Zachowania żywieniowe sportowców wyczynowo uprawiających siatkówkę i koszykówkę

• Autorzy: Szczepanska E. , Spalkowska A.

Warianty tytułu

EN

Dietary behaviours of volleyball and basketball players

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wprowadzenie. W sportach, takich jak koszykówka i siatkówka, zawodnicy muszą wykazać się szybkością, siłą, wytrzymałością i koncentracją. Odpowiednie odżywianie wpływa na siłę mięśniową i wydłużenie wydolności. Jest także niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego oraz warunkuje szybkość regeneracji po wysiłku fizycznym. Cel badań. Celem badań była ocena zachowań żywieniowych sportowców oraz porównanie częstości występowania prawidłowych zachowań w grupie siatkarzy i koszykarzy. Materiał i metoda. Badaniami objęto 209 sportowców trenujących siatkówkę i koszykówkę w klubach sportowych sześciu śląskich miast. Do oceny zachowań żywieniowych wykorzystano autorski kwestionariusz ankiety. Do oceny różnic w częstości występowania prawidłowych zachowań żywieniowych sportowców zastosowano test chi-kwadrat. Wyniki. Analiza uzyskanych wyników wykazała, że 52% badanych sportowców spożywało 4-5 posiłków dziennie. Pieczywo pełnoziarniste i/lub grube kasze codziennie spożywało 35%, mleko i przetwory 71%, mięso i wędliny 70% badanych. Kilka razy w tygodniu sery twarogowe spożywało 41% a ryby 28% sportowców. Warzywa i owoce kilka razy w ciągu dnia spożywało odpowiednio 21% i 23% badanych sportowców. Słodycze codziennie spożywało 40% badanych, natomiast po posiłki typu fast-food kilkukrotnie w ciągu tygodnia sięgało 17% badanych. Odżywki dla sportowców stosowało 32%, a suplementację preparatami witaminowo-mineralnymi 48% badanych sportowców. Wykazano różnice pomiędzy częstością występowania prawidłowych zachowań żywieniowych w grupie siatkarzy i koszykarzy. Koszykarze istotnie statystycznie częściej, niż siatkarze: spożywali 4-5 posiłków dziennie, codziennie spożywali pieczywo pełnoziarniste i/lub grube kasze, mleko i fermentowane napoje mleczne oraz mięso i wędliny, wybierali chudy drób, kilka razy dziennie spożywali warzywa i owoce, warzywa spożywali w postaci surowej oraz wypijali powyżej 2,5 litrów płynów dziennie. Siatkarze istotnie statystycznie częściej, niż koszykarze spożywali okazjonalnie lub wcale nie spożywali posiłków typu fast-food. Wnioski. Zachowania żywieniowe sportowców uprawiających siatkówkę i koszykówkę są nieprawidłowe. Porównanie częstości występowania prawidłowych zachowań żywieniowych wykazało, że grupa koszykarzy miała korzystniejsze zachowania żywieniowe niż grupa siatkarzy.

EN

Background. In sports, such as basketball and volleyball, players must demonstrate the speed, strength, stamina and concentration. Correct nutrition affects the strength of the muscles and the extension of capacity. It is also necessary for the proper functioning of the nervous system and determines the rate of regeneration after physical effort. Objective. The aim of this study was to assess dietary behaviours of professional volleyball and basketball players and compare the prevalence of correct behaviours in both groups. Material and methods. 209 professional volleyball and basketball players from sports clubs localized in six Silesian cities were survived with the mean of author questionnaire. The chi-square test was used to examine differences in the prevalence of the correct behaviours among players. Results. Analysis of the results obtained showed that 52% of the players had 4-5 meals a day. 35% of respondents had wholemeal bread and/or groats daily. Milk and dairy products daily ate 71% of surveyed players, meat and sausages 70% respectively. 41% of respondents had cottage cheese and 28% had fish several times a week. Vegetables and fruit were eaten by 21% and respectively 23% of respondents. Sweets were eaten daily by 40% of surveyed, while fast-food were eaten several times a week by 17% of players. Nutrients for athletes were used by 32%, and vitamin supplementation by 48% of respondents. Prevalence of correct dietary behaviour in the group of professional volleyball and basketball players differed. Basketball players statistically more frequently than volleyball players had 4-5 meals a day, had wholemeal bread and/or thick groats, milk and dairy products, meat and sausages, especially poultry. They had raw vegetables and fruit several times a day. They drank more than 2.5 liters of fluids per day. They also significantly more frequently than volleyball players consumed the fast-food occasionally or never. Conclusions. Dietary behaviours of surveyed players were incorrect. Comparison of prevalence of proper behaviours showed that a group of basketball players had more favourable nutrition habits.

Słowa kluczowe

PL

zywienie czlowieka; sportowcy; siatkowka [sport]; koszykowka; zachowania zywieniowe; wysilek fizyczny; bledy zywieniowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2012
• Tom: 63
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.483-489,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Szczepanska E.

• Zakład Żywienia Człowieka, Wydział Zdrowia Publicznego, Śląski Uniwersytet Medyczny, ul.Jordana 19, 41-908 Zabrze-Rokitnica

autor

Spalkowska A.

