies alba Mill.) show an increasing long term trend in the Jura mountains. Tree Rings and Environment. Proceedings of the Int. Dendrochronological Symposium, 3−9 September 1990, Ystad, Lundaua Raport V 34: 27−29.
• Chwistek K. 1996. Piętnaście lat ochrony dolnoreglowych świerczyn w Gorczańskim Parku Narodowym: denaturalizacja czy ich dalsza synantropizacja? Przegląd Przyrodniczy 7 (3−4): 73−82.
• Chwistek K. 2002. Historia lasów i leśnictwa w Gorcach. Wierchy 68: 135−160.
• Chwistek K. 2008. Zmiany wybranych cech taksacyjnych drzewostanów Gorczańskiego Parku Narodowego w okresie 1992−2002 na tle oceny naturalności lasów gorczańskich z 1932 roku. Roczniki Bieszczadzkie 16: 125−144.
• Diaci J., Rozenbergar D., Boncina A. 2008. Stand dynamics of Dinaric old−growth forest in Slovenia: Are indirect human influences relevant? Plant Biosystems 144 (1): 194−201.
• Dobrowolska D. 1998. Zjawisko zamierania jodły pospolitej (Abies alba Mill.) w naturalnym zasięgu. Sylwan 142 (12): 49−55.
• Dziewolski J. 1991. Kierunki przemian drzewostanów w parkach narodowych Polskich Karpat w warunkach ochrony ścisłej i częściowej. Prądnik. Prace Muzeum Szafera 4: 9−26.
• Dziewolski J., Rutkowski B. 1987. Ubytek, dorost i przyrost w rezerwacie leśnym pod Trzema Koronami w Pieninach. Sylwan 131 (7): 25−33.
• Dziewolski J., Rutkowski B. 1991. Ubytek, dorost i przyrost drzew w Rezerwacie pod Turbaczem (Gorce) w latach 1969−1986. Folia Forestalia Polonica, ser. A 31: 37−48.
• Elling W. 1993. Immissionen im Ursachenkomplex von Tannenschädigung und Tannensterben. Allgemeine Forstzeitung 48: 87−95.
• Elling W., Dittmar C., Pfaffelmoser K., Rötzer T. 2009. Dendroecological assessment of the complex causes of decline and recovery of the growth of silver fir (Abies alba Mill.) in Southern Germany. Forest Ecology and Management 257: 1175−1187.
• Fabian P., Menzel A. 1998. Wie sehen die Wälder von morgen aus der Sicht eines Klimatologen. Forstwissenschaft Centralblatt 117: 339−354.
• Fabijanowski J., Jaworski A. 1989. Struktura i budowa drzewostanów dolnoreglowych o charakterze pierwotnym w Rezerwacie Łopuszna. Zeszyty Naukowe AR w Krakowie 232, 23: 123−141.
• Falbermeier B. 1994. Arealveränderungen der Buche infolge von Klimaänderungen. Allgemeine Forstzeitschrift 49 (5): 222−224
• Fink S., Brown H. J. 1978. Zur epidemischen Erkrankung der Weißtanne Abies alba Mill. Allgemeine Forst und Jagdzeitung 149: 145−150, 184−195.
• Jaworski A. 2011. Hodowla lasu. Charakterystyka hodowlana drzew i krzewów leśnych. PWRiL, Warszawa.
• Jaworski A., Jakubowska D. 2011. Dynamika zmian budowy, struktury i składu gatunkowego drzewostanów o charakterze pierwotnym na wybranych powierzchniach w Pienińskim Parku Narodowym. Leśne Prace Badawcze 72 (4): 339−356.
• Jaworski A., Karczmarski J., Pach M., Skrzyszewski J., Szar J. 1995. Ocena żywotności drzewostanów jodłowych w oparciu o cechy biomorfologiczne koron i przyrost promienia pierśnicy. Acta Agraria et Silvestria, ser. Silvestris 33: 115−131.
• Jaworski A., Kołodziej Z., Łapka, M. Bartkowicz L. 2006. Budowa, struktura i dynamika drzewostanów o charakterze pierwotnym w rezerwacie „Dolina Łopusznej” (Gorczański Park Narodowy). Leśne Prace Badawcze 67 (4): 35−59.
• Jaworski A., Kołodziej Z., Pach M. 2001a. Skład gatunkowy, budowa i struktura drzewostanów w rezerwacie Śrubita. Sylwan 145 (6): 21−47.
• Jaworski A., Kołodziej Z., Strząska T. 2001b. Skład gatunkowy, budowa i struktura drzewostanów w rezerwacie Oszast. Sylwan 145 (4): 5−32.
• Jaworski A., Skrzyszewski J. 1995. Budowa, struktura i dynamika drzewostanów dolnoreglowych o charakterze pierwotnym w rezerwacie Łopuszna. Acta Agraria et Silvestria, ser. Silvestris 33: 3−37.
• Kawecki W. 1939. Lasy Żywiecczyzny, ich teraźniejszość i przyszłość. PAU, Prace Rolno−Leśne 35: 1−171.
• Klopcic M., Boncina A. 2011. Stand dynamics of silver fir (Abies alba Mill.) − European beech (Fagus sylvatica L.) forests during the past century: a decline of silver fir? Forestry 84 (3): 259−271.
