Potencjał antyoksydacyjny owoców i warzyw oraz jego wpływ na zdrowie człowieka

• Autorzy: Oledzki R.

Warianty tytułu

EN

Antioxidant potential of fruit and vegetables and its impact on human health

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Właściwie zbilansowana dieta jest jednym z kluczowych czynników, które wpływają na długość życia oraz przeciwdziałają zachorowalności na choroby cywilizacyjne. Grupą biomolekuł obecnych w diecie, które odgrywają istotną rolę w utrzymaniu zdrowia, są przeciwutleniacze pochodzące z owoców i warzyw. Uważa się, że protekcyjne właściwości owoców i warzyw wynikają z obecności w nich drobnocząsteczkowych antyoksydantów. Zjawisko obniżenia ryzyka wielu chorób cywilizacyjnych na skutek wysokiego spożycia owoców i warzyw prawdopodobnie nie jest rezultatem działania pojedynczych antyoksydantów, ale efektem wspólnego oddziaływania wielu różnych przeciwutleniaczy. Szereg badań wskazuje, że spożywanie mniej popularnych warzyw, jak brukselka, brokuł czy szparagi, powoduje istotne zmniejszenie uszkodzeń oksydacyjnych. Najprawdopodobniej dzieje się tak dlatego, że niektóre warzywa lub owoce są bogate w przeciwutleniacze polifenolowe, które nie mając właściwości witamin, w porównaniu z nimi wykazują znacznie wyższą skuteczność neutralizacji wolnych rodników tlenowych.

EN

A well-balanced diet is the primary factor that affects the length of life and protects our body against diseases of civilization. The antioxidants derived from fruit and vegetables are the group of biomolecules present in the diet, which play an important role in maintaining the health. It is believed that the protective properties of fruit and vegetables are due to the presence of exogenous antioxidants. A high intake of fruit and vegetables probably reduces the risk of many diseases of civilization as a result of the joint impact of various antioxidants. Several studies indicate that consuming less popular vegetables such as brussels sprouts, broccoli or asparagus causes a significant reduction in oxidative damage. Most likely this is because some vegetables or fruit are rich in antioxidants, which are not vitamins, such as polyphenols and anthocyanins, but which are highly effective neutralizing free radicals.

Słowa kluczowe

PL

przeciwutleniacze; owoce; warzywa; calkowity potencjal antyoksydacyjny; oznaczanie; wolne rodniki tlenowe; stres oksydacyjny; zywienie czlowieka; zdrowie czlowieka; zalecenia zywieniowe; potencjal przeciwutleniajacy; technika ORAC zob.metoda ORAC; metoda ORAC; technika Oxygen Radical Absorbance Capacity zob.metoda ORAC; metoda Oxygen Radical Absorbance Capacity zob.metoda ORAC; dieta prozdrowotna; przeciwutleniacze naturalne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Nauki Inżynierskie i Technologie
• Rocznik: 2012
• Numer: 1(4)
• Opis fizyczny: s.44-54,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Oledzki R.