• Zakład Żywienia Człowieka, Wydział Zdrowia Publicznego, Śląski Uniwersytet Medyczny, ul.Jordana 19, 41-908 Zabrze-Rokitnica

Bibliografia

• 1. Bean A.: Przed, podczas i po treningu. W: Żywienie w sporcie. Kompletny przewodnik. ZYSK i S-ka, Poznań 2008, 32-55
• 2. Caccialanza R., Cameletti B., Cavallaro G.: Nutritional intake of young Italian high-level soccer players: Underreporting is the essential outcome. J Sports Sci Med 2007, 6, 538-542
• 3. Carlsohn A., Cassel M., Linee K., Mayer F.: How much is too much? A case report of nutritional supplement use of a hight-performance athlete. Br J Nutr 2011, 25, 1-5
• 4. Celejowa I.: Żywienie w sporcie. PZWL, Wyd. I, Warszawa 2008
• 5. Chalcarz W., Radzimirska-Graczyk M.: Jakościowy sposób żywienia dzieci i młodzieży uprawiających szermierkę. Część II. Przerwy między posiłkami, charakterystyka dojadania. Rocz Panstw Zakl Hig 2010, 61 (1), 71-74
• 6. Czaja J., Lebiedzińska A., Szefer P.: Sposób żywienia i suplementacji diety reprezentantów Polski w biegach średnio- i długodystansowych w latach 2004-2005. Rocz Panstw Zakl Hig 2008, 59 (1), 67-74
• 7. Frączek B.: Wybrane zachowania żywieniowe grupy kobiet wyczynowo trenujących siatkówkę i koszykówkę. Żyw Człow Metabol 2007, 34 (1/2), 710-714
• 8. Gacek M.: Wiedza i zachowania żywieniowe młodzieży uprawiającej sport w szkole mistrzostwa sportowego w Krakowie. Rocz Panstw Zakl Hig 2007, 58 (4), 641- 648
• 9. Gacek M.: Zwyczaje żywieniowe grupy osób wyczynowo uprawiających siatkówkę. Rocz Panstw Zakl Hig 2011, 62 (1), 77-82
• 10. Hyżyk A., Romankow J.: Ocena stanu wysycenia organizmu witaminami antyoksydacyjnymi C i E oraz ich wpływ na wydolność fizyczną młodych sportowców. Rocz Panstw Zakl Hig 2005, 56 (1), 57-65
• 11. Kisielewska A., Gedl-Pieprzyca I.: Dieta młodych pływaków. Med Sportiva Pract 2009, 10 (4), 95-103
• 12. Marra M.V., Boyar A.P.: Position of the American Dietetic Association: Nutrient supplementation. J Am Diet Assoc 2009, 109 (12), 2073-2085
• 13. Nowacka E., Polaszczyk S., Kopeć A., Leszczyńska T., Morawska K., Pysz-Izdebska K.: Częstotliwość spożycia wybranych grup produktów spożywczych przez sportowców trenujących strzelectwo sportowe i kajakarstwo slalomowe. Med Sport 2010, 26 (2/3), 144-150
• 14. Palmer M.S., Spriet L.L.: Sweat rate, salt loss, and fluid intake during an intense on-ice practice in elite Canadian male junior hockey players. Appl Physiol Nutr Metab 2008, 33 (2), 263-271
• 15. Papandreou D., Eystathiadis P., Bouzoukiu V., Hassapidou M., Tsitskaris G., Garefis A.: Dietary assessment, anthropometric measurements and nutritional status of Greek professional athletes. Nutr Food Sci 2007, 37 (5), 338-344
• 16. Pilch W., Szyguła Z.: Ocena nawyków żywieniowych oraz przyjmowania suplementów przez sportowców uprawiających biegi długodystansowe. Żyw Człow Metabol 2009, 36 (1), 100-106
• 17. Portal S., Eliakim A., Nemet D., Halevy O., Zadik Z.: Effect of HMB supplementation on body composition, fitness, hormonal profile and muscle damage indices. J Pediatr Endocrinol Metab 2010, 23 (7), 641-50
• 18. Rahnama N., Faramarzi M., Gaeini AA.: Effects of Intermittent Excercise on Cardiac Troponin I and Creatine Kinase-MB. Int J Prev Med 2011, 2 (1), 20-23
• 19. Sadowska-Krępa E., Kłapcińska B., Zarzeczny R.: Wpływ diety niskowęglowodanowej i wysiłku o narastającej intensywności na peroksydację lipidów oraz aktywność kinazy kreatynowej w osoczu krwi u mężczyzn. Med Sport 2004, 20 (4), 183-190
• 20. Shirreffs S.M., Sawka M.N., Stone M.: Water and electrolyte needs for football training and match-play. J Sports Sci 2006, 24 (7), 699-707
• 21. Silvia R.P.,Mundel T., Natali A.J., Bara Filho M.G., Lima J.R., Alfenas R.C., Lopes P.R., Belfort F.G, Marins J.C.: Fluid balance of elite Brazilian youth soccer players during consecutive days of training. J Sports Sci 2011, 29 (7), 725-732
• 22. Sureda A., Cordova A., Ferrer M.D., Tauler P., Perez G., Tur J.A., Pons A.: Effects of L-cytrulline oral supplementation on polymorphonuclear neutrophils oxidative burst and nitric oxide production after exercise. Free Radic Res 2009, 43 (9), 828-835
• 23. Szyguła Z., Kazimierczak K., Golec E., Schlegel-Zawadzka M.: Dietary habits among young triathlonists as a result of proecological style of life – preliminary study. Med Sportiva 2009, 13 (3), 185-188
• 24. Szyguła Z., Pilch W.: Nawyki żywieniowe u pływaków. Żyw Człow Metabol 2009, 36 (2), 336-341
• 25. Zając A., Poprzęcki S., Czuba M., Szukała D.: Charakterystyka węglowodanów i ich rola w wysiłku fizycznym. W: Żywienie i suplementacja w sporcie. AWF Katowice 2010, 85-100
• 26. Ziv G., Lidor R.: Physical Attributes, Physiological Characteristics, On-Court Performances and Nutritional Strategies of Female and Male Basketball Players. Sports Med 2009, 39 (7), 547-568.