• Klopcic M., Jerina K., Boncina A. 2010. Long−term changes of structure and tree species composition in Dinaric uneven−aged forests: are red deer an important factor? European Journal of Forest Research 129: 277−288.
• Korf V., Hubač K., Šmelko Š. 1972. Dendrometria. SZN, Praha.
• Korpel Š. 1995. Die Urwälder der Westkarpaten. Gustav Fischer Verlag, Stuttgart.
• Kozak I., Menshutkin V., Parpan V., Shparyk Y., Parpan T., Viter R., Kozak O., Senko Z. 2005. Computer simulations of natural beech forest dynamics in the Boberka river basin in the Ukrainian Beskids. W: Commarmot B., Hamor F. D. [red.]. Natural Forests in the Temperate Zone of Europe – Values and Utilisation. Conference 13−17 October 2003, Mukachevo, Ukraine. Proceedings. Birmensdorf, Swiss Federal Research Institute WSL; Rakhiv, Carpathian Biosphere Reserve. 121−129.
• Leibundgut H. 1974. Zum Problem des Tannensterbens. Schweizerische Zeitschrift für Forstwesen 125 (7): 476−484.
• Mayer H. 1992. Waldbau auf soziologisch – ökologischer Grundlage. Gustav Fischer Verlag, Stuttgart.
• Obrębska−Starklowa B., Bednarz Z., Niedźwiedź T., Trepińska J. 1994. Klimat Karpat w okresie globalnego ocieplenia i prognozowane zmiany gospodarcze. Problemy Zagospodarowania Ziem Górskich 37: 13−38.
• Pach M. 2010. Wpływ gatunków domieszkowych i współpanujących na wysokość i pierśnicę jodły (Abies alba Mill.) oraz zasobność drzewostanów jodłowych w Karpackiej Krainie Przyrodniczo−Leśnej. Leśne Prace Badawcze 71 (3): 257−266.
• Podlaski R. 2004. A development cycle of the forest with fir (Abies alba Mill.) and beech (Fagus sylvatica L.) in the species composition in the Świętokrzyski National Park. Journal of Forest Science 50 (2): 55−66.
• Pretzsch H. 1996. Growth trends of forests in southern Germany. W: Spiecker H., Mielikäinen K., Köhl M., Skovsgaard J. [red.]. Growth trends in European forests. European Forest Institute Research Report 5: 107−131.
• Przybylska K., Fujak J., Myćka P. 1995. Dynamika zmian zasobów leśnych w rezerwacie „Dolina Łopusznej” Gorczańskiego Parku Narodowego w okresie kontrolnym 1982−1992. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 14 (3): 23−31.
• Saniga M. 1999a. Štruktura, produkčne pomery a regeneračne procesy Dobročského pralesa. TU Zvolen, Vedecke Študie 2/A: 5−64.
• Saniga M. 1999b. Štruktura, produkčne a regeneračne procesy Badinskeho pralesa. Journal of Forest Science 45 (3): 121−130.
• Schütt P. 1981. Erste Ausätze zur experimentallen klärung des Tannensterbens. Schweizerische Zeitschrift für Forstwesen 132 (6): 443−452.
• Spiecker H., Mielikäinen K., Köhl M., Skovsgaard J. P. 1996a. Discussion. W: Spiecker H., Mielikäinen K., Köhl M., Skovsgaard J.[red.]. Growth trends in European forests. European Forest Institute Research Report 5: 355−367.
• Spiecker H., Mielikäinen K., Köhl M., Skovsgaard J. P. 1996b. Conclusions and summary. W: Spiecker H., Mielikäinen K., Köhl M., Skovsgaard J. [red.]. Growth trends in European forests. European Forest Institute Research Report 5: 369−372.
• Szabla K. 2009. Aktualny stan drzewostanów świerkowych w Beskidach i ich geneza. W: Problem zamierania drzewostanów świerkowych w Beskidach Śląskim i Żywieckim. PAU, Prace Komitetu Nauk Rolnych, Leśnych i Weterynaryjnych 11: 13−43.
• Thomasius H. 1991. Mögliche Auswirkungen einer Klimaveränderung auf die Wälder in Mitteleuropa. Forstwissenschaft Centralblatt 110: 305−330.
• Twaróg J. 1999. Rola gatunków drzew w lasach naturalnych polskich Karpat fliszowych (1). Las Polski 15/16: 4−6.
• Vrška T., Adam D., Hort L., Kolař T. 2009. European beech (Fagus sylvatica L.) and silver fir (Abies alba Mill.) rotation in the Carpathians – A development cycle or a linear trend induced by man? Forest Ecology and Management 258: 347−356.
• Zawada J. 1981. Badania przyczyn i hodowlanych następstw regresji jodły w górach. Dokumentacja naukowa, Zakład Gospodarki Leśnej Regionów Górskich IBL, Kraków.
• Zawada J. 1987. Przyrostowa charakterystyka stanu zdrowotnego jodeł w Polsce. W: Reakcje biologiczne drzew na zanieczyszczenia przemysłowe. Materiały II Krajowego Sympozjum – Kórnik 1984, Inst. Dendrologii PAN, Poznań. 423−428.
• Zawada J. 2001. Przyrostowe objawy rewitalizacji jodły w lasach Karpat i Sudetów oraz wynikające z nich konsekwencje hodowlane. Prace Instytutu Badawczego Leśnictwa, ser. A, 3 (922): 79−101.