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Wrocław

Bibliografia

• Bagchi K., Puri S., Free radicals and antioxidants in health and disease, “Eastern Mediterranean Health Journal” 1998, 4 (2), s. 350-360.
• Bartosz G., Druga twarz tlenu. Wolne rodniki w przyrodzie, PWN, Warszawa 2010, s. 34-37.
• Bhooshan K.P., Pandey K.B., Rizv S.I., Plant polyphenols as dietary antioxidants in human health and disease, Oxid. Med. Cell. Longev. 2009, 2 (5), s. 270-278.
• Brenneisen P, Steinbrenner H, Sies H., Selenium, oxidative stress, and health aspects, Mol Aspects Med. 2005, 26 (4-5), s. 256-67.
• Cancer Trends Progress Report – 2009/2010 Update, National Cancer Institute, NIH, DHHS, Bethesda, MD, April 2010, http://progressreport.cancer.gov.
• Cao G., Booth S.L., Sadowski J.A., Prior R.L., Increases in human plasma antioxidant capacity after consumption of controlled diets high in fruit and vegetables, Am. J. Clin. Nutr. 1998, 68, s. 1081-1087.
• Croft K.D., The chemistry and biological effects of flavonoids and phenolic acids, Ann NY Acad Sci. 1998 Nov 20, 854, s. 435-442.
• Foyer C.H., Lelandais M., Kunert K.J., Photooxidative stress in plants, Physiologia Plantarum. 1994, 92 (4), s. 696-717.
• Hertog M.G.L., Feskens E.J.M., Hollman P.C.H., Katan M.B., Kromhout D., Dietary antioxidant flavonoids and risk of coronary heart disease: The Zutphen Elderly Study, Lancet. 1993, 342, s. 1007-1011.
• Joshipura, K.J., Hu F.B., Manson J.E., Stampfer M.J., Rimm E.B., Speizer F.E., Colditz G., Ascherio A., Rosner B., The effect of fruit and vegetable intake on risk for coronary heart disease, Ann. Intern. Med. 2001, 134, s. 1106-1114.
• Kalt W., Forney C.F., Prior R.L., Antioxidant capacity, vitamin C, phenolics, and anthocyanins after fresh storage of small fruits, Agric. Food Chem. 1999, 47, s. 4638-4644.
• Korkina L.G., Phenylpropanoids as naturally occurring antioxidants: from plant defense to human health, Cell. Mol. Biol 2005, 53 (1), s. 1165-1178.
• Lampe J.W., Health effects of vegetables and fruit: assessing mechanisms of action in human experimental studies, Am. J. of Clin. Nutr. 1999, 70, (3), s. 475-490.
• Manach C., Scalbert A., Morand C., Rémésy C., Polyphenols: food sources and bioavailability, American Journal of Clinical Nutrition 2004, 79 (5), s. 727-747.
• Mazza G., Kay C.D., Cottrell T., Holub B.J., Absorption of anthocyanins from blueberries and serum antioxidant status in human subjects, J. Agric. Food Chem. 2002, 50, s. 7731-7737.
• Moszczyński P., Biochemia witamin, cz. II, PWN, Warszawa 1998.
• Ninfali P., Mea G., Giorgini S., Rocchi M., Bacchiocca M., Antioxidant capacity of vegetables, spices and dressings relevant to nutrition, Br. J. Nutr. 2005, 93 (2), s. 257-266.
• Pawłowska-Góral K., Kałamarz A., Wardas M., Całkowity potencjał antyoksydacyjny, metody pomiaru, przydatność kliniczna, Diagn. Lab. 2003, 39, s. 327-338.
• Pietta P.G., Flavonoids as antioxidants, J Nat Prod. 2000, 63 (7), s. 1035-1042.
• Prior R.L., Fruits and vegetables in the prevention of cellular oxidative damage, Am. J. Clin. Nutr. 2003, 78, s. 570-578.
• Temple N.J., Antioxidants and disease: more questions than answers, Nutr Res 2000, 20, s. 449-459.
• Terry P., Lagergren J., Ye W., Nyrén O., Wolk A., Antioxidants and cancers of the esophagus and gastric cardia, Int J Cancer., 2000, 87 (5), s. 750-754.
• US Department of Agriculture, US Department of Health and Human Services, Nutrition and your health: dietary guidelines for Americans, 4th ed. Washington, DC: US Government Printing Office 1995. (Home and Garden Bulletin no. 232.)
• Wang H., Cao G.H., Prior R.L., Total antioxidant capacity of fruits, J. Agric. Food Chem. 1996, 44, s. 701-705.
• Wang H., Cao G., Prior R.L.: The oxygen radical absorbing capacity of anthocyanins. J. Agric Food Chem. 1997, 45, 304-309.
• Wang L., Lee I.M., Zhang S., Blumberg J.B., Buring J.E., Sesso H.D., Dietary intake of selected flavonols, flavones, and flavonoid-rich foods and risk of cancer in middle-aged and older women, Am. J. Clin. Nutr, 2009, 89, s. 905-912.
• Walton M.C., Lentle R.G., Reynolds G.W., Kruger M.C., McGhie T.K., Anthocyanin absorption and antioxidant status in pigs, J. Agric. Food Chem., 2006, 54 (20), s. 7940-7946.
• Willett W.C., Diet, nutrition, and avoidable cancer, Environ Health Perspect 1995, 103 (8), s. 165-170.
• WHO: Fruit and Vegetable Promotion Initiative – report of the meeting, Geneva, 25-27. 08.2003, s. 3-6.
• Wu X.L., Beecher G.R., Holden J.M., Haytowitz D.B., Gebhardt S.E., Prior R.L., Lipophilic and hydrophilic antioxidant capacities of common foods in the United States, J. Agric. Food Chem. 2004, 52, s. 4026-4